Pozarządowe postulaty wyborcze. Społeczeństwo obywatelskie
Przed wyborami parlamentarnymi publikujemy postulaty wyborcze przygotowane przez środowiska pozarządowe. Tym razem kolej na propozycje dotyczące warunków, w jakich działają organizacje społeczne.
Organizacje pozarządowe wraz ze skupionymi wokół nich ekspertkami i ekspertami opracowały szereg rozwiązań, którymi od wielu miesięcy chciały zainteresować polityków i polityczki.
Do autorów i autorek tych propozycji skierowaliśmy prośbę o odpowiedź na cztery pytania. Poniżej publikujemy materiały przygotowane przez poszczególne środowiska.
Ze szczegółowymi opisami prac i przygotowanych postulatów można się zapoznać na stronie Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych - Propozycje obywatelskie dla Polski.
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Edukacja
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Prawa kobiet – prawa reprodukcyjne
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Praworządność [film]
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Prawa uczennic i uczniów [film]
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Media publiczne
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Kontrola nad służbami
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Prawa kobiet
Jakie organizacje przygotowały postulaty?
Z uwagi na dość wysoki poziom uszczegółowienia, opracowane materiały prezentowane są jako propozycje. Propozycje przygotowane zostały przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych i zrzeszone w OFOP organizacje.
Materiał stanowiący podstawę merytoryczną do propozycji zbierany był w ramach Tez prosteNGO, opracowywany przez Zespół OFOP „Proste prawo dla NGO” , konsultowany i prezentowany w trakcie kilkudziesięciu webinariów i spotkań organizowanych w latach 2020–2023, m.in. w ramach projektu „Dobre prawo dla organizacji społecznych – myśl centralnie, działaj lokalnie”.
Obecną formę tekst przyjął po konsultacjach z organizacjami członkowskimi OFOP w pierwszym kwartale 2023 roku. Propozycje były też prezentowane i odbyła się nad nimi debata w portalu ngo.pl.
Czego dotyczą postulaty?
Propozycje dotyczą poprawy warunków formalno-prawnych dla działania organizacji pozarządowych w Polsce, w tym: podniesienia jakości dialogu obywatelskiego, ułatwienia działania organizacji pozarządowych i ich finansowania oraz uproszczenia spoczywających na nich obowiązków administracyjno-podatkowych.
Ogólny opis kierunków zmian dostępny jest na stronie OFOP.
Merytoryczne uszczegółowienie wielu z opisanych ogólnych kierunków zmian: proste.ngo/tezy.
Na czym ma polegać zmiana? Jakie problemy rozwiązują postulaty?
W ramach naszej propozycji postulujemy m.in. następujące zmiany w prawie dotyczącym organizacji pozarządowych w Polsce:
- podniesienie jakości dialogu obywatelskiego,
- reformę finansowania aktywności obywatelskiej,
- reformę i uproszczenie systemu zlecania realizacji zadań publicznych,
- reformę sposobu przekazywania dotacji, w tym oceny wniosków,
- zwiększenie dostępności innych źródeł finansowania,
- stworzenie systemu ulg podatkowych,
- zwiększenie bezpieczeństwa podatkowego i ograniczenie obowiązków rachunkowo-sprawozdawczych,
- uproszczenie procedury rejestracji i późniejszej zmiany danych stowarzyszeń oraz innych typów organizacji,
- uproszczenie procedury likwidacji organizacji pozarządowych.
Formalności są jedną z głównych barier dla zaangażowania społecznego. Niestety, bariery te zamiast maleć, rosną z roku na rok, na co wskazuje raport Kondycja organizacji pozarządowych 2018 przygotowany przez Stowarzyszenie Klon/Jawor, zgodnie z którym biurokracja administracji publicznej jest problemem utrudniającym działalność 59% organizacji (oznacza to wzrost o 3% w stosunku do 2015 r.). Na niedoskonałość przepisów regulujących działania organizacji wskazuje 35% organizacji (co oznacza wzrost o 4% w stosunku do 2015 r.). Stan ten skutkuje spadkiem liczby członków i członkiń organizacji pozarządowych oraz znużeniem i wypaleniem ich liderów i liderek, przytłoczonych ilością obowiązków – taki fakt sygnalizuje prawie połowa z nich.
Czy udało się postulatami zainteresować komitety wyborcze i co z tego wyszło?
Propozycje w II kwartale 2023 roku zostały wysłane do partii politycznych. Prezentowaliśmy je również na spotkaniach Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego. Propozycje OFOP (wraz z bliźniaczymi Rekomendacjami i Manifestem Forum Darczyńców) były też przedmiotem spotkań z przedstawicielami partii politycznych. Odbyły się trzy spotkania: z przedstawicielami Partii Razem, Platformy Obywatelskiej oraz Lewicy. Nawiązano również kontakt z przedstawicielami partii Polska 2050. Od wszystkich wymienionych środowisk uzyskaliśmy wstępne deklaracje dotyczące poparcia dla przedstawianych rozwiązań.
Część z propozycji została ujęta w ramach dokumentu „100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów!” zaproponowanego przez Koalicję Obywatelską. Mowa tutaj o tak oczekiwanych przez sektor zmianach, jak stworzenie systemu zachęt podatkowych dla darczyńców, ułatwienie pozyskiwania środków od sponsorów oraz odpolitycznienie systemu dystrybucji środków publicznych.
Pozostałe partie nie odniosły się w programach bezpośrednio do naszych propozycji, choć np. w obecnej kadencji Sejmu dzięki staraniom Lewicy przygotowano m.in. poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o CIT oraz pozytywnie rozpatrzono w komisji petycji petycję dot. szybkiej rejestracji stowarzyszeń.
Postulaty zostały również zaprezentowane podczas:
- spotkania z samorządowcami w kwietniu 2023 roku (zob. Samorządowo-pozarządowa dyskusja…)
- gdańskich obchodów „Święta Wolności i Praw Obywatelskich” na początku czerwca 2023 r. (zob. Propozycje dla Polski…)
- wrześniowego spotkania podsumowującego projekt Forum Darczyńców “Silniejszy głos organizacji społecznych” (zob. Organizacje przedstawiają postulaty…).
Postulaty będą jeszcze głównym tematem spotkania z politykami pt. ”Mamy pomysł na Polskę!”, zaplanowanego na 29 września 2023 roku (zob. Zapraszamy…).
Ten artykuł ukazał się w cyklu „Wybory 2023”.
Zobacz inne materiały →
Źródło: informacja własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.