Przed zbliżającymi się wyborami parlamentarnymi publikujemy postulaty wyborcze przygotowane przez środowiska pozarządowe. Dziś prezentujemy propozycje dotyczące reformy mediów publicznych, przygotowane przez zespół ekspertów.
Organizacje pozarządowe wraz ze skupionymi wokół nich ekspertkami i ekspertami opracowały szereg rozwiązań, którymi od wielu miesięcy chciały zainteresować polityków i polityczki.
Do autorów i autorek tych propozycji skierowaliśmy prośbę o odpowiedź na cztery pytania. Poniżej publikujemy materiały przygotowane przez poszczególne środowiska.
Ze szczegółowymi opisami prac i przygotowanych postulatów można się zapoznać na stronie Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych - Propozycje obywatelskie dla Polski.
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Edukacja
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Prawa kobiet – prawa reprodukcyjne
→ Przeczytaj: Pozarządowe postulaty wyborcze. Praworządność
Kto pracował nad postulatami?
Nad nowym modelem mediów publicznych zespół ekspertów pracuje od ponad dwóch lat. W jego skład wchodzą prof. St. Jędrzejewski, T. Kowalski, Monika Kaczmarek-Śliwińska, K. Kościński, Jacek Weksler i Jan Dworak.
W trakcie prac zespół zaangażował do współpracy kilkadziesiąt, osób, profesjonalistów z różnych dziedzin – prawa, kultury, nowych technologii, a nawet polityki międzynarodowej.
Projekt konsultowaliśmy ze środowiskami dziennikarskimi (TD, ZZ Pracowników Radia Publicznego), przedstawicielami kilku fundacji, wyższych uczelni (konferencja w Poznaniu) i demokratycznych klubów parlamentarnych. Jesienią 2022 r. projekt został przedstawiony na publicznym wysłuchaniu w Senacie.
Projekt pod nazwą „Nowe Media Publiczne – Media Obywatelskie” zawiera radykalne zmiany w organizacji mediów.
Czego dotyczą postulaty?
Wyszliśmy z założenia, że media publiczne są kluczową instytucją umożliwiającą odbudowę kapitału społecznego, czyli zaufania do instytucji państwa i reguł demokracji liberalnej.
Brak zaufania prowadzi do utraty wiary w działania państwa oraz osłabienia więzi społecznych, co może prowadzić do dalszej polaryzacji społecznej oraz braku zaangażowania w sprawy publiczne.
Istnieje więc potrzeba odbudowy mediów publicznych jako narzędzia umożliwiającego rzetelną i niezależną informację, instytucji, która może przyczynić się do zwiększenia zaufania i budowy kapitału społecznego.
Po pierwsze – bezpieczniki przed zawłaszczeniem przed politykami.
Zostaje zlikwidowana Rada Mediów Narodowych jako niekonstytucyjna i bezpośrednie przełożenie wpływu polityków na dziennikarzy. Do Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT) wybierani będą kandydaci o określonych kwalifikacjach kwalifikowaną większością sił parlamentarnych.
Po drugie – struktura mediów będzie dostosowana do samorządowego ustroju Polski.
Na poziomie województwa połączone regionalne rozgłośnie radiowe z oddziałami terenowymi telewizji uzyskają samodzielność jako niezależne spółki. We władzach będą zasiadały osoby z rekomendacji miejscowych organizacji pozarządowych i wyższych uczelni. Część miejsc będzie przeznaczona dla przedstawicieli sejmików. Osoby te będą tworzyły Rady Powiernicze odpowiadające za spółki i ich program.
Po trzecie – media zostaną dostosowane do obecnego etapu rozwoju mediów i sposobu korzystania z nich. Wszystkie media przenoszą się obecnie do rzeczywistości cyfrowej. Młode pokolenia nie korzystają z tradycyjnej tv i radia. Dlatego zadaniem mediów publicznych będzie stworzenie atrakcyjnego programu w sieci (też w mediach społecznościowych) Spółki regionalne i ogólnopolska stworzą też Portal Mediów Społecznościowych, będący unikalnym połączeniem portalu horyzontalnego, playera i zbiorów archiwalnych mediów publicznych.
Po czwarte – finansowanie etapowe. Likwidacja abonamentu. W pierwszej fazie, przekształceń i odzyskiwania zaufania społecznego przewidujemy finansowanie budżetowe. W drugiej fazie zakładamy finansowanie mediów przy zastosowaniu powszechnej składki.
Po piąte – media będą otrzymywały pieniądze od KRRiT na podstawie przedstawionych planów programowych, czyli na konkretne zadania. Będą z nich rzetelnie rozliczane. Część pieniędzy zostanie przeznaczona na projekty inne niż spółek mediów publicznych na podstawie konkursów. Reklama w mediach publicznych z pewnymi wyjątkami będzie zakazana.
Na czym ma polegać zmiana? Jakie problemy rozwiązują postulaty?
Zmiana polega na rozproszeniu i usieciowieniu instytucji i takiej strukturze i procedurach, w których politycy zostaną pozbawieni możliwości bezpośredniego wpływu na obsadę personalną kierownictwa mediów i ich działalność programową.
Początek zmian będzie szybki i precyzyjny. Odbędzie się na gruncie obowiązującego prawa, bez zmian ustawowych. Będzie dotyczył tego segmentu mediów, w którym łamane są zasady etyczne i przepisy prawa. To informacja i publicystyka. Ważne, żeby zmiany nie zakończyły się na tym wstępnym etapie, bowiem spowoduje to wcześniej czy później kolejne zawłaszczenie mediów publicznych przez wąską grupę aktualnie rządzących polityków.
Czy udało się postulatami zainteresować komitety wyborcze i co z tego wyszło?
Projekt powyższy konsultowany był od jesieni 2022 roku z przedstawicielami wszystkich demokratycznych ugrupowań parlamentarnych. Podsumowaniem tych konsultacji było wysłuchanie publiczne w Senacie RP, na którym projekt zyskał wiele pozytywnych opinii.
Więcej o proponowanych zmianach można przeczytać w publikacji: Media obywatelskie. Kierunki przebudowy mediów publicznych
Ten artykuł ukazał się w cyklu „Wybory 2023”.
Zobacz inne materiały →
Źródło: informacja własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
