Po wyborach. Najpilniejsze sprawy dla organizacji. Zapraszamy do debaty
Dziwny jest ten czas w naszym życiu publicznym. Niecierpliwie drepczemy w miejscu, przeskakujemy z nogi na nogę, przymierzamy się do bloków startowych, bo już byśmy chcieli, żeby sprawy nabrały tempa. A jest ich tak dużo, że trudno wybrać. Od czego zacząć? Wszystkie ważne. Wykorzystajmy więc ten czas, aby zastanowić się i wskazać te, którymi nowa władza powinna zająć się w pierwszej kolejności. Zapraszamy do debaty.
Przed wyborami parlamentarnymi organizacje społeczne prezentowały swoje pomysły na Polskę, czyli postulaty kierowane do komitetów wyborczych. Postulaty dotyczyły wielu dziedzin życia, prezentowaliśmy je w portalu ngo.pl przed 15 października 2023.
A od ponad miesiąca przyglądamy się, jakie są szanse na ich realizację: co wynika z zapowiedzi i pierwszych decyzji polityków i polityczek, czy dociera do nich głos organizacji pozarządowych, czy biorą go na poważnie.
Szczególnie jednak interesują nas losy postulatów, które dotyczą warunków działania organizacji pozarządowych. Zależy nam nie tylko na tym, aby echa tych propozycji wyłowić z aktualnych wypowiedzi czy dokumentów, nad którymi toczą się prace w różnych gremiach. Przede wszystkim chcielibyśmy wskazać te sprawy, które zdaniem przedstawicieli i przedstawicielek organizacji pozarządowych powinny znaleźć się na tapecie w pierwszej kolejności. Temu ma służyć debata, którą właśnie rozpoczynamy w portalu i do której zapraszamy.
Trzy główne postulaty
Główne postulaty dotyczące warunków działania organizacji pozarządowych i generalnie społeczeństwa obywatelskiego zostały sformułowane przed wyborami przez Forum Darczyńców i Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych. Generalnie propozycje te dotyczą poprawy warunków formalno-prawnych dla działania organizacji pozarządowych w Polsce, w tym:
- podniesienia jakości dialogu obywatelskiego i jego realnego prowadzenia: wysłuchiwania i uwzględniania głosu organizacji w sprawach publicznych;
- zniesienia utrudnień biurokratycznych i tworzenia prawa opierającego się na zaufaniu do obywateli,
- finansowania działań społecznych i wspierania filantropii.
Od czego zacząć? Każdy z tych trzech obszarów wydaje się kluczowy dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, a co ważniejsze – żaden z nich nie funkcjonuje przecież w próżni społecznej: tworzenie prawa jest ściśle powiązane z jakością dialogu obywatelskiego, podobnie jak finansowanie działań, czy rozwiązania zachęcające do filantropii z uproszczaniem obowiązków administracyjno-podatkowych. Idąc dalej – w każdym z tych trzech obszarów można znaleźć problemy do rozwiązania na już i takie, które można zaplanować na później.
Nie zazdroszczę osobom, które zaprosiliśmy do naszej debaty, chociaż nie wątpię, że każda z nich ma to już przemyślane.
Przywrócić realny dialog obywatelski
Osobiście uważam, że w pierwszej kolejności powinniśmy jako organizacje pozarządowe zabiegać o przywrócenie realnego dialogu obywatelskiego.
Bardzo ucieszyło nas otwarcie Sejmu: likwidacja barierek, nowe zasady pracy dla dziennikarzy, czy pierwsze zespoły parlamentarne i komisje sejmowe, w których udział organizacji pozarządowych jest czymś naturalnym. Niemal ze wzruszeniem wysłuchałam transmisji z pierwszego spotkania Parlamentarnego Zespołu ds. pomocy humanitarnej (który okazał się bardziej zespołem ds. polityki migracyjnej), podczas którego rozmawiano i dyskutowano, a nie obrzucano się inwektywami, chociaż tematem była m.in. nadal kryzysowa sytuacja na granicy z Białorusią. I były tam obecne organizacje pozarządowe. Podobnie jak na jednym z pierwszych posiedzeń komisji sejmowej ds. edukacji – gdy opiniowana była kandydatura Rzeczniczki Praw Dziecka.
Bardzo bym sobie życzyła, aby nie były to tylko te pierwsze jaskółki, co wiosny nie czynią. Podobnie jak Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, liczę na powołanie Parlamentarnego Zespołu ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, Komisji lub Podkomisji Stałej, w których wszystkie zmiany dotyczące organizacji mogłyby być omawiane, zgodnie z podpisaną przez partie demokratyczne jeszcze przed wyborami Deklaracją na rzecz współpracy, dialogu obywatelskiego i dobrego prawa dla organizacji.
Konsultacje, wysłuchania publiczne, panele, czy też najzwyklejsza rozmowa (pod warunkiem, że otwarta i włączająca różne głosy i opcje) – to obecnie podstawa tworzenia prawa, odpowiadającego na wyzwania czasów oraz potrzeby poszczególnych osób i instytucji (w tym przypadku: stowarzyszeń i fundacji).
Od tego trzeba by zacząć – przywrócenia lub wymyślenia na nowo form i zasad, według których możemy się ze sobą dogadywać: jako organizacje, politycy, urzędnicy, przedsiębiorcy, jako ludzie.
Zachęcam i zapraszam do dzielenia się swoimi przemyśleniami. Łamy ngo.pl są dla Was otwarte.
Magda Dobranowska-Wittels – dziennikarka ngo.pl, redaktorka naczelna działu Publicystyka.ngo.pl.
Ten artykuł ukazał się w cyklu „Wybory 2023. Co dalej?”.
Źródło: informacja własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
