Najpilniejsze sprawy dla organizacji: potrzebna dyskusja o wolontariacie
Prawo opisujące zasady wolontariatu w Polsce opiera się ciągle na pochodzącej z początku wieku wizji zespołu skupionego wokół ministra Jerzego Hausnera. Tymczasem od momentu wejścia w życie ustawy w latach 2003 i 2004 mieliśmy już dużo czasu, żeby przekonać się, jak jej zapisy dotyczące wolontariatu działają, jaki mają wpływ i rozpocząć dyskusję o tym, gdzie potrzebne są zmiany i czego powinny dotyczyć.
DEBATA „Po wyborach. Najpilniejsze sprawy dla organizacji” jest częścią cyklu portalu ngo.pl „Wybory 2023. Co dalej?”, w którym monitorujemy wydarzenia w powyborczym życiu publicznym, szczególnie te dotyczące organizacji pozarządowych i ich przedwyborczych postulatów.
Od początku swojego istnienia Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie doczekała się kilku nowelizacji. Jednak na dział III tej ustawy, dotyczący wolontariatu, miały wpływ raczej kosmetyczny. Można powiedzieć, że prawo opisujące zasady wolontariatu w Polsce opiera się ciągle na pochodzącej z początku wieku wizji zespołu skupionego wokół ministra Jerzego Hausnera. Tymczasem od momentu wejścia w życie ustawy w latach 2003 i 2004 mieliśmy już dużo czasu, żeby przekonać się, jak jej zapisy dotyczące wolontariatu działają, jaki mają wpływ i rozpocząć dyskusję o tym, gdzie potrzebne są zmiany i czego powinny dotyczyć.
Dyskusje toczą się już od pewnego czasu, choć na razie nie przebiły się do głównego nurtu. W roku 2022 w raporcie “Wolontariat Pracowniczy Przyszłości” Akademia Rozwoju Filantropii poruszyła temat ułożenia prawnego wolontariatu pracowniczego. Postępujące rozwarstwienie między wolontariatem ustawowym a innymi, mniej formalnymi czynnościami nazywanymi przez społeczeństwo “wolontariatem” widać w ostatnich badaniach GUS “Wolontariat w 2022 roku”. Temat przyszłości wolontariatu pojawił się także podczas dorocznej konferencji NIW-CRSO.
W moim przekonaniu ze wszystkimi tymi uwagami czekaliśmy w środowisku pozarządowym na moment, w którym zostaniemy wysłuchani i będziemy mieli szansę na merytoryczną dyskusję. Bez obaw o wykluczenie części środowiska ze względu na światopogląd czy o nocne przepychanie pisanych na kolanie przepisów bez konsultacji społecznych.
Jednocześnie środowisko wciąż pamięta, a przynajmniej pamiętać powinno, proces uchwalania w 2011 roku Ustawy o działalności leczniczej, która o mało nie wykończyła hospicjów prowadzonych przez fundacje, i którą naprawiano na szybko już podczas jej vacatio legis, tworząc potworka w postaci dopuszczenia wolontariatu w “podmiotach prowadzących działalność leczniczą”, który z kolei de facto zalegalizował nam wolontariat w części działalności gospodarczej.
Czas i praktyka pokażą, czy zgodnie z deklaracjami, które zewsząd słychać, możemy oczekiwać, że wszyscy zostaniemy przynajmniej wysłuchani, a temat zmian w wolontariacie nie będzie spychany na dalszy plan. Liczę, że pozytywny wpływ na zmiany będą miały między innymi doświadczenia zawodowe polityków i polityczek obecnej koalicji – Michała Brauna, który był aktywny w zarządzie Centrum Wolontariatu w Kielcach oraz Agnieszki Buczyńskiej, obecnej ministry do spraw społeczeństwa obywatelskiego oraz przewodniczącej Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, która przez wiele lat związana była z Centrum Wolontariatu w Gdańsku.
Na koniec, nieco polemizując z tytułem cyklu, apeluję o powściągliwość.
O ile potrzeba samej dyskusji jest pilna, o tyle tworzone na jej podstawie zmiany powinny być przemyślane i akurat tu nie powinniśmy się spieszyć. Zróbmy to tak, żeby nowe regulacje wolontariatu, o ile się pojawią, wytrzymały przynajmniej tyle, ile te wprowadzone za czasów ministra Hausnera.
Karol Krzyczkowski – starszy menedżer projektów w Forum Odpowiedzialnego Biznesu, zarządzający Programem Rozwoju Wolontariatu Pracowniczego.
Masz swoją opinię w tej sprawie? Doświadczenia? Teorie? Rady? Chcesz się nimi podzielić? Zapraszamy! Pisz na adres: redakcja@portal.ngo.pl.
Ten artykuł ukazał się w cyklu „Wybory 2023. Co dalej?”.
Źródło: inf. własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
