Publicystyka - ngo.pl

Drugie czerwcowe posiedzenie WRP odbyło się 29 czerwca w formule online.

Prace nad budżetem Warszawy na najbliższy rok właśnie startują. Sytuację (w bliższej i dalszej perspektywie) omówiła Aleksandra Jońca, zastępca dyrektora w Biurze Planowanie Budżetowego. 

Kłopoty warszawskiego budżetu biorą się z kilku powodów, ale dziś na plan pierwszy wysunął się Polski Ład, czyli zmiany podatkowe, które weszły w życie 1 stycznia 2022 roku i ich najnowsza wersja – poprawki obowiązujące od 1 lipca. Zaprezentowane przez Aleksandrę Jońcę przewidywania dotyczące wpływu zmian podatkowych, oparte były na danych przedstawionych w ocenie skutków regulacji – w dokumencie, który rząd przygotował przedstawiając poprawki do Polskiego Ładu. Z perspektywy Warszawy zasady uzyskiwania dochodów z PIT i CIT zmieniają się na jej niekorzyść (o skutkach zmian w podatkach dla budżetów miast i gmin samorządowcy mówią nie od dziś, zob. m.in. Polski Ład szkodliwy…). 

Dyrektor Biura Planowania przypominała też o innych negatywnych dla budżetu zjawiskach, które pojawiły się jeszcze wcześniej, choćby zasadach wyliczania tzw. janosikowego czy zasadach (tu: ograniczonych możliwościach) zadłużania się samorządów. Dla całości obrazka znaczenie ma też to, że nadchodzące budżety będą tworzone w sytuacji wysokiej i/lub trudnej do przewidzenia inflacji.

Zestawienie ze sobą przewidywanych wpływów, dopłat i innych czynników, wskazuje, że najtrudniejszy dla Warszawy moment może nastąpić w 2025 roku.

Problemy z warszawskim budżetem będą miały szczególny wpływ na programy i projekty wieloletnie. Będą one tworzone w atmosferze dużej niepewności. Ta niepewność wybrzmiała już w pierwszym pytaniu dyskusji, która nastąpiła po prezentacji Aleksandry Jońcy. Alina Gałązka pytała, czy to prawda, że skarbnik miasta nie zgadza się na planowanie konkursów wieloletnich? Zastrzegła przy tym, że informacja ta pochodzi z rozmów kuluarowych (na posiedzeniu BKDS ds. Kultury) i nie jest pewna, czy dobrze ją zrozumiała – właśnie dlatego prosi o wyjaśnienie. 

Wątpliwości Aliny Gałązki zostały rozwiane. Nie ma oficjalnie takiego komunikatu. Jak zapewniała Aleksandra Jońca, poszczególne biura i dzielnice (w terminologii budżetowej: dysponenci) na podstawie planów finansowych (w ramach ustalonego takim planem limitu) mogą projektować działania nie tylko na najbliższy rok, ale również w dalszej perspektywie. Informację o zakazie konkursów wieloletnich dementował też Artur Jóźwik, Dyrektor Biura Kultury.  

Wcale nie oznacza to jednak końca problemów projektów wieloletnich. Uczestnicy przedstawiali liczne argumenty wskazujące, że będą to trudne działania. Ustalone w tym czy w najbliższym roku założenia trzeba będzie realizować, a sytuacja w perspektywie dłuższej niż roku jest bardzo trudna do przewidzenia. Jest duże prawdopodobieństwo, że dotacje będą mniejsze (a potrzeby i wydatki NGO większe), może więc dojść do sytuacji, że forsowanie projektów wieloletnich będzie wbrew interesom organizacji. Dłuższa perspektywa to również większe ryzyko dla zadeklarowanych dziś wkładów własnych. 

Trzeba jednak zdawać sobie sprawę (o czym pod koniec tej dyskusji przypomniała Alina Gałązka), że projektowanie wieloletnie zawsze obarczone jest większą niepewnością i ryzykiem, a gdybyśmy próbowali je ograniczyć, kierując się negatywnymi prognozami, to prawdopodobnie w ogóle nie byłoby programów i konkursów wieloletnich.

Prace nad warszawskim budżetem przebiegają co roku w ramach podobnego harmonogramu. Harmonogram na ten rok przypomniała Aleksandra Jońca. Pierwszy jego punkt przypadał już następnego dnia po opisywanym posiedzeniu WRP.

Pod koniec czerwca poznaliśmy budżetowe prognozy. Kolejne ważne przybliżenia nastąpią na przełomie września i października. Dużą część dyskusji poświęcono właśnie ustaleniu jaka jest szansa, żeby zaplanowane dla organizacji pozarządowych kwoty trafiły na posiedzenie Warszawskiej Rady Pożytku już we wrześniu. Wrześniowe posiedzenie zaplanowano na 14 września. 

– Rozumiemy konieczność zmniejszeń [trudności budżetowe], ale możemy pomóc w racjonalnym podziale, a także wcześniej uprzedzić organizacje – tłumaczył Bartłomiej Włodkowski, namawiając do tego, żeby budżety na dotacje trafiały do Rady możliwie wcześniej.

O to, żeby „umówić się” na taką dyskusję już we wrześniu zaapelowała prowadząca spotkanie Anna Gierałtowska. Ewa Kolankiewicz, pełnomocniczka ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi, tłumaczyła, jak bardzo może to być trudne. Doświadczenia poprzednich lat wskazują, że takie dane udaje się zebrać do końca września – i to z trudem! Choć z harmonogramu wynika, że wstępne plany finansowe dysponentów znane są 31 sierpnia, to jednak przełożenie tych informacji na konkursy dla NGO, to kolejny i technicznie skomplikowany etap. Pełnomocniczka przypomniała też o zasadzie niekonsultowania ważnych spraw w okresie wakacyjnym. Do WRP trafiają informacje od dysponentów, które powinny być ustaleniami przekonsultowanymi z Radami „niższego szczebla”, a tym trzeba właśnie dać czas na konsultacje we wrześniu.

Z tej perspektywy znacznie bardziej prawdopodobne jest powrót do budżetu na posiedzeniu wrześniowym, ale też przed 14 września będzie wiadomo, czym na ten dzień dysponowałaby rady i być może na podstawie tych danych jakaś, choćby wstępna, dyskusja będzie przeprowadzona. – Zerknijmy we wrześniu chociaż na cząstkowe dane – proponował Bartłomiej Włodkowski.

Na zakończenie tego wątku Andrzej Mrowiec przypomniał, że Rada ma być partnerem dla miasta, dla burmistrzów i dla biur w rozmowie o budżecie.

Program działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami omawiała na posiedzeniu Marta Jakubiak z Biura Pomocy i Programów Społecznych. Pogram powstawał na trzech spotkaniach (na etapie założeń) i trzech spotkaniach konsultacyjnych, z udziałem łącznie ponad 270 uczestników, informacje zbierano też podczas dyżurów konsultacyjnych i stu wywiadów z osobami z niepełnosprawnościami i ich opiekunami. 

Ramy prawne i strategiczne dla zaproponowanego Programu określają cztery dokumenty: Konwencja ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, polska ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, warszawska Strategia rozwiązywania problemów społecznych 2023 oraz plan zapewniania dostępności w m.st. Warszawie. Szczególne znaczeni ma tu Strategia 2023 i jeden z jej celów „Wspieramy samodzielność”, w którym mieści się dbanie o samodzielność i zapewnienie wsparcia opiekunom i opiekunkom. 

Sam Program ma jeden cel główny i trzy szczegółowe. Celem główny opisano hasłem: Wspieramy samodzielność – wesprzemy osoby potrzebujące pomocy w samodzielnym funkcjonowaniu. Cele szczegółowe to: 1/ Rozwiniemy usługi wspierające osoby, które potrzebują pomocy w samodzielnym funkcjonowaniu w miejscu zamieszkania, 2/ Rozwiniemy ofertę blisko domu dla osób ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności oraz ze sprzężonymi niepełnosprawnościami, 3/ wesprzemy w aktywizacji społecznej i zawodowej osoby z niepełnosprawnościami. 

Wiodącym podmiotem realizującym program będzie Biuro Pomocy i Projektów Społecznych. Zakłada się współpracę biura z innymi biurami i urzędami dzielnic Warszawy, z ośrodkami pomocy społecznej, Centrum Usług Społecznych „Społeczna Warszawa” oraz Warszawskim Centrum Pomocy Rodzinie, Urzędem Pracy m.st. Warszawy i wreszcie z organizacjami pozarządowymi.   

WRP zaopiniowała pozytywnie uchwałę w sprawie warszawskiego programu działań na rzecz osób z niepełnosprawnościami do 2027.

Pierwsza uchwałą, której poświecono uwagę 29 czerwca była uchwały w sprawie ustalenia wysokości opłat za usuwanie i przechowywanie statków lub innych obiektów pływających na rok 2022. Uchwałę omówiła Dorota Jedynak, Dyrektor Biura Ochrony Środowiska. Opłaty są ograniczone „widełkami” zapisanymi w rządowym rozporządzeniu i miasto nie ma pełnej swobody w ich kształtowaniu. Warszawski cennik został wcześniej skonsultowany z odpowiednimi BKDS ds. Warszawskiej Wisły. Przyjęto najwyższe z możliwych, w ramach ograniczeń narzucanych rozporządzeniem, opłaty. WRP pozytywnie zaopiniowała uchwałę.   

Warszawska Rada wskazała też przedstawiciela strony społecznej do zespołu roboczego, który dokona oceny zasadności zgłoszonych uwag do Programu Wspierania Rodziny m.st. Warszawy na lata 2022-2024. Został nim Rafał Miłkowski.

Pod koniec posiedzenia Ewa Kolankiewicz zachęcała do wzięcia udziału w tegorocznej edycji konkursu S3KTOR na najlepszą warszawską inicjatywę pozarządową. Zobacz też: S3KTOR 2021. Zapraszamy do wzięcia udziału w konkursie! [patronat warszawa.ngo.pl].