Publicystyka - ngo.pl

Podczas kwietniowego posiedzenia Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego o zmianach proponowanych przez Urząd m.st Warszawy w systemie dotacji dla mieszkańców na inwestycje ekologiczne opowiadał Jacek Kisiel, zastępca Dyrektora Biura Ochrony Powietrza i Polityki Klimatycznej w Urzędzie m.st. Warszawy.

Konsultacje projektu uchwały Rady m.st. Warszawy w sprawie zasad udzielania dotacji celowej na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji na terenie m.st. Warszawy, służących ochronie środowiska i gospodarce wodnej trwały do 2 marca.

Mieszkańcy Warszawy już od 3 lat mogą korzystać z dotacji na inwestycje poprawiające jakoś powietrza w stolicy (m.in. likwidację kopciuchów, montowanie odnawialnych źródeł energii). Doświadczenia z tych 3 lat doprowadziły Urząd m. st. Warszawy do wniosku, że w systemie dotacyjnym potrzebne są zmiany.

Jedną z ważniejszych jest odejście od wymogu udokumentowania prawa do dysponowania nieruchomością w celu przeprowadzenia inwestycji ekologicznej.

– Przez ten wymóg wiele osób nie mogło skorzystać z wymogu dotacyjnego, nierzadko nie z własnej winy. A z kolei zgodnie z Mazowiecką Uchwałą Antysmogową już za rok mogą im grozić kary za niezlikwidowanie kopciuchów – tłumaczył Jacek Kisiel. Biuro zdecydował więc wprowadzić w umowie inne zapisy zabezpieczające: osoba otrzymująca dotację na likwidację kopciucha zobowiązuje się do utrzymania nowego źródła ocieplania przez 5 lat.

Ponad to w nowym systemie m.in. niemożliwe będzie otrzymanie dotacji na modernizację systemu ogrzewania, w którym jedynym źródłem ciepła są kotły lub paleniska na paliwo stałe lub olej opałowy. Kwota dotacji na instalację pompy ciepła będzie niezależna od mocy grzewczej. Można będzie łączyć dotacje samorządowe i z rządowego programu Czyste Powietrze.

Obecna sytuacja geopolityczna (m.in. rosnące ceny gazu i energii oraz kwestie bezpieczeństwa) powoduje, że mieszkańcy niechętnie inwestują w wymianę kopciuchów. Nadal jednak wymiana kopciuchów jest priorytetem dla Miasta. Stąd opisane zmiany (oraz inne przewidziane w uchwale) mają zachęcić i ułatwić zarówno mieszkańcom, jak i urzędnikom przeprowadzenie procesu likwidacji kopciuchów w Warszawie.

Uchwała przewiduje również zmiany w systemie przydzielania dotacji na instalacje odnawialnych źródeł energii (OZE), na likwidację szamb, na likwidację azbestu, na tworzenie miejsc małej retencji wodnej oraz na rozbetonowanie miasta.

Piotr Kaliszek pytał o plany dotyczące promocji odchodzenia od kopciuchów (oprócz zachęt finansowych i informowania o grożących karach).

Jacek Kisiel przyznał, że nawet, gdyby Miasto finansowało 100% inwestycji, nadal byłoby wielu mieszkańców, którzy nie zdecydowaliby się na taką zmianę. Aby dowiedzieć się, dlaczego tak jest, Miasto razem z Clienth Earth przeprowadzi badanie fokusowe wśród osób, które nadal mają źródła ciepła na paliwo stałe.

– Trochę domyślamy się przyczyny – mówił Jacek Kisiel: mieszkańcy chcieliby, aby przy instalacjo nowego źródła ocieplania pozostawić im możliwość korzystania z kopciucha „na wszelki wypadek”. O ile jeszcze kilka tygodni temu argumenty typu „na wypadek wojny”, albo „gdy Putin zakręci kurek” wydawały się mało uzasadnione, obecnie trzeba je rozważać. – Nikt nie jest w stanie przewidzieć, co się stanie. To nie są dobre czasy na zmianę źródła ogrzewania. Czeka nas spadek udziału mieszkańców w systemach dotacyjnych, nie tylko w Warszawie.

Aby jednak pokonać obawy mieszkańców i zachęcić ich do zmian Miasto wraz z Polskim Alarmem Smogowym ma zamiar przeprowadzić kampanię promującą łączone źródła ogrzewania: pompę cieplną z fotowoltaiką.

– Chcemy pokazać, że to jest najbardziej ekologiczny, najczystszy i najtańszy sposób ogrzewania budynków. I jest to dobre rozwiązanie na te niepewne czasy – mówił Jacek Kisiel.

Obawy mieszkańców mają pomóc rozwiać także miejscy ekodoradcy w dzielnicach, z którymi każdy może porozmawiać i zasięgnąć informacji.

– Skoro ma być promowane takie rozwiązanie, dlaczego dotacje na pomy ciepła i fotowoltaike zostały zmniejszone? – pytał znów Piotr Kaliszek.

– Naszym celem jest zachęcenie, pobudzenie rynku, aby takie rozwiązania staniały – wyjaśniał Jacek Kisiel. Z danych miasta wynika, że połowa instalacji fotowoltaicznych w Warszawie powstała bez udziału miejskich dotacji. – Musimy się jednak skupić na likwidacji kopciuchów. Decyzja o zmniejszeniu dotacji na fotowoltaikę była trudna, sam jestem fanem tego rozwiązania. Być może w przyszłym roku będziemy mieć lepsze warunki, aby zwiększyć dotacje na takie inwestycje.

1 stycznia 2023 w życie wchodzi Mazowiecka Uchwała Antysmogowa, która przewiduje kary za używanie "kopciuchów". 

– Co się stanie 1 stycznia 2023 r., jeśli ktoś nie wymieni kopciucha? Być może będą to ci najbiedniejsi mieszkańcy? – pytał ponownie Piotr Kaliszek.

Warszawa przygląda się rozwiązaniom wprowadzonym w woj. śląskim, gdzie już obowiązuje Uchwała Antysmogowa. Jeśli mieszkaniec nie zdążył wymienić kopciucha, ale złożył stosowny wniosek i jest w procesie – nie będzie podlegał karom. W pierwszym okresie przewiduje się mandaty za używanie kopciuchów.

Warszawska Rada Pożytku pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały.

Członkowie i członkinie WRP zapoznali się także z informacją o planach dotyczących ogłoszenia kolejnej edycji konkursu na najlepsze inicjatywę pozarządową. XII edycji konkursu S3KTOR wraca do swej przedpandemicznej formuły, chociaż z pewnymi zmianami.

– Organizacjom podobała się wprowadzona w poprzedniej edycji formuła przyznawania 1, 2 i 3 miejsca. Było to dla nich bardziej czytelne, nie bały się zgłaszać kandydatur i konkurować z innymi organizacjami. Dlatego zdecydowaliśmy utrzymać ten sposób wyróżniania inicjatyw – mówiła Ewa Kolankiewicz, pełnomocniczka Prezydenta ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi. Poza 1, 2 i 3 miejscem przyznana zostanie także nagroda za całokształt GRAND SEKTOR oraz nagroda mieszkańców (tutaj głosowanie odbywać się będzie online).

Kolejna zmiana polega na tym, że kandydatów zgłaszać będą mogły nie tylko inne organizacje, ale także Biura i Dzielnice.

Ogłoszenia konkursu można się w tym orku spodziewać w czerwcu. A uroczystego ogłoszenia wyników – w październiku.