Publicystyka - ngo.pl

Projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie ma na celu przede wszystkim uproszczenie i doprecyzowanie obowiązujących przepisów oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych, w obszarze współpracy organów administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku (…).

Dodatkowo projekt zakłada możliwość uhonorowania przez Przewodniczącą Komitetu do spraw Pożytku Publicznego osób szczególnie zasłużonych dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce przez przyznanie odznaki honorowej. Ustanawia również 24 kwietnia Dniem Społeczeństwa Obywatelskiego, w szczególności w celu popularyzacji roli sektora organizacji pozarządowych dla budowy społeczeństwa obywatelskiego.

Projekt przewiduje:

• modyfikację ustawowej formy wspierania wykonywania zadań publicznych (art. 5 ust. 4). Proponowana zmiana zakłada przy zlecaniu przez jednostki samorządu terytorialnego zadań publicznych, w rozumieniu art. 221 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Dz. U. z 2024 r. poz. 1530, z późn. zm.), w formie wspierania ich realizacji wraz z udzieleniem dotacji, możliwość zapewnienia przez organizacje pozarządowe wyłącznie wkładu osobowego oraz rzeczowego gwarantujących prawidłowe wykonanie zadania publicznego (…).

• wprowadzenie stosowania uproszczonych ofert realizacji zadań publicznych i sprawozdań z ich wykonania – określonych już w obowiązujących przepisach ustawy (art. 19 a ust. 7b i ust. 7c ustawy) - także w przypadku zlecania zadań publicznych w trybie otwartego konkursu ofert albo trybów pozakonkursowych. Rozwiązanie to stanowić ma wyjątek od rozwiązania dotyczącego tzw. trybu „małych dotacji”, służący możliwości stosowania uproszczonych wzorów ofert i sprawozdań w ściśle określonych przypadkach wskazanych w treści projektowanej regulacji. Przyjęte rozwiązanie będzie miało zastosowanie w przypadku ofert realizacji zadania publicznego zakładających dofinansowanie lub finansowanie ze środków dotacji w wysokości nieprzekraczającej kwoty 60 000,00 zł. W tym obszarze proponuje się też podwyższenie dotychczas obowiązujących limitów kwotowych w trybie pozakonkursowym określonym w art. 19a (…). Zgodnie z projektowanymi zmianami wysokość dofinansowania lub finansowania zadania publicznego nie mogłaby przekraczać kwoty 20 000 zł (obecnie jest to 10 000 zł). Jednocześnie łączna kwota środków finansowych przekazanych przez jednostkę samorządu terytorialnego tej samej organizacji pozarządowej w danym roku kalendarzowym, nie mogłaby przekroczyć kwoty 40 000 zł (obecnie jest to 20 000 zł). Proponuje się też podniesienie wysokości progu środków finansowych przyznanych przez organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego w ww. trybie z 20% do 30% dotacji planowanych w roku budżetowym na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe.

• zakłada się wprowadzenie zmian w zakresie tworzenia rocznych lub wieloletnich programów współpracy jednostek samorządu terytorialnego z organizacji pozarządowymi poprzez jednoznaczne wskazanie w nowelizowanym przepisie art. 5a ustawy, że (…) programy współpracy nie stanowią aktów prawa miejscowego. 

• w zakresie obowiązków sprawozdawczych organizacji pożytku publicznego przedmiotowy projekt nowelizacji ustawy zakłada zmianę art. 23 ust. 6c ustawy poprzez aktualizację obowiązujących limitów kwotowych. Proponowana zmiana przewiduje podwyższenie progu rocznej kwoty przychodu organizacji pożytku publicznego uprawniającego do składania rocznych sprawozdań merytorycznych z działalności w formie uproszczonego sprawozdania z kwoty 100 tys. zł do 200 tys. zł. 

• w obszarze nadzoru Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego nad organizacjami pożytku publicznego proponuje się zmianę art. 31 ustawy polegającą na zastąpieniu obowiązku sporządzania protokołu kontroli, obowiązkiem opracowywania projektu wystąpienia pokontrolnego. 

• nowelizacja ustawy zakłada również zmianę przepisów dotyczących organizacji i trybu działania Komitetu do spraw Pożytku Publicznego (…) przewidując rezygnację z obowiązku przyjmowania planu prac przez Komitet i przedstawiania go do zatwierdzenia przez Radę Ministrów. 

• zakłada (…) wprowadzenie odznaki honorowej pn. „Zasłużony dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce” przyznawanej przez Przewodniczącą Komitetu ds. Pożytku Publicznego, po zasięgnięciu opinii Rady Działalności Pożytku Publicznego, społecznikom, członkom organizacji pozarządowych, wolontariuszom oraz obywatelom RP za szczególne zasługi dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce. 

• zakłada (art. 5d udppw) ustanowienie dnia 24 kwietnia Dniem Społeczeństwa Obywatelskiego na pamiątkę uchwalenia ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. 

• w zakresie zmiany w art. 27 ust. 4 ustawy proponuje się przesunięcie terminu sporządzenia informacji dotyczącej wydatkowania przez organizacje pożytku publicznego środków pochodzących z 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych.

• projekt zakłada również zmianę sfery zadań publicznych, określonej w art. 4 ust. 1 ustawy poprzez modyfikację brzmienia pkt 23 i dodanie w nim nowego obszaru obrony cywilnej. Propozycja wynika z wejścia w życie ustawy z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz. U. poz. 1907).

Opisana tu właśnie propozycja ustawy o zmianie ustawy przedstawiona została na jednym z tegorocznych posiedzeń Rady Działalności Pożytku Publicznego (zobacz: RELACJA). Jednak pierwszy oficjalny opis projektu poznajemy właśnie w chwili publikacji go w wykazie prac Rady Ministrów. 

Na tym samym posiedzeniu poruszono również temat innej nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego - nowelizacji zaproponowanej przez organizacje pozarządowe i wypracowanej przez ekspertów z III sektora. RDPP przyjęła w sprawie tej propozycji uchwałę, w której domagała się (nie po raz pierwszy) podjęcia poważnych prac nad tą propozycją. 

Nowelizacja ustawy wypracowana przez organizacje wielokrotnie opisywana była w portalu. Już na przełomie 2023 i 2024 roku poświęciliśmy jej cykl artykułów (zobacz: ustawa o pożytku – proponowane zmiany). 

W tym roku przypominaliśmy o tej propozycji w kolejnych artykułach:

• Propozycje zmian w ustawie o działalności pożytku publicznego. Modyfikacje ogólnych zasad zlecania realizacji zadań
• Propozycje zmian w ustawie o działalności pożytku publicznego. Nowe tryby zlecania zadań
• Czekamy na poważne zmiany w ustawie o działalności pożytku. Dostaniemy lifting? 
• #prosteNGO. Nie zlecanie zadań, ale wspieranie aktywności