Publicystyka - ngo.pl

Pierwsze posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego VII kadencji odbyło się 26 października 2021 roku. Podobnie jak ostatnie posiedzenie Rady poprzedniej kadencji, spotkanie przeprowadzono w formule stacjonarnej (nie online) w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w Warszawie.

W październikowym posiedzeniu wzięli udział Piotr Gliński, Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego (formalnie Rada jest ciałem doradczym Przewodniczącego Komitetu) oraz Piotr Mazurek, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Wiceprzewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, Pełnomocnik Rządu do spraw Polityki Młodzieżowej. 

Większą część pierwszego posiedzenia poprowadził Szymon Dziubicki, Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego. Po wybraniu współprzewodniczących to oni przejęli prowadzenie spotkania.

Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego zaczął od, jak to ujął, „malkontenctwa”, wyrażając żal, że organizacja sali posiedzenia wymusiła, iż on i Minister Mazurek siedzą po jednej stronie, za stołem prezydialnym, a członkowie RDPP po drugiej stronie – na rozstawionych na sali krzesłach. Powinno być tak, że wszyscy siedzimy przy jednym stole, tłumaczył. Następnie wprowadził nowych członków Rady w historię sektora, zwracając uwagę na jego niezależność, która w jakimś stopniu była zauważalna nawet wśród NGO-sów czasów PRL-u. Skupił się jednak głownie na osiągnięciach ostatnich lat, których symbolem jest Komitet do spraw Pożytku Publicznego, Narodowy Instytut Wolności oraz zwiększenie finansowania rozwoju organizacji w ramach licznych programów NIW-CRSO. Niedługo do tych programów dołączy kolejny – zapowiadany od jakiegoś czasu program wsparcia poradnictwa obywatelskiego. Na ten program udało się w budżecie zabezpieczyć 15 mln złotych, informował Piotr Gliński. Program ma ruszyć w przyszłym roku.

Po Ministrze Kultury wystąpił Piotr Mazurek, Pełnomocnik Rządu do spraw Polityki Młodzieżowej. Wyraził radość z tego, że nowa Rada jest bardziej reprezentatywna, spluralizowana i przekrojowa, że w jej składzie znaleźli się i mali, i duzi, reprezentujący i wschód, i zachód.

Pierwsze posiedzenie to zawsze również uroczyste wręczenie nominacji dla członków. Nominacje wręczał Piotr Gliński, a każde wręczenie upamiętnione zostało pamiątkowym zdjęciem z Ministrem Kultury. 

Następnie obecni podczas posiedzenia członkowie Rady Działalności Pożytku Publicznego VII kadencji dokonywali krótkich prezentacji.

Poniżej przedstawiamy członków w kolejności przedstawiania się na posiedzeniu oraz z afiliacjami, które podczas posiedzenia podali. Nie wszyscy członkowie obecnej Rady stawili się na posiedzenie, więc lista zawiera tylko osoby obecne. Pełen skład RDPP VII kadencji znajduje się pod adresem >>> https://www.gov.pl/web/pozytek/sklad-rdpp4. Pod adresem https://www.gov.pl/web/pozytek/kontakty-do-czlonkow-rdpp4 można też znaleźć pełną listę członków wraz z kontaktami.

Jacek Kurzępa – Poseł na Sejm IX Kadencji, przedstawiciel Komitetu do spraw Pożytku Publicznego

Andżelika Wardęga – Dyrektor Departamentu Ekonomii Społecznej i Solidarnej, przedstawiciel Ministra Rodziny i Polityki Społecznej

Anna Sulińska – Zastępca Dyrektora Departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych, przedstawiciel Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej

Aneta Piątkowska – Zastępca Dyrektora, przedstawiciel Ministerstwa Technologii i Rozwoju

Beata Karbownik – Zastępca Dyrektora Departamentu Podatków Dochodowych, przedstawiciel Ministerstwa Finansów

Paweł Hut – Dyrektor Departamentu Edukacji, Kultury i Dziedzictwa, przedstawiciel Ministra Obrony Narodowej

Robert Jakubik – Dyrektor Departamentu Oświaty i Polityki Społecznej Wsi, przedstawiciel Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Michał Prószyński – Szef Gabinetu Politycznego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, przedstawiciel Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Bożena Lisowska – Związek Województw RP

Grzegorz Borek – Związek Województw RP 

Piotr Krygiel – Przedstawiciel Komitetu do spraw Pożytku Publicznego 

Patryk Czech – Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży, członek prezydenckiej Rady ds. Młodzieży 

Bogusław Janusz Cebulski – Stowarzyszenie Trzeźwości, Centrum Integracji Społecznej 

Katarzyna Piórkowska – Związek Gmin Wielskich, dyrektor GOPS w Długosiodle

Alicja Gawinek – Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych

Maciej Dawid Kunysz – Stowarzyszenie EKOSKOP

Weronika Czyżewska-Waglowska – Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych, Stowarzyszenie Dialog Społeczny

Tadeusz Mikołaj Albiński – Fundacja Instytut Rzeczypospolitej im. Pawła Włodkowica

Ewelina Nycz – "Pro Carpathia" Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Podkarpacia

Agnieszka Wesołowska – Radna gminy Gruta i sołtys wsi Słup, Stowarzyszenie Aktywna Wieś Słup

Łukasz Samborski – Pomorska Sieć Organizacji Pozarządowych, Fundacja Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych

Natalia Janikowska – Stowarzyszenie "Projekt Poznań"

Jan Walczuk – Instytut Suwerennej, Fundacja w Dobrym Tonie

Paweł Kwaśniak – Konfederacja Inicjatyw Pozarządowych Rzeczypospolitej

Błażej Żuk – Fundacja Instytut im. Wojciecha Szczepaniaka

Jakub Horbacz – Fundacja Artemedia

Arkadiusz Malik – Fundacja Kłopotowskiego

Marta Kowalczyk – Fundacja Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris

Jarosław Nyk – Fundacja Kulskich

Edgar Kobos – Fundacja Polski Instytut Liderów, Młodzieżowy Delegat RP do ONZ

Maciej Seweryn – Fundacja Polska Wielki Projekt

Piotr Palutkiewicz – Warsaw Enterprise Institute

Wojciech Dec – Związek Stowarzyszeń Forum Lubelskich Organizacji Pozarządowych

Michał Budny – Fundacja Instytut Inicjatyw Lokalnych im. prof. Waleriana Pańki

Justyna Kalina Ochędzan – Wielkopolska Rada Koordynacyjna Związek Organizacji Pozarządowych

Tomasz Kujaczyński – Związek Harcerstwa Polskiego

Jakub Kozłowski – Akademicki Związek Sportowy

Wojciech Jachimowicz – Dolnośląskie Towarzystwo Regionalne

Marek Masalski – Polska Rada Ekumeniczna

Marzena Pieńkosz-Sapieha – Federacja Polskich Banków Żywności

Wojciech Kaczmarczyk – Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, przedstawiciel Komitetu do spraw Pożytku Publicznego

Pracami Rady kierują dwaj współprzewodniczący – strona pozarządowa wskazuje swojego, a strona samorządowa i rządowa swojego. Współprzewodniczącym wskazanym przez przedstawicieli rządu i samorządów został Wojciech Kaczmarczyk Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (który pełnił też tę funkcję pod koniec poprzedniej kadencji Rady). O funkcję współprzewodniczącego ze strony pozarządowej konkurowali Maciej Kunysz i Łukasz Samborski. 

Kandydaci mieli kilka minut na przedstawienie swoich „programów”, a następnie odpowiadali na serię pytań. Łukasz Samborskie wspierał się wskazówkami-planem dla sektora nakreślonym przez prezesa Fundacji Regionalne Centrum Informacji i Wspomagania Organizacji Pozarządowych, Jerzego Boczonia. Mówił o odzyskaniu niezależności, standardach i wzmocnieniu instytucjonalnym, rozwoju reprezentacji, budowaniu partnerstw i zasadzie pomocniczości. Na koniec przedstawił pomysł na wprowadzenie obowiązku uchwalania programów wieloletnich (programów współpracy NGO z samorządami).

Drugi kandydat – Maciej Kunysz zwracał uwagę na swoją dotychczasową pracę w Radzie, której plonem było 113 uchwał (z ponad 200 uchwał przyjętych podczas całej VI kadencji), 300 mln euro z funduszy UE zapisane na rozwój potencjału NGO, dwukrotne zwiększenie budżetu programu Pomoc Żywnościowa, a także 38 spotkań Zespołu ds. Funduszy (zespołu problemowego Rady, któremu przewodniczył w poprzedniej kadencji). Zadeklarował również, że jako członek Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego chciałby przenieść na grunt RDPP doświadczenia zdobyte podczas pracy w Komitecie.

W tajnych wyborach więcej głosów uzyskał Łukasz Samborski i to on został drugim współprzewodniczącym RDPP VII kadencji.

RDPP zaczyna swoje prace od powołania zespołów problemowych. Zespoły mogą być stałe lub doraźne (zwykle zaczyna się od powołania i obsadzenia stałych). Od kilku lat coraz więcej pracy merytorycznej członków odbywa się właśnie na posiedzeniach tych ciał. Zespoły przygotowują uchwały, które omawiane są potem na posiedzeniach całej rady i poddawane głosowaniu (czasem też krótszej lub dłuższej dyskusji). 

Punktem wyjścia jest zwykle lista zespołów działających w poprzedniej kadencji (wraz z ich zakresem działania) korygowana przez aktualny skład – nowych członków. Taki wybór i jednocześnie korekta listy zespołów nastąpił też na październikowym posiedzeniu nowej Rady. Na liście znalazły się Zespoły do spraw:  

• Dialogu Obywatelskiego
• Administracji Publicznej i Bezpieczeństwa Obywateli
• Gospodarki, Rozwoju i Samorządu Terytorialnego
• Interwencji
• Społecznych, Rodziny i Dziedzictwa Narodowego
• Realizacji Zadań Publicznych i Ekonomii Społecznej
• Komunikacji Społecznej i Mateczników Patriotyzmu i Kultury Ludowej
• Funduszy i Realizacji Zasady Partnerstwa
• Partycypacji Społecznej Osób Starszych
• Sprawozdawczości w Organizacjach Pozarządowych i Uproszczeń
• Współpracy Międzynarodowej (nowy zespół)
• Klimatu i Ochrony Środowiska (nowy zespół)
• Dostępności (nowy zespół)
• Wolontariatu i Społecznikostwa (nowy zespół)
• Regulaminowych

Członkowie Rady będą teraz deklarować chęć pracy w poszczególnych zespołach. Prezydium Rady w obecnej postaci (czyli złożone ze współprzewodniczących) ma zaproponować dalszy sposób procedowania w sprawie ostatecznego powołania zespołów. Uchwała powołująca zespoły może być sporządzona (i głosowana) dopiero w momencie ustalenia ich składów.

Pierwsze posiedzenie RDPP VII kadencji zakończyło się zamieszaniem wokół przedstawiciela Rady w siostrzanej Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem. Edgar Kobos, przedstawiciel strony pozarządowej ogłosił, że przygotował uchwałę w sprawie nowego przedstawiciela w Radzie Dialogu z Młodym Pokoleniem i poprosił o jej przegłosowanie (w uchwale zaproponował kandydaturę Jana Walczuka). W tym momencie pojawiły się liczne wątpliwości. Po pierwsze, członkowie Rady nie mogli się wcześniej – ale też na bieżąco – zapoznać z treścią uchwały (nie otrzymali jej przed posiedzeniem, ani nie została im ona wyświetlona na sali, gdzie działał projektor, na którym można było to zrobić). Mieliby głosować uchwałę „w ciemno” – na podstawie tego, jak przedstawił ją wnioskujący.

Po drugie, pojawiła się wątpliwość, czy jest podstawa, żeby w ogóle dokonać wymiany przedstawiciela. Wskazywane do pracy w różnych ciałach przez Radę osoby nie tracą mandatu w sytuacji zmiany kadencji Rady nominującej. Obecny przedstawiciel (wskazany przez RDPP VI kadencji) to Waldemar Weihs (zob. uchwała nr 202 z 30 sierpnia 2021 r.).

Dlaczego należałoby wskazać nowego przedstawiciela? Być może jakaś argumentacja została przedstawiona w zgłoszonej przez Edgara Kobosa uchwale, ale tej nie mieliśmy okazji poznać. Maciej Kunysz zgłosił wniosek formalny o przedstawienie opinii prawnej dotyczącej potrzeby wymiany przedstawiciela. Wniosek został odrzucony – przeważały głosy wstrzymujące się, ale duże napięcie pod koniec posiedzenia poddaje w wątpliwość, czy głosowanie odbyło się prawidłowo, a głosy policzono zgodnie ze stanem faktycznym. Nie zmienia to faktu, że wniosek upadł.

Po trzecie, rozważano, czy w ogóle możliwe jest głosowanie nad zgłoszoną w ten sposób uchwałą. Standardowo Rada pochyla się nad uchwałami, które przeszły wcześniej przez zespoły problemowe. Taką drogę przechodzą również uchwały zgłaszane na posiedzeniach (w tym będące indywidualnymi inicjatywami członków Rady). Regulamin pracy RDPP zakłada, że możliwe jest głosowanie w innym – pilnym – trybie, ale jest ono zarezerwowane dla specjalnych przypadków. Inicjatorzy uchwały o zmianie przedstawiciela (ani nikt inny) nie wskazali podczas dyskusji na ekstraordynaryjność sytuacji.   

Ostatecznie propozycja Edgara Kobosa nie była głosowana. Zadecydowała o tym decyzja Wojciecha Kaczmarczyka. Dyrektor NIW i współprzewodniczący RDPP wskazał, że dyskusja odbywa się w punkcie „sprawy różne”. Punkt ten kończył posiedzenie, a agenda nie przewidywała w tym momencie głosowań. Takim obrotem sprawy rozczarowany był Minister Mazurek, który wyraził zdziwienie i frustrację, że niemożliwe było szybkie podjęcie tej prostej, w jego przekonaniu, decyzji.