POD LUPĄ to cykl portalu ngo.pl i Badań Klon/Jawor, w którym bierzemy na warsztat wybrane zagadnienie dotyczące życia organizacji społecznych. Zapraszamy na trzecią odsłonę: Praca wzbogaca? O pracy w NGO.
Nie znam badań na temat tego, o czym Polki i Polacy rozmawiają najczęściej. Ale zaryzykuję tezę, że o zdrowiu i pracy – zwłaszcza w okresie pandemii. Nic w tym dziwnego: od warunków pracy zależy poziom naszego życia, poza tym spędzamy w niej co najmniej(!) jedną trzecią dnia, nie zawsze zostawiając ją za zamykającymi się po powrocie do domu drzwiami (lub po wyłączeniu komputera).
Każdy może zostać billem Gatesem?
Praca jest również jednym z elementów sporu pokoleniowego, który wraca co jakiś czas. Jak pod koniec zeszłego roku, kiedy niektórzy z liberalnych publicystów zarzucili lewicowym postulatom zmian na jej rynku radykalizm, a młodym wygodę i roszczeniowość. Kultywowany jest przy tym mit tzw. selfmademana – przedsiębiorcy, który wszystko zawdzięcza wyłącznie sobie i ciężkiej pracy. Receptą na wszystkie problemy ma być założenie własnej firmy.
Praca wzbogaca? „Znamienne (…) że akurat Grecy, którzy rzeczywiście zostali ciężko potraktowani przez los i doświadczyli ciężkiego kryzysu ekonomicznego, należą do najciężej pracujących w Europie, obok zresztą Polaków i Cypryjczyków. Może więc sama ciężka praca nie wystarcza, żeby być bogatym i szczęśliwym?” – pisał w odpowiedzi na zarzuty części liberalnych komentatorów w grudniu zeszłego roku Edwin Bendyk, kiedy opisany wcześniej spór znowu wybuchł.
Każdy może zostać Billem Gatesem albo Jeffem Bezosem? Portal ngo.pl zapytał o to dr. Tomasza Markiewkę, autora książki „Gniew” (Czarne 2019). „Badania pokazują, że nasze sukcesy zależą po części od naszego indywidualnego wkładu pracy, a po części od tego, gdzie się urodziliśmy i jakie szanse dostaliśmy. Jeff Bezos dostał od rodziców na start 250 tys. dolarów. Pewnie, nie każdy potrafi wykorzystać taki kapitał, ale nie każdy też startuje z takiego poziomu. Trzeba umieć dostrzec również ten systemowy wymiar problemu. Kiedy Bronisław Komorowski zalecał w 2015 roku: „Zmień pracę i weź kredyt”, to spychał odpowiedzialność ze sfery politycznej w sferę prywatną. Nie zauważając, że kiedy problem dotyczy kilkuset tysięcy, a nawet kilku milionów osób, to nie da się go rozwiązać indywidualnymi radami o zmianie pracy i wzięciu kredytu, bo gdzie znajdzie się tyle miejsc pracy i jak ci ludzie spłacą te kredyty?” – odpowiadał.
Śmieciówki, wypalenie...
A problemy oraz ich skalę pokazuje najnowsza publikacja Stowarzyszenia Klon/Jawor, w której wyniki badań uzupełnione zostały opiniami ekspertek i ekspertów oraz danymi GUS: co czwarta osoba, dla której praca w organizacji stanowi główne źródło utrzymaniam współpracuje z nią na podstawie umów cywilnoprawnych, a więc śmieciówek, które nie dają żadnej stabilizacji oraz nie gwarantują dostępu do płatnego urlopu i świadczeń socjalnych w razie choroby lub rodzicielstwa. 40 proc. organizacji zawsze rozlicza nadgodziny, ale 27 proc. robi to tylko czasami, a aż 26 proc. nigdy. Przeciętna pensja w sektorze w 2018 roku wynosiła 3 tys. zł brutto (tyle samo co w 2015 i o tysiąc złotych mniej niż w tym samym czasie w sektorze prywatnym i publicznym).
A to nie wszystko. 6 lutego w Biurze RPO, podczas konferencji „Kryzys psychiczny u działaczy organizacji pozarządowych i ruchów nieformalnych”, został zaprezentowany raport z badania „Wyzwania i zagrożenia pracy w NGO i nieformalnych ruchach społecznych”, który przygotowała dr. Marzena Cypryańska-Nezlek z Uniwersytetu SWPS. 43 proc. badanych czuje się zestresowana bardzo lub ekstremalnie. Połowa jest zmęczona bardzo lub ekstremalnie. 38 proc. czuje się wypalona: w tym 9 proc. ciągle/niemal ciągle, 11 proc. bardzo często, a 18 proc. często. Gdzie leżą przyczyny?
Nie tylko czy, ale i czym
Między innymi na to pytanie odpowiedzi będziemy szukać we wrześniu w cyklu „Pod Lupą”. Zastanowimy się, czy praca wzbogaca, a więc jakie warunki powinny zostać spełnione, aby praca w III sektorze (i nie tylko) była źródłem satysfakcji, a nie strat. W ramach cyklu zaprezentujemy publikację Stowarzyszenia Klon/Jawor „ZaTRUDnienie. Problemy personelu organizacji pozarządowych z perspektywy pracowniczej”. Oddamy głos ekspertom i ekspertkom, z którymi będziemy rozmawiać o jakości pracy w NGO, blaskach i cieniach pracy w sektorze społecznym, o problemach pracowników i pracownic organizacji, ale również zatrudnionych w sektorze prywatnym i budżetówce. Oraz Wam: zaplanowaliśmy debatę „Dlaczego (nie)pracuję w organizacji?”, licząc na to, że podzielicie się z nami własnymi doświadczeniami. Co sobie chwalicie? Co z III sektora chcielibyście przenieść do innych? Nie tylko, więc zapytamy czy praca wzbogaca, ale również czym.
Liczymy na to, że uda nam się stworzyć przestrzeń spotkania dla pracowników i pracodawców, bo – ponownie cytując dr. Markiewkę – „kiedy problemy jednostkowe dotyczą milionów ludzi, stają się problemami społecznymi”. A o dobrych, już funkcjonujących rozwiązaniach nigdy nie zaszkodzi przypomnieć.
POD LUPĄ to cykl portalu ngo.pl i Badań Klon/Jawor, w którym bierzemy na warsztat wybrane zagadnienie dotyczące życia organizacji społecznych i przyglądamy mu się z różnych stron. Poznaj jego wcześniejsze odsłony:
Źródło: własna
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
