Publicystyka - ngo.pl

Dwa projekty komisyjne (z tej samej Komisji do spraw Petycji) oraz jeden projekt rządowy. Ten ostatni niemal na finiszu. Co zmienią? Przyglądamy się wybranym nowelizacjom, nad którymi pracują parlamentarzyści.

Z trzech opisywanych tu projektów projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o stowarzyszeniach, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych to projekt z najdłuższą historią. Projekt jest odpowiedzią na petycję OFOP, w której Federacja przedstawiła gotowe rozwiązania zmierzające do umożliwienia szybkiej rejestracji stowarzyszeń w KRS, z wykorzystaniem wzorca statutu (zob. m.in. Szybka rejestracja stowarzyszeń…). Pracę nad rozwiązaniami, które przedstawiono w petycji zainicjowała kilka lat temu grupa organizacji, a dyskusja toczyła się m.in. na portalu NGO.pl. 

Pomysł naśladował sposób szybkiej rejestracji, z którego mogą korzystać spółki - sposób oparty na WZORCU statutu. OFOP wraz z petycją dostarczył gotowe przepisy zmian w ustawach oraz sam wzorzec statutu stowarzyszenia. Niestety Komisja do spraw Petycji, przygotowując swój projekt, nie wykorzystała w nim wzorca. Okazało się to powodem do wstrzymania prac nad propozycją. Mimo, że OFOP przypominał o możliwym do wykorzystania wzorcu (zob. #prosteNGO. Komisyjny projekt…), nie spowodowało to zapoczątkowanie procesu legislacyjnego w Sejmie. Projekt został zamrożony zanim trafił do pierwszego czytania i nadal jest na tym samym etapie.

Próbę odmrożenia projektu forsuje właśnie Grupy roboczej ds. uproszczeń prawnych dla organizacji pozarządowych przy Przewodniczącej Komitetu ds. Pożytku Publicznego. Grupa domaga się podjęcia "działań służących skutecznemu wdrożeniu systemu szybkiej rejestracji stowarzyszeń na podstawie propozycji wypracowanych przez środowisko organizacji pozarządowych" (zob. Trzecie posiedzenie Grupy roboczej…). 

Projekt nowelizacji ustawy o działalności pożytku w interesujący sposób kontrastuje z projektem opisanym wyżej. Oba projekty to wynik petycji, które trafiły do Komisji do spraw Petycji. O ile jednak pierwszy projekt (o szybkiej rejestracji / wzorcu statutu), pieczołowicie dopracowany, treściwy i będący wynikiem kilkunastomiesięcznej pracy ekspertów z wielu organizacji, wydaje się zapomniany, o tyle drugi (dotyczący uproszczonej ewidencji), niemal "jednozdaniowy" i anonimowy, jest na najlepszej drodze, żeby odnieść sukces.

Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie koncentrował się na zmianie w artykule 10a ustawy, która miała doprowadzić do znacznego poszerzenia grupy organizacji pozarządowych mogących stosować uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów. Zaproponowano, żeby ta forma księgowości była dostępna dla organizacji pożytku publicznego oraz żeby próg rocznych przychodów, których nie można przekroczyć jeśli chce się stosować UEPIK, wynosił milion zł (obecnie jest to 100 tysięcy).

Projekt jest w tej chwili wciąż na etapie pierwszego czytania w Sejmie, jednak już należy się spodziewać, że nastąpią w nim istotne zmiany. Propozycja dotycząca miliona zostanie utrzymana. Do UEPIK, wbrew intencji projektodawców, nie zostaną jednak dopuszczone OPP. Ponadto nowelizacja zostanie rozbudowana o propozycje zgłaszane podczas pierwszego czytania (konkretnie podczas prac sejmowej podkomisji, do której trafił projekt) przez przedstawicieli organizacji pozarządowych. Dotyczą one m.in. innego sformułowania katalogu przychodów dopuszczonych przy uproszczonej ewidencji oraz dłuższych okresów na zgłaszanie wyboru lub rezygnacji. Nowelizacji ustawy o pożytku będzie też prawdopodobnie towarzyszyć zmiana analogicznych przepisów z ustawy o kołach gospodyń wiejskich. 

Więcej informacji o pracach nad tą propozycją dostarcza artykuł: Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów. Prace sejmowej podkomisji [KLIKNIJ].  

Projekt zmiany w ustawie o kołach gospodyń wiejskich procedowany był w przyspieszonym tempie zarówno w rządzie jak i na etapie sejmowym. W tej chwili przyjęta przez Sejm ustawa czeka na swoją kolej w Senacie. 

Ustawa o kołach gospodyń wiejskich z 2018 roku dała możliwość uzyskania nowej formy prawnej organizacjom, które od lat funkcjonowały w środowiskach wiejskich. Jednocześnie koła, które nie zdecydowały się na rejestrację według nowych reguł (lub zrobiły to zbyt późno), znalazły się w gorszej sytuacji. Rząd postanowił to zmienić - przede wszystkim wprowadzić przepisy, które umożliwią poszkodowanym w 2018 roku kołom dostęp do tych samych środków, które mają koła działające na podstawie ustawy. Tempo prac nad nowelizacją podyktowane zostało zamiarem zapewnienia tego dostępu jeszcze w tym roku.

Jednocześnie rząd nie zdecydował się na usunięcie z ustawy o kołach gospodyń wiejskich kontrowersyjnych zapisów ograniczających liczbę kół w jednej wsi oraz możliwość działania w więcej niż jednej organizacji (zobacz KOMENTARZ).