Petycja OFOP w sprawie WZORCA statutu stowarzyszenia. Zależna od woli resortu sprawiedliwości?
Mija ósmy miesiąc od złożenia przez Ogólnopolską Federację Organizacji Pozarządowych petycji w sprawie szybkiej rejestracji stowarzyszeń (WZORCA statutu). Przypominamy, co zawierała petycja i zastanawiamy się, co może się wydarzyć.
Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, adresat petycji, przychylnie patrzy na inicjatywę OFOP. Nie do końca jest jednak jasne, co konkretnie ma zamiar zrobić. Wiadomo tylko, że o "wyrażenie poglądu" poproszono Ministra Sprawiedliwości.
Przypomnijmy:
15 czerwca 2021 roku OFOP złożył do Piotra Glińskiego, Wiceprezesa Rady Ministrów, Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego petycję w sprawie wzorca statutu stowarzyszenia. Było to pierwsze działanie OFOP, będące wynikiem aktywności powstałego Zespołu OFOP „Proste prawo dla NGO”. Petycja apelowała o wdrożenie przepisów, które ułatwią nowo powstającym stowarzyszeniom rejestrowym szybką rejestrację w KRS.
Zobacz treść petycji, list przewodni i załączniki do petycji (w tym WZORZEC) w formacie PDF.
O petycji informowaliśmy na łamach portalu (wcześniej relacjonowaliśmy sam przebieg ustalania wzorca statutu - zob. m.in. Wzorzec statutu stowarzyszenia gotowy! Co dalej?). Petycja OFOP nie umknęła uwadze RDPP. Rada Działalności Pożytku Publicznego przyjęła w sierpniu uchwałę pozytywnie oceniającą petycję (uchwała 203).
Przez wzgląd na wagę prawa wolności do zrzeszania się i doświadczenia związane z rejestracją spółek w systemie S24 postulujemy wprowadzenie instrumentu prawnego analogicznego do ww. systemu dla szybkiej rejestracji stowarzyszeń z osobowością prawną.
Rozwiązanie nie powinno zastępować obecnej ścieżki rejestracji, a być w stosunku do niej rozwiązaniem dodatkowym. Wzorzec statutu powinien nie tylko umożliwiać rejestrację stowarzyszenia, ale także zapewniać możliwość dokonywania zmian dla tak zarejestrowanego podmiotu w systemie S24.
(fragment petycji)
Odpowiedź w sprawie petycji udzielona OFOP
Rozpatrując petycję OFOP, przewodniczący KPP wykorzystał drugi termin z ustawy o petycjach (termin 6 miesięczny). Odpowiedź, którą otrzymali autorzy petycji, zawiera na wstępie zgodę, co do diagnozy zawartej w petycji i podobną ocenę, co do ważności przedstawionego w niej problemu. Minister Gliński tłumaczy:
Tematyka wskazana w przedmiotowej petycji została poddana gruntownej analizie, której wnioski prowadzą do stwierdzenia, iż stanowi ona przejaw ważnej inicjatywy społecznej w związku z ujętą w Konstytucji Rzeczypospolitej wolnością zrzeszania się.
(…)
W mojej ocenie, poruszona w treści pisma inicjującego problematyka zdaje się odnosić do kwestii istotnych z punktu widzenia interesu publicznego, co powinno znaleźć odzwierciedlenie w gruntownej analizie organów władzy. Za wiarygodną uznać należy hipotezę podmiotu występującego, odnośnie sygnalizowanego problemu, iż jedną z głównych barier, która wpływa na tworzenie stowarzyszeń jest formalizm procesu rejestracji.
Pozytywnie ocenione są też propozycje rozwiązania problemu, które przedstawili autorzy petycji. W odpowiedzi dla OFOP czytamy:
Odnosząc się do przedstawionych przez Państwa propozycji wprowadzenia instrumentu prawnego analogicznego do systemu S24 – służącego do elektronicznej rejestracji spółek (jednocześnie nie zastępującego obecnej ścieżki rejestracji, a jedynie będącego w stosunku do niej rozwiązaniem dodatkowym), polegającego na wprowadzeniu wzorca statutu stowarzyszenia w drodze rozporządzenia właściwego ministra oraz w konsekwencji wprowadzenia odpowiednich przepisów w ustawie Prawo o stowarzyszeniach oraz ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym, uprzejmie informuję, iż prezentują one wysoki poziom merytoryczny, nad którym należałoby podjąć dalej idące rozważania.
(…)
W mojej ocenie przedstawiony przez Państwa wzór ogólny statutu stowarzyszenia zawiera solidne podstawy merytoryczne do poszerzenia debaty nad tą kwestią.
Czy w związku z wyrażonym wsparciem dla diagnozy problemu oraz zaproponowanych w petycji rozwiązań, Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego zamierza zainicjować proces legislacyjny, który doprowadziłby do przyjęcia konkretnych przepisów (których treść również zawarto w petycji)? Tego do końca nie wiadomo. Wiadomo na pewno, że o wyrażenie opinii poproszono Ministra Sprawiedliwości. Z treści ostatniego akapitu odpowiedzi dla OFOP wynika też, że Minister Kultury oczekuje inicjatywy raczej ze strony resortu sprawiedliwości. Byłby skłonny do niej dołączyć, jednak sam zdaje się nie chcieć inicjować postulowanego procesu.
W związku z powyższym wystąpiłem do Ministra Sprawiedliwości o wyrażenie poglądu na sytuację i ocenę postulowanych rozwiązań. Jednocześnie jako Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego pragnę dodać, iż w przypadku woli podjęcia przez resort sprawiedliwości inicjatywy legislacyjnej [podkreśl. red] wobec zasygnalizowanej problematyki, uprzejmie deklaruję chęć współpracy celem wypracowania regulacji w omawianym zakresie.
Kto powinien podjąć inicjatywę?
W ocenie składających petycję to nie Minister Sprawiedliwości, ale właśnie Przewodniczący Komitetu powinien być "rozgrywającym" w zakresie propozycji przedstawionych przez OFOP. Ten pogląd został wyrażony w samej petycji - w tym, że skierowana ona została właśnie do Przewodniczącego KPP, jako do osoby która stoi na czele Komitetu do spraw Pożytku Publicznego. Warto przypomnieć, że komitet ten ma zapisane w ustawie zadanie "opracowywanie i opiniowanie projektów aktów prawnych w zakresie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego" (art. 34b ustawy o działalności pożytku).
Wyrażając ten pogląd, Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych poprosiła adresata petycji o doprecyzowanie informacji o sposobie jej załatwienia.
Warto podkreślić, iż w naszej ocenie, uwzględniając oczywistą pozycję i właściwość Ministra Sprawiedliwości dla proponowanych zmian, niemniej to Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego jest organem władzy właściwszym dla prowadzenia tego procesu, w szczególności wniesienia projektu zmian do prac Rady Ministrów.
(fragment pisma OFOP skierowanego do Przewodniczącego Komitetu)
OFOP prosi o wskazanie "czy Pan Przewodniczący skorzysta ze swoich kompetencji w celu przyjęcia projektu zmian do wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów i podjęcia prac nad projektem".
Źródło: Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
