Publicystyka - ngo.pl

Standardy pracy placówek dziennego wsparcia były przedmiotem dyskusji podczas październikowego posiedzenia Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego z inicjatywy organizacji skupionych w Branżowej Komisji Dialogu Społecznego ds. Lokalnego Systemu Wsparcia i Placówek Wsparcia Dziennego. Organizacje, po zapoznaniu się z projektami ogłoszeń konkursowych, które zostały skierowane do opiniowania do poszczególnych dzielnicowych komisji dialogu społecznego, zgłosiły swoje zastrzeżenia do tych projektów. Zdaniem przedstawicieli organizacji, ogłoszenia są zbyt skomplikowane, co utrudnia elastyczne podejście do realizowanych działań.

Ogłoszenia zawierają zapisy zaczerpnięte ze Standardy Placówek Wsparcia Dziennego opracowane przez Biuro Pomocy i Projektów Społecznych. Prace nad Standardami toczyły się od kilku miesięcy. Organizacje pozarządowe brały w nich udział, zgłaszając między innymi zastrzeżenia do tempa prac – czasu było mało (w tym okres wakacyjny), a BPiPS zależało, aby dokument, który ma stanowić podstawę do ogłaszania konkursów na kolejne trzy lata był gotowy przed terminem ogłaszania tych konkursów. Organizacje proponowały przyjęcie standardu minimum na potrzeby ogłoszenia konkursów i prowadzenie dalszych prac nad pełnym standardem. Takie rozwiązanie jednak nie zostało zaakceptowane przez urząd. W rezultacie dzielnice przygotowały ogłoszenia konkursowe, które zaskoczyły organizacje.

– Ogłoszenie konkursowe są bardzo rozbudowane, nie spotkałem się z takimi w czasie mojej pracy i nie mam poczucia, że ono musi tak wyglądać – mówił Tomasz Szczepański z Grupy Pedagogiki i Animacji Społecznej (GPAS).

O ile potrzeba stworzenia, jasnych dla wszystkich, standardów działania placówek, które pracują z młodymi ludźmi, jest oczywista zarówno dla organizacji, jak i dla przedstawicieli samorządu, o tyle stosowanie tych zapisów wprost w ogłoszeniach już nie do końca. Zastrzeżenia budzą np. wymagania dotyczące rezultatów (placówki mają być rozliczane np. z osiągnięć szkolnych podopiecznych).

Przedstawiciele BKDS zaapelowali o powrót do prac nad standardami i o patronat WRDPP nad nimi. Tomasz Szczepański zwrócił uwagę, że w prace należałoby włączyć także dzielnicowe wydziały spraw społecznych i zdrowia, przedstawicieli sądów, kuratorów sądowych i ośrodków pomocy społecznej, ponieważ to oni rekrutują podopiecznych do placówek, a nie mają wiedzy, jak one działają.

– W Dzielnicach teraz jest takie podejście, że trzeba szybko ogłosić konkursy, żeby od stycznia możliwe było prowadzenie działań w placówkach. Na uwagi organizacji urzędnicy odpowiadają, że takie dostali wytyczne z Biura Pomocy i Projektów Społecznych i nic z tym nie mogą zrobić – wyjaśniał Bartłomiej Włodkowski. – Dobrze jest standaryzować placówki, ale trzeba także zostawić pewną w tym swobodę w dzielnicach, ponieważ palcówka placówce nie równa. Potrzebny jest szybki komunikat do dzielnic, aby nie traktować tych wytycznych w sposób zero-jedynkowy.

– Słyszymy, że wszystkie uwagi organizacji zostały uwzględnione, że standard został wypracowany wspólnie. Gdyby tak było, nie mielibyśmy tutaj organizacji zgłaszających tyle uwag. Organizacje są zaskoczone. To znaczy, że ten standard nie został wyjaśniony i nie ma niego zgody. Dlaczego tak się stało? Bo było za mało czasu? Bo Biuro uznało, że standard zaproponowany przez organizacje nie jest odpowiedni? – pytała także Anna Gierałtowska. – Uczciwe i sensowne rozwiązanie to dać dzielnicom wolną rękę w kształtowaniu ogłoszenia. Podobny błąd popełniono trzy lata temu: standard był źle przygotowany i na siłę wprowadzony. Spowodowało to ogromne problemy w realizacji zadań przez organizacje. Obecne ogłoszenie jest jeszcze bardziej restrykcyjne. To nie są zapisy do ustalania ad hoc.

Adriana Porowska, wiceprezydentka m.st. Warszawy (wówczas jeszcze – przyp. aut.) zapowiedziała, że prace nad standardem będą kontynuowane.

– Wiedzieliśmy, że mamy mało czasu, a do tego były wakacje. Będziemy pracować właśnie po to, aby standard był jednolity w każdej dzielnicy i wszyscy wiedzieli, jak go rozumieć – mówiła, zapewniając, że będą dalsze spotkania w tej sprawie, także z urzędami dzielnic, aby ujednolicić rozumienie standardów.

– Czy w wyniku konsultacji z BKDS-sami Dzielnica może zmienić zapisy ogłoszenia ? – pytali przedstawiciele organizacji społecznych?

– Tak, można – zapewniała Marta Jakubiak, dyrektorka Biura Pomocy i Projektów Społecznych.

Na kolejnym posiedzeniu WRDPP przedstawione zostaną wyniki spotkania.

Warszawska Rada Działalności Pożytku Publicznego opiniowała także projekt uchwały o zasadach najmu lokali użytkowych.

Obecnie w Warszawie najem lokali użytkowych dla organizacji społecznych opiera się na dwóch aktach prawnych: Zarządzenie Nr 136/2020 Prezydenta m.st. Warszawy z dnia 5.02.2020 r. w sprawie zasad najmu lokali użytkowych oraz Uchwale Nr XXIII/663/2019 Rady m.st. Warszawy z dnia 5.12.2019 r. w sprawie zasad najmu lokali użytkowych. Przygotowane przez Biuro Polityki Lokalowej zmiany w uchwale dotyczą nie tylko organizacji pozarządowych, ale one także z nich skorzystają.

Przewidywane zmiany to: uproszczenie procesu wydawania zgody na najem okazjonalny, możliwość udostępniania przestrzeni innym podmiotom na zasadzie zwrotu kosztów eksploatacyjnych, wydłużenie maksymalnego okresu zgody na podnajem okazjonalny z 1 do 3 lat

Możliwość podnajmowania lokali miejskich przez organizacje innym organizacjom była postulowana już od dawna. Proponowana zmiana dotyczy sytuacji, gdy organizacja wynajmująca lokal miejski udostępnia go sporadycznie i okazjonalnie w celu organizacji wydarzeń przez podmiot (inną organizację pozarządową), który nie jest stroną umowy. Nowe przepisy przewidują dwa tryby:

• nieodpłatny – gdy organizacja nie osiąga dochodu za udostępnianie lokalu, a jedynie otrzymuje zwrot kosztów eksploatacyjnych, wtedy podnajem wymaga jedynie pisemnego zgłoszenia na 7 dni przed planowanym wydarzeniem
• odpłatny – gdy organizacja (najemca) uzyskuje dochód wyższy niż suma opłat za zużyte media oraz innych kosztów związanych z utrzymaniem lokalu w tym czasie, wówczas musi uzyskać zgodę właściciela lokalu oraz liczyć się z podwyższeniem czynszu w tym okresie do poziomu rynkowego.

Nowa uchwała przewiduje również obniżenie czynszu, jeżeli na terenie bezpośrednio przylegającym do nieruchomości Miasto prowadzi prace remontowe, które utrudniają korzystanie z lokalu. Możliwa jest również zamiana lokalu na inny, gdy jest to uzasadnione realizacją decyzji Nadzoru Budowlanego.

WRDPP zaopiniowała uchwałę pozytywnie.

Dzielnica Ursynów zwróciła się z wnioskiem o przesunięcie środków pozostałych po konkursie dotacyjnym na szkolenie sportowe i podnoszenie sprawności fizycznej mieszkańców. W budżecie pozostało ponad 59 tys. zł, ponieważ dwie organizacje zrezygnowały z dotacji. Środki te przeznaczono na małe dotacje, ale aprobatę merytoryczną komisji uzyskał tylko jeden klub. Urząd Dzielnicy chce pozostałe środki przekazać na potrzeby szkół publicznych, a konkretnie na zakup sprzętu sportowego.

– Przede wszystkim chodzi o czas: nie zdążymy ogłosić kolejnych małych dotacji. Dodatkowo trudno już znaleźć obiekty na przeprowadzenie zajęć, a zajęcia terenowe przestają mieć sens – tłumaczył przedstawiciel Urzędu Dzielnicy Ursynów.

WRDPP zaopiniowała wniosek pozytywnie.

Z podobnym wnioskiem wystąpił Artur Jóźwik, dyrektor Biura Kultury, który z pozostałych po konkursach środków budżetowych (44 tys. zł) chce zwiększyć pulę środków na Nagrodę Historyczną im. Kazimierza Moczarskiego.

WRDPP zaopiniowała wniosek pozytywnie.

Warszawska Rada Działalności Pożytku Publicznego zajęła się także projektem uchwały w sprawie zasad ubiegania się oraz kryteriów uprawniających do zawarcia umowy najmu ze Społeczną Agencją Najmu (SAN)

Obowiązek ustalenia takich zasad wynika z ustawy z 28 maja 2021 r., która weszła w życie 23 lipca 2021 r. Chociaż uchwała nie tworzy jeszcze SAN, przygotowuje grunt pod jej powołanie w przyszłości. Głównym zadaniem SAN jest wynajem mieszkań od właścicieli, a następnie oferowanie ich osobom o dochodach określonych w uc

– Nie wiemy, jak to zadziała, ale bez uchwały tego nie sprawdzimy – mówił Tomasz Krettek, zastępca dyrektora Biura Polityki Lokalowej, wyjaśniając, że to rozwiązanie jest skierowane do właścicieli mieszkań, którzy boją się wynajmować. Zachętą są zwolnienia z podatku i gwarancje ze strony podmiotu publicznego. - Liczymy, że będą chętni.

Aby skorzystać z usług SAN osoba musi spełnić cztery kryteria obowiązkowe: mieścić się w kryterium dochodowym, płacić podatki w Warszawie, nie mieć tytułu prawnego do nieruchomości lub innego lokalu oraz wyrazić zgodę na publikację danych osobowych. Oprócz tego powinna spełniać przynajmniej jedno kryterium dodatkowe, np.: niepełnosprawność, cudzoziemiec, osoby z pieczy zastępczej, brak kwalifikacji do pomocy mieszkaniowej, dziecko w rodzinie. Kwalifikowaniem osób do korzystania z oferty SAN-u będzie się zajmował operator agencji.

 – Jest to jeden z elementów pomocy mieszkaniowej w Warszawie – dodała Aldona Machnowska-Góra, dodając, że operatorem SAN-u może być także organizacja pozarządowa.

– Uchwała nie powołuje SAN-ów, określa jedynie sposób procedowania i kryteria. Powołanie SAN zrobimy osobną procedurą, według której wybierzemy operatora – tłumaczył wicedyrektor BPL. – Z chwilą podpisania umowy z organizacją lub jednostką miejską zostanie powołany SAN.

CZYTAJ także: Mieszkanie potrzebne od zaraz – czyli komu pomaga Społeczna Agencja Najmu [wywiad] >

Adriana Porowska przypomniała, że takie rozwiązania testowała organizacja Habitat for Humanity i jest to szczególnie istotne dla grup osób, którym trudno jest wynająć mieszkanie.

– Czy były badania, ile takich mieszkań na rynku warszawskim będzie? Jak będzie z czynszami? Czy są ustalenia co do wysokości czynszu? – pytała Maria Pokój.

– Nie ma możliwości zrobienia badań. Nie wiemy, czy będzie jeden SAN czy dwa. Uchwała nie może regulować wysokości czynszu. Jak rynek zareaguje, tego nie wiemy – odpowiedziała Aldona Machnowska-Góra.

– Jest to bardzo dobra i potrzebna uchwała – przekonywała radna Renata Niewitecka, podając, że w Warszawie jest ponad 200 tys. prywatnych mieszkań, które potencjalnie mogą wejść do tego systemu. – Do tego mamy w Warszawie dużą grupę osób, których nie stać na wzięcie kredytu, ale nie łapią się na mieszkania komunalne.

BKDS ds. lokalowych i ochrony praw właścicieli nie wydał jednej opinii. Do Biura trafiły trzy opinie – jedna od Habitat for Humanity z uwagami technicznymi (zostały uwzględnione), pozostałe dwie zwracały uwagę na niedostateczną ochronę właścicieli lokali (dotyczą zapisów ustawowych).

Rada zaopiniowała projekt pozytywnie.

Anna Gierałtowska zaanonsowała dyskusję, która będzie kontynuowana na kolejnym posiedzeniu WRDPP, a dotyczącą ogłoszeń konkursowych.

– Chciałabym zaprosić do namysłu, w jaką stronę idą ogłoszenia konkursowe oparte na ustawie o działalności pożytku publicznego. Zachęcam, aby przeczytać, co ustawodawca miał na myśli. Ta ustawa powstała, aby budować społeczeństwo obywatelskie i dać obywatelom podmiotowość. W tym kontekście chciałabym się zastanowić się nad ogłoszeniami konkursowymi – mówiła Anna Gierałtowska, podając jako przykład dzielnicowy konkurs z obszaru kultury na organizację koncertów muzyki kameralnej, z zastrzeżeniem, że ma być tylko 4 muzyków (podczas, gdy ta forma dopuszcza od trzech do dziewięciu muzyków)  i zapewniony mikrofonu dla przedstawiciela dzielnicy. – Takich ogłoszeń jest co niemiara. Jaki to ma sens? W którym kierunku to zmierza? Czy aby na pewno jesteśmy w zasadzie pomocniczości? Czy urząd wyznacza obszary i sposoby realizacji, i po prostu chce kupić usługę? W bieżączce spraw nam się to gubi i przechodzimy do porządku na tym. Jako Rada jesteśmy ciałem, który powinien nadać kierunek.

– W urzędzie również na ten temat dyskutujemy – odpowiedziała Aldona Machnowska-Góra. – Gdzie to możliwe, robimy przetargi, ale organizacje ich nie chcą.

Temat powróci na listopadowym posiedzeniu WRDPP.