Nowy program NIW i badanie sprawozdań OPP. Drugie posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego VIII kadencji [relacja]
Kłopotliwe badanie sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego – czy Radzie uda się przekonać Ministerstwo Finansów, że obecne przepisy wymagają poważnej korekty? Za nami drugie posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego ósmej kadencji.
Drugie posiedzenie nowej RDPP VIII kadencji odbyło się w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów 30 stycznia 2025 roku.
Nowy program Narodowego Instytutu Wolności
Styczniowe posiedzenie rozpoczęło się od przedstawienia projektu nowego programu Narodowego Instytutu Wolności, który miałby zostać wdrożony jeszcze w tym roku. Projekt przedstawiali Ministra Adriana Porowska oraz Dyrektor NIW Michał Braun.
"Moc Małych Społeczności" ma omijać dotychczasowych beneficjentów NIW-u. Jak wskazują statystyki, większość pomocy z Instytutu trafia do miast wojewódzkich i mających powyżej 100 tysięcy mieszkańców. Ministra do spraw społeczeństwa obywatelskiego poprosiła uczestników i uczestniczki posiedzenia o pomoc w sformułowaniu do kogo mają trafić środki – czyli jak zdefiniować małe organizacje i małe ośrodki. Punktem wyjścia są miasta poniżej 100 tys. mieszkańców, ale podczas spotkania pojawił się postulat, żeby ten próg obniżyć nawet do 20 tys.
→ Przeczytaj: „Ministra Porowska zaprasza do współtworzenia programu wsparcia dla organizacji”
Budżet projektu ma wynosić w tym roku 70 milionów (to dużo, szczególnie jeśli wziąć pod uwagę, że na wydanie tych pieniędzy beneficjenci będą mieli realnie najwyżej pół roku). Planowane jest przyznanie ok. 800 grantów do wysokości 50 tys. zł. Połowa tego wsparcia ma być przeznaczona na rozwój instytucjonalny.
W programie będzie zaszyty mechanizm pozwalający rozdzielić równomiernie środki pomiędzy wszystkie województwa. Przyznane ma być również 1200 minigrantów (do 10 tys. zł) w ramach regrantingu. Tu pojawiły się liczne głosy, żeby skorzystać z doświadczeń wcześniejszych działań regrantingowych realizowanych ze środków Narodowego Instytutu.
Środki trafią też na rozwój lokalnych federacji.
Audyty w OPP
Rada wnosi więc o rozpoczęcie dyskusji nad zasadnością oraz zakresem stosowania art. 23 ust. 5 Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
(fragment uchwały w sprawie opinii Rady (…) nt. obowiązku badania sprawozdań finansowych przez organizacje pożytku publicznego)
Rada podjęła tematykę obowiązkowego badania sprawozdań organizacji pożytku, kontynuując działania rozpoczęte w poprzedniej kadencji. Dziś na możliwość badania sprawozdań wskazuje ustawa o działalności pożytku (art. 23 ust. 5). O tym, kiedy sprawozdania muszą być badane, decyduje wydane przez Ministra Finansów rozporządzenie w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego.
Podczas dyskusji nad tym problemem zwrócono przede wszystkim uwagę, że wydanie rozporządzenia (wprowadzenie obowiązku badania) w ogóle nie jest obligatoryjne – w artykule 23 wskazano tylko na taką możliwość. Uczestnicy dyskusji nie potrafili wskazać powodów, które skłoniły Ministra Finansów do skorzystania z tej możliwości – czyli do wydania rozporządzenia i wprowadzenia nim specjalnego obowiązku. Dlatego też jednym z postulatów, które przyjęła Rada jest uchylenie rozporządzenia.
Badanie sprawozdania finansowego OPP to wydatek ok. 15 tysięcy – wskazywali uczestnicy posiedzenia. Część organizacji pożytku mieści się w limitach zmuszających ich do badania sprawozdań ponieważ np. dokonują dużych transferów rzeczowych (przypadek Banków Żywności), albo pośrednicząc w przekazywaniu środków w projektach partnerskich (np. z udziałem administracji).
Wspierający członków Rady w przygotowaniu uchwały w sprawie badania sprawozdań OPP Przemysław Żak przypomniał podczas posiedzenia zalecenia europejskie dotyczące audytów. Wskazują one, że audyty w jednostkach małych i średnich (a takimi są z pewnością OPP mieszczące się w limitach z obecnego rozporządzenia) narażają te podmioty na niewspółmierne koszty i w związku z tym nie powinny być w nich wymagane. Zwrócił też uwagę, że porównanie limitów dotyczących audytów w ustawie o rachunkowości wskazuje na ok. 20-milionową różnicę na niekorzyść organizacji pożytku.
1. Rada podtrzymuje stanowisko Rady VII kadencji przedstawione w uchwale nr 204 z dnia 28 września 2024 r. w sprawie uchylenia Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 listopada 2018 r. w sprawie obowiązku badania sprawozdań finansowych organizacji pożytku publicznego, wyrażające opinię za uchyleniem przedmiotowego rozporządzenia.
2. Rada zauważa i negatywnie opiniuje aktualną znaczącą nierówność pomiędzy sytuacją organizacji pożytku publicznego a pozostałymi podmiotami objętymi obowiązkiem badania sprawozdań finansowych na gruncie art. 64 ust. 1 pkt 4 Ustawy o rachunkowości, nie znajdując dla niej uzasadnienia teleologicznego we współczesnych realiach.
3. Rada zdecydowanie ujemnie opiniuje ewentualną zmianę przedmiotowego rozporządzenia o jedynie proste 25% powiększenie przesłanek ilościowych obowiązku badania sprawozdań finansowych, co nie uwzględnia ani skali zmian w przeciągu 20 lat obowiązywania rozporządzenia, ani problematyki organizacji pomocowych, których przychody zwiększa wartość wsparcia rzeczowego, które otrzymują i dystrybuują pośredni lub bezpośrednio wśród potrzebujących.
(pierwsze trzy punkty z paragrafu 1 uchwały w sprawie obowiązku badania sprawozdań OPP)
Zobacz całą przyjętą podczas styczniowego posiedzenia uchwałę w sprawie opinii Rady Działalności Pożytku Publicznego nt. obowiązku badania sprawozdań finansowych przez organizacje pożytku publicznego.
Zespoły problemowe w VIII kadencji RDPP
Rada pracuje nie tylko podczas posiedzeń. Dyskusja pomiędzy członkami i członkiniami Rady odbywa się w zespołach problemowych. To w zespołach szczegółowo omawia się poszczególne sprawy, które trafiają do Rady - tu powstają też projekty uchwał. Zakres spraw, którymi zajmują się zespoły ustaliła uchwała w sprawie powołania stałych zespołów problemowych (a konkretnie załącznik 1 do uchwały - KLIKNIJ).
W VIII kadencji powołano następujące zespoły:
- Zespół do spraw Dialogu Obywatelskiego
- Zespół do spraw Uproszczeń, Sprawozdawczości, Nadzoru i Kontroli
- Zespół do spraw Unii Europejskiej, Funduszy i Zasady Partnerstwa
- Zespół do spraw Mediacji i Interwencji
- Zespół do spraw Komunikacji, Wolontariatu i Aktywności Obywatelskiej
- Zespół do spraw Polityki Społecznej, Włączenia Społecznego oraz Dialogu Międzypokoleniowego
- Zespół do spraw Klimatu, Ochrony Środowiska, Energii i Zrównoważonego Rozwoju
- Zespół do spraw Edukacji, Kultury i Polityki Młodzieżowej
- Zespół do spraw Współpracy Międzynarodowej, Polonii, Polityki Migracyjnej oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych
- Zespół do spraw Realizacji Zadań Publicznych, Usług Społecznych i Ekonomii Społecznej
Zespoły i ich skład można prześledzić pod adresem https://www.gov.pl/web/pozytek/zespoly-problemowe-rady-dzialalnosci-pozytku-publicznego.
Pracowity okres między posiedzeniami
Pomiędzy pierwszym a drugim posiedzeniem nowa Rada przyjęła w trybie obiegowym 26 uchwał. Wśród nich można wyróżnić:
- uchwałę w sprawie powołania stałych zespołów problemowych na VIII kadencję Rady Działalności Pożytku Publicznego (zespoły problemowe Rady wyliczyliśmy w akapicie powyżej)
- uchwałę w sprawie projektu ustawy o bonie senioralnym (Rada z satysfakcją przyjmuje projekt ustawy, niepokoi ją jednak m.in. potraktowanie w nim organizacji pozarządowych na równi z podmiotami komercyjnymi)
- uchwałę w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (Rada wskazuje, że projekt nie wyczerpuje wszystkich niezbędnych zmian, które są wyczekiwane przez organizacje pozarządowe działające w obszarze przeciwdziałania marnowaniu żywności)
- uchwałę w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (opinia pozytywna z uwagami).
Wszystkie przyjęte uchwały można zobaczyć pod adresem https://www.gov.pl/web/pozytek/uchwaly-rady-dzialalnosci-pozytku-publicznego.
Zobacz też relację z posiedzenia, opublikowaną w serwisie KPP/DSO: II posiedzenie plenarne Rady Działalności Pożytku Publicznego – podsumowanie
Źródło: inf. własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
