2 grudnia opublikowano w Dzienniku Ustaw ustawę o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Już w styczniu będzie można wybrać uproszczoną ewidencję, mieszcząc się w milionowych przychodach za 2024 rok. Przypominamy o zasadach i terminach wyboru (lub rezygnacji) z UEPIK oraz warunkach jakie stwarza uproszczona forma prowadzenia księgowości.
Z uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów (UEPIK) mogą korzystać organizacje nieprowadzące działalności gospodarczej, niemające statusu organizacji pożytku publicznego, których przychody z poprzedniego roku nie przekroczyły określonej kwoty. Decydując się na UEPIK w styczniu 2025 roku, będziemy badać przychody z 2024 roku. Żeby móc skorzystać z UEPIK będziemy musieli się zmieścić w milionie złotych. To dziesięciokrotne zwiększenie limitu - w roku ubiegłym wynosił on 100 tysięcy.
Uproszczona ewidencja to sposób na uniknięcie części obowiązków, które narzuca ustawa o rachunkowości, a które trudne są do spełnienia w przypadku małych organizacji pozarządowych. Na taką „prostszą” księgowość mogą się zdecydować organizacje pozarządowe, ale nie wszystkie: wskazanie, które organizacje uprawnione są do stosowania UEPIK, znajduje się w ustawie o działalności pożytku.
Uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów (UEPiK) mogą wybrać małe organizacje. Uproszczoną ewidencję wybieramy lub z niej rezygnujemy w określonych momentach roku.
Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego
Wybierając w zbliżającym się okresie (o tym okresie - terminach - piszemy poniżej) uproszczoną ewidencję, jako formę prowadzenia księgowości w naszej NGO, kierować się będziemy zmienionymi właśnie przepisami. Nowelizacja zmienia przepisy o UEPIK na raty. Za chwilę, czyli 1 stycznia 2025 roku, wchodzi w życie zwiększony limit przychodów przy wyborze UEPIK. Jak napisaliśmy już wyżej, ten limit będzie wynosił milion złotych. Inne zmiany, które proponuje opublikowana na początku grudnia nowelizacja ustawy o działalności pożytku, wejdą w życie za rok - 1 stycznia 2026 r. Wtedy też powinno pojawić się nowe rozporządzenie dotyczące prowadzenia uproszczonej ewidencji.
O nowelizacji ustawy o pożytku pisaliśmy m.in. w artykule: Uproszczona ewidencja. Milion już od nowego roku, ale na rozporządzenie poczekamy znacznie dłużej.
Kiedy wybieramy lub rezygnujemy z UEPIK?
WYBÓR
Zgodnie z art. 10a ust. 3 ustawy o pożytku organizacja musi poinformować urząd skarbowy o wyborze uproszczonej ewidencji w ciągu pierwszego miesiąca nowego roku podatkowego. W przypadku organizacji, których rok obrotowy zgadza się z rokiem kalendarzowym (a jest ich większość), termin zgłoszenia upływa z końcem stycznia.
REZYGNACJA
Ustawa o działalności pożytku wskazuje, że należy zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego „w terminie 14 dni od końca ostatniego miesiąca roku podatkowego, w którym (organizacja) prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów”. W większości organizacji pozarządowych rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu - graniczny termin mija więc dla nich 14 stycznia kolejnego roku.
Na co zwrócić szczególną uwagę wybierając lub rezygnując z uproszczonej ewidencji
Decyzja o wyborze lub rezygnacji z uproszczonej ewidencji to decyzja, której konsekwencje będą trwać co najmniej rok. Musimy więc przewidzieć co w tym zbliżającym roku się wydarzy - jakie będzie rozwój naszej organizacji.
Ale w pierwszej kolejności sprawdzamy oczywiście stan na dziś. Ustalamy czy spełniamy warunki z ustawy o pożytku: jeśli tak, to możemy wybrać UEPIK. Warunki działają w dwie strony - tzn. jeśli prowadzimy UEPIK, a przestaliśmy spełniać warunki (np. nasz budżet rośnie i przekraczamy obowiązujący limit) MUSIMY zrezygnować z uproszczonej ewidencji.
Prowadząc UEPIK ograniczamy sobie możliwość niektórych działań w kolejnym okresie - w zbliżającym się roku.
Rozważmy więc, czy będziemy:
1. Ubiegać się o status OPP. Status pożytku daje nam różne możliwości – np. możemy ubiegać się o 1,5%. Jeśli nasza organizacja zdecyduje się na rejestrację statusu OPP, a będzie prowadzić UEPIK, to z rejestracją musimy poczekać do kolejnego roku obrotowego. Posiadanie statusu OPP przez organizację eliminuje ją bowiem z grona podmiotów, które mogą prowadzić UEPIK. Poważnie myślicie o statusie OPP? Nie decydujcie się, albo wręcz zrezygnujcie z uproszczonej ewidencji.
2. Prowadzić działalność gospodarczą. Prowadzenia działalności gospodarczej nie można łączyć z UEPIK. Jeśli nic nie sprzedajecie, nie pobieracie i nie planujecie pobierać opłat za żadną z waszych usług (w ramach działalności gospodarczej), sytuacja jest bezpieczna.
Przy UEPIK można prowadzić odpłatną działalność pożytku, trzeba jednak robić to bardzo uważnie i pilnować, żeby nie przemieniła się ona w działalność gospodarczą.
Dobrze rozważcie więc ten aspekt zdobywania środków na działania NGO, zastanawiając się nad uproszczoną ewidencją. Zapomnijcie o UEPIK, kiedy w perspektywie roku planujecie rejestrować działalność gospodarczą!
3. Ubiegać się o wysokie dotacje / często startować w konkursach. UEPIK można łączyć z korzystaniem z dotacji, ale nie jest to proste. Z pewnością większa liczba projektów (dotacji) i prowadzenie UEPIK to poważna komplikacja. Niekiedy można się też spotkać z sytuacją, że jakiś konkurs będzie wprost zamknięty dla organizacji prowadzących uproszczoną ewidencję. Przemyślmy więc, gdzie i o jakie środki planujemy ubiegać się w kolejnym roku. Jeśli przewidujemy dużą aktywność na tym polu, to UEPIK nie jest dla nas.
Ustawowe warunki prowadzenia uproszczonej ewidencji
Zasady dotyczące uproszczonej ewidencji opisane są w ustawie o działalności pożytku publicznego w artykule 10a. Ustawa wskazuje kto może prowadzić uproszczoną ewidencję (jakie warunki trzeba spełnić), kiedy musimy z niej zrezygnować oraz w jakich sytuacjach i w jakich terminach musimy przekazać informację do urzędu skarbowego. Przeczytaj uważnie w PORADNIK 👉Które organizacje mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztóww
Dla kogo uproszczona ewidencja?
Nowe przepisy otwierają bardzo szeroko drzwi do stosowania uproszczonej ewidencji w organizacjach pozarządowych. Czy należy z tego otwarcia skorzystać? Wybór należy do organizacji. Warto przypomnieć, że zanim nie zostanie zmienione rozporządzenie dotyczące stosowania UEPIK, a to nastąpi dopiero w 2026 roku, kształt uproszczonej ewidencji powoduje, że jest ona dostosowana do potrzeb NGO-sów, które:
- mają małe aktywa, niewielkie środki na koncie bankowym, mało środków w kasie, brak lub mało należności dla organizacji, brak lub mało zobowiązań;
- mają mało różnorodne przychody, na przykład tylko składki i pojedyncze darowizny;
- nie zatrudniają pracowników lub wypłacają jedynie pojedyncze wynagrodzenia w ciągu roku;
- nie planują ubiegać się o dotacje (chyba, że są przygotowane na stworzenie odrębnego od UEPIK sposobu księgowania przychodów i kosztów na potrzeby dotacji);
- nie planują w danym roku ubiegać się o status organizacji pożytku publicznego czy prowadzić działalność gospodarczą (te dwa ostatnie ograniczenia zapisane są wprost w art. 10a ustawy o pożytku).
przeczytaj koniecznie: Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów (UEPIK) dla małych organizacji (??)
Zobacz tekst nowelizacji
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
