Publicystyka - ngo.pl

Organizacje pozarządowe podejmują współpracę z Miastem zarówno przy wprowadzaniu systemowych zmian do prowadzonych przez samorząd działań na rzecz dzieci, jak i w organizacji pojedynczych wydarzeniach kierowanych do młodych mieszkańców stolicy.

Przykładem zmian systemowych wprowadzonych w Warszawie we współpracy z organizacją pozarządową są standardy ochrony dzieci w miejskich żłobkach. Stało się to dzięki współpracy Biura Pomocy i Projektów Społecznych z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę.

Ponad cztery lata temu Warszawa wprowadziła darmową opiekę żłobkową. Z tej formy miejskiego wsparcia skorzystało do tej pory kilkadziesiąt tysięcy małych warszawiaków. Jednym z wyzwań było zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa w placówkach. Tutaj z pomocą przyszła Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.

Fundacja od ponad 15 lat działa na rzecz wprowadzania standardów ochrony dzieci w różnych instytucjach, w których dorośli pracują z małymi i młodymi ludźmi. Wspiera w tych procesach szkoły, placówki opiekuńczo-wychowawcze, przedszkola, a także żłobki. W Warszawie organizacja przekonała władze miasta, że warto zadbać o to, aby publiczne żłobki przyjęły jeden wypracowany standard.

Prace rozpoczęły się od powołania grupy roboczej. W jej skład weszły przedstawicielki Fundacji, urzędnicy Biura Pomocy i Polityki Społecznej oraz pracownicy i pracownice Zespołu Żłobków m.st. Warszawy. Grupa miała za zadanie dostosowanie wzorcowych standardów, wypracowanych przez Fundacje, do rzeczywistych warunków działania stołecznych żłobków.

– Dużo dyskutowaliśmy podczas naszych spotkań – wspomina Renata Szredzińska z Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę. – Chodziło o znalezienie jak najbardziej adekwatnych słów i sformułowań, by zapisać dokładnie to, na czym nam zależało.

Dotyczyło to na przykład dotyku. Wiadomo, że „ciocia” w żłobku musi dotykać dziecko. Czy w standardzie zapisać, że dopuszczalny jest tylko dotyk związany z czynnościami higienicznymi i nic ponadto? To by znaczyło, że maluch nie może liczyć na przytulenie, gdy płacze. Należało zatem zapisać w sposób zrozumiały i nie podlegający interpretacjom, że niedopuszczalny jest dotyk o charakterze przemocowym i seksualnym. Podobnych dylematów grupa robocza musiała rozstrzygnąć dużo więcej.

Kolejnym krokiem we wprowadzaniu standardów były szkolenia dla pracowników i pracowniczek żłobków. Szkolenia – już w ramach miejskiej dotacji – także przeprowadziła Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Uczestniczyli w nich pracownicy żłobków, przede wszystkim kierowniczki placówek oraz psycholożki. Po cyklu szkoleń mieli oni za zadanie opracowanie standardów dla swoich placówek. Te znów były opiniowane przez grupę roboczą.

W ten sposób wszystkie miejskie żłobki publiczne wprowadziły u siebie wspólne zasady ochrony dzieci. Obecnie standardy obejmują także opiekunki dzienne.

Na tym współpraca Biura Pomocy i Polityki Społecznej z Fundacją Dajemy Dzieciom Siłę się nie zakończyła, gdyż standardy podlegają co dwa lata ewaluacji. Fundacja wspiera Miasto w tym procesie.

Dla wielu stołecznych organizacji pozarządowych szkoły są ważnymi partnerami ich działań. Ostatnie lata były prawdziwym sprawdzianem tej współpracy. W Warszawie wypracowano jednak mocne podstawy dobrych relacji między organizacjami a stołeczną oświatą. Nad relacjami tymi czuwają organizacje skupione w Branżowej Komisji Dialogu Społecznego przy Biurze Edukacji Urzędu m.st. Warszawy.

Różne doświadczenia, wynikające z kontaktów ze szkołami, uczniami, uczennicami i ich rodzicami skłoniły organizacje skupione w BKDS ds. edukacji między innymi do przygotowania programu edukacyjnego, poprzez który mieszkańcy i mieszkanki Warszawy zyskaliby większą wiedzę o tym, czym są organizacje pozarządowe i jak działają.

W ten sposób powstał „Pozarządownik szkolny” – projekt, zakładający prowadzenie przez przedstawicieli organizacji pozarządowych w szkołach ponadpodstawowych, w ramach lekcji WOS-u zajęć, w czasie których młodzi ludzie mogli się zapoznać z różnymi formami działalności pozarządowej, rolami, jakie spełniają organizacje i poznać konkretne przykłady. „Pozarządownik szkolny” została później przekazany jednej z organizacji do realizacji w ramach otwartego konkursu ofert, jednak koncepcja i założenia tego programu zostały wypracowane wspólnie w BKDS-ie przez organizacje oraz osoby pracujące w Biurze Edukacji.

Organizacje i urzędnicy wypracowali jeszcze jeden sposób na wspólną, merytoryczną pracę nad dokumentami powstającymi w Biurze ds. Edukacji. Od 2017 roku przedstawiciele prezydium BKDS wraz z urzędnikami i urzędniczkami uczestniczą w Pozarządowych Sejmikach Edukacyjnych. Są to, odbywające się co rok (z przerwą związaną z pandemią covid), wyjazdowe narady.

Podczas nich przedstawiciele organizacji oraz Biura Edukacji pracują nad wzajemnymi relacjami, ale także nad konkretnymi rozwiązaniami i dokumentami. W 2022 r. rozmawiano między innymi o sytuacji w szkołach po pandemii, zagrożeniach związanych z projektami zmian w prawie oświatowym, a także omawiano zmiany założeń w programie dotacyjnym. W 2023 r. z kolei tematem rozmów była sytuacja uczniów i uczennic, którzy przyjechali do Warszawy z Ukrainy i innych krajów, a także planowane zmiany w kontroli realizacji dotacji. Podczas jednego z takich wyjazdów pracowano także nad Polityką edukacyjną m.st. Warszawy.

Współpraca ze szkołami to jednak przede wszystkim bezpośrednie kontakty. Tam, gdzie organizacje pozarządowe dały się poznać, jako solidny i godny zaufania partner, wspólne działania są prowadzone bez względu na warunki zewnętrzne.

Przykładem organizacji, która bardzo aktywnie działa na rzecz młodych mieszkańców swojej dzielnicy i ma w tym wsparcie miejskich instytucji, w tym dzielnicowych szkół, jest Fundacja Dzieci Rodzice Szkoła z Ursynowa.

Fundacja Dzieci Rodzice Szkoła powstała w 2018 roku. Założyli ją rodzice uczniów i uczennic Szkoły Podstawowej nr 340 z Ursynowa, którzy wcześniej aktywnie działali w tamtejszej Radzie Rodziców. Relacje nawiązane podczas pracy w Radzie Rodziców są podstawą współpracy Fundacji z jej „macierzystą” szkołą. Obie instytucje wzajemnie się wspierają.

Młoda fundacja, zanim znalazła swoją siedzibę, nieodpłatnie korzystała z sali udostępnionej przez dyrekcję na terenie szkoły. Z kolei Szkolny Klub Wolontariatu – dzięki aktywności zaprzyjaźnionej organizacji – oferuje swoim uczniom atrakcyjne formy zaangażowania społecznego. Jest to szczególnie ważne dla tych dziewcząt i chłopców, którzy zbierają „punkty” za wolontariat na świadectwie.

Organizacja i szkoła mają na swoim koncie wiele wspólnych imprez, w tym m.in. duże akcje charytatywne. Pierwsza z nich zaczęła się od apelu Naczelniczki Wydziału Edukacji dla Dzielnicy Ursynów. Zwróciła się ona do ursynowskich szkół z prośbą o wsparcie rodziców 9-letniego mieszkańca dzielnicy, u którego wykryto nieoperacyjnego guza mózgu. Największe szanse na poprawę stanu zdrowia chłopca dawało kosztowne leczenie za granicą. Na apel odpowiedziała m.in. dyrektorka SP 340. Podjęła się zorganizowania wydarzenia, podczas którego miały być zbierane pieniądze na leczenie dziecka. Do współpracy zaprosiła Fundację Dzieci Rodzice Szkoła.

Przygotowania do imprezy trwały dwa miesiące. Szkoła i fundacja podzieliły się zadaniami. Szkoła zaangażowała do pomocy dzieci i młodzież ze Szkolnego Koła Wolontariatu, docierała z informacjami do społeczności szkolnej, rodziców uczniów i uczennic oraz sąsiadów placówki.

Fundacja uruchomiła swoje kontakty: darczyńców biznesowych, inne ursynowskie organizacje pozarządowe. Odpowiadała także za przeprowadzenie zbiórki publicznej. 

Efektem tej współpracy był wielki festyn, który odbył się w marcu 2020 r. w SP 340. Wzięło w nim udział prawie 2500 uczestników, zaangażowało się ponad 30 placówek edukacyjnych i około 200 wolontariuszy. A na leczenie chłopca zebrano ponad 124 tys. zł.

Doświadczenia zdobyte w czasie tego wydarzenia szkoła i fundacja wykorzystały przy organizacji kolejnego festynu charytatywnego: tym razem zbierano środki na pomoc dla nauczyciela wychowania fizycznego z SP 340, który uległ wypadkowi i potrzebował pieniędzy na pokrycie kosztów rehabilitacji.

Szkoła i fundacja – we współpracy z Fundacją Międzynarodowy Ruch Latających Plecaczków / Flying Bag – zorganizowały także Międzynarodowy Dzień Plecaka. W konferencji, która z tej okazji odbyła się w październiku 2019 r. w SP 340, wzięło udział około 400 osób: dorosłych oraz dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Obecni byli także Burmistrz Dzielnicy Ursynów, przedstawiciele Kulczyk Foundation, Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, Kapituły Orderu Uśmiechu, Instytutu Praw Dziecka im. Janusza Korczaka, a także reprezentanci zagranicznych placówek dyplomatycznych w Polsce. Podczas konferencji uczestnicy i uczestniczki rozmawiali między innymi o tym w jak różnorodny sposób dzieci w na całym świecie pobierają naukę i z jakimi problemami się borykają.

Dzieci i młodzież zaangażowane w Szkolne Koło Wolontariatu w SP 340 często biorą udział w wydarzeniach inicjowanych przez Fundację Dzieci Rodzice Szkoła. Tak było m.in. podczas Operacji Czysta Rzeka wiosną 2023 r. Podczas tej akcji, organizowanej razem z Miejscem Aktywności Lokalnej Kajakowa i Stowarzyszeniem Zielony Ursynów, nauczyciele i uczniowie szkoły przy ul. Lokajskiego wraz z rodzicami, przyjaciółmi i sąsiadami sprzątali Ursynów. Urząd Dzielnicy Ursynów m. st. Warszawy zapewnił worki na śmieci, rękawiczki, drobne upominki dla uczestników oraz odbiór pozbieranych śmieci. Ponad 200 osób w ciepłe, sobotnie przedpołudnie uprzątnęło teren Parku przy Bażantarni oraz okolicę szkoły. Zebrano blisko dwie tony śmieci.