Publicystyka - ngo.pl

Pawilon Edukacyjny Kamień to główny punkt edukacji ekologicznej Zarządu Zieleni m.st. Warszawy i nowe centrum Dzielnicy Wisła.

Kamień wspiera zielone inicjatywy mieszkańców, współpracuje z ośrodkami naukowymi oraz z organizacjami pozarządowymi. Jedyny warunek, aby potencjalna współpraca stała się rzeczywistością to tematyka: działania podejmowane w Kamieniu muszą być powiązane z zielenią, ekologią i ochroną środowiska.

Kamień funkcjonuje jak Miejsce Aktywności Lokalnej: przedstawiciele organizacji pozarządowych mogą tu przyjść i skorzystać z oferty przygotowanej przez zespół Pawilonu lub zaproponować swoje działania. Instytucja nie tylko wspiera takie działania merytorycznie, ale także technicznie – udostępniając swoją przestrzeń. Mogą z tego korzystać pozarządowi organizatorzy wydarzeń otwartych dla wszystkich mieszkańców i mieszkanek stolicy, jak i przeznaczonych dla określonych grup.

Zarząd Zieleni współpracuje z organizacjami na podstawie każdorazowo podpisywanych porozumień. Chociaż formalnie nie są to umowy o partnerstwie, jednak nierzadko kontakty i relacje w ten sposób nawiązywane trwają wiele lat i przynoszą Miastu i organizacjom konkretne korzyści: Warszawa zyskuje nowe, atrakcyjne zielone miejsca, a organizacje – realizują swoją misję.

Jednym z bardziej spektakularnych owoców takiej współpracy jest np. Sakura Park, zainicjowany przez Fundację Sakura.

Sakura Park to część parku Pole Mokotowskie. Znajduje się w obrębie ulic Żwirki i Wigury, Rostafińskich oraz Rokitnickiej.

Fundacja Sakura zajmuje się głównie nauczaniem języka japońskiego. To, co zarobi na kursach językowych, wydaje na rozwój organizacji. Nadwyżki postanowiła przeznaczyć na nasadzenia wiśni japońskich (sakura) w Warszawie.

Przez około rok założyciel Fundacji, Błażej Babik wraz ze współpracownikami szukał w Warszawie miejsca, gdzie można by takie drzewka posadzić. Nie było to łatwe, ponieważ fundacja chciała sprowadzić i zasadzić od razu więcej roślin.

W końcu zgłosili się do Zarządu Oczyszczania Miasta (ZOM), które wówczas (w 2008 r.) zajmowało się także miejską zielenią. Trwały wtedy prace w nowej części parku Pole Mokotowskie – planowano nowe ścieżki i nasadzenia. Fundacja zawarła z Zarządem porozumienie, na mocy którego w Parku można było posadzić 18 drzewek.

Pierwsze sadzonki wiśni japońskiej zostały zasadzone na Polu Mokotowskim 7 czerwca 2009 roku. Pracę tę wykonali głównie uczniowie i uczennice uczęszczający na lekcje japońskiego do fundacji, ale nadzór nad nimi sprawowali pracownicy i pracowniczki ówczesnego ZOM, którzy specjalnie na potrzeby zakładania Sakura Parku zdobyli wiedzę o tym, jakie warunki są potrzebne do nasadzeń wiśni japońskiej oraz jak należy pielęgnować sadzonki. To właśnie oni na co dzień opiekują się drzewkami – dbają o regularne podlewanie roślin, o ich palikowanie, przycinanie.

Do 2021 roku fundacja regularnie co kilka lat dosadzała nowe drzewka, innych odmian. W 2021 roku, z uwagi na epidemię, w imieniu Fundacji Sakura sześć kolejnych sadzonek posadzili pracownicy Zarządu Zieleni. W ten sposób w warszawskim parku powstało unikalne miejsce, przyciągające uwagę spacerujących mieszkańców i mieszkanek Warszawy oraz turystów. 

W tym roku po koniec kwietnia (już po raz kolejny) Sakura Park, na zaproszenie Fundacji, odwiedziła m.in. delegacja ambasady Japonii oraz Japan Cherry Blossoms Association. Towarzyszyła im Kyoko Katayama, 30. Sakura Queen. Sakura Queen jest wybierana co dwa lata, a jej rola polega przede wszystkim na promowanie sakury w Japonii.

Nowe nasadzenia sakur odbyły się 27 kwietnia  2024 roku. Posadzono osiem drzewek odmian: Okame, Beni-shidare, Ichiyo, Jo-nioi.

W wyniku takich porozumień, jak z Fundacją Sakura w przestrzeni miejskiej pojawiają się nie tylko nowe rośliny, ale także miejsca i urządzenia służące miejskim zwierzętom, np. ptakom. Przykładem może być współpraca między Zarządem Zielni a Fundacją Noga w Łapę.

Fundacja Noga w Łapę powstała w 2010 roku. Gromadzi osoby, którym bliskie są sprawy zwierząt i przyrody, szczególnie dzikich miejskich ptaków.

Działający w ramach fundacji Ptasi Patrol przez cały rok podejmuje na budowach trudne interwencje w obronie ptaków i nietoperzy. Wsparcie ze strony Biura Ochrony Środowiska znacznie ułatwia takie działania – oficjalne, urzędowe pismo popierające interwencje sprawia, że działaczki Patrolu są poważnie traktowane przez inwestorów i wykonawców.

Działania interwencyjne i edukacyjne fundacji przyczyniły się do sformułowania wytycznych wiceprezydenta m. st. Warszawy dla dzielnicowych wydziałów architektury, zobowiązujących do wykonywania ekspertyz przyrodniczych przed remontami budynków. Mają one na celu ochronę życia i siedlisk ptaków oraz nietoperzy. Dokument ten znacząco wpłynął na poprawę ochrony zwierząt bytujących w warszawskich budynkach. Od tamtej pory na licznych budynkach w Warszawie pojawiły się tysiące skrzynek lęgowych i schronów.

Jako członkini Branżowej Komisji Dialogu Społecznego przy Biurze Ochrony Środowiska fundacja inicjuje również inne działania wzmacniające ochronę dzikiej przyrody. Doprowadziła między innymi do zabezpieczenia siedlisko wróbli na skwerze przy stacji metra Ratusz Arsenał. Gdy Miasto przystąpiło do prac na tym terenie, Fundacja Noga w Łapę, z poparciem BKDS ds. ochrony środowiska, wystąpiła do Zarządu Zieleni z wnioskiem o takie przeprowadzenie tej inwestycji, które uwzględni dobrostan wróbli zamieszkujących rosnące tam zarośla.

Wniosek, poparty także przez Biuro Ochrony Środowiska, przygotowany został we współpracy z ekspertami znającymi zwyczaje wróbli i składał się de facto z postulatów, czego nie należy robić na skwerze. Zarząd Zieleni od początku zakładał, że zakrzaczenie, które stanowi siedlisko ptaków, nie zostanie wycięte, ale przystał także na mniej oczywiste prośby, jak np. odejście od prac pielęgnacyjnych czy zachowanie naturalnego podłoża (aby wróble mogły zażywać piaskowych kąpieli). Zaakceptowano także sugestię współpracującego z fundacją ornitologa, aby w pobliżu zarośli ustawić kamienne poidło dla ptaków jako uzupełnienie ekosystemu. W ten sposób na skwerze przy metrze Ratusz Arsenał pojawił się wodopój, z którego korzystają nie tylko wróble. A ponieważ inwestycja ta zbiegła się z pracami Zarządu Zieleni nad Systemem Oznaczeń Terenowych, więc przy okazji fundacja została poproszona o pomoc w przygotowaniu treści na tabliczki informacyjne, które pojawiły się na terenie skweru. Można się z nich na przykład dowiedzieć, że pobliskie zarośla są siedliskiem wróbli, a gniazdują one w szczelinach budynków, że ptaków nie należy dokarmiać pieczywem i resztkami, ale można, a nawet trzeba zadbać o uzupełnianie wody w poidle. Wolontariuszki fundacji uczestniczyły również w opracowaniu tabliczek znajdujących się nad Kanałem Wystawowym i na Kamionkowskich Błoniach Elekcyjnych.