Publicystyka - ngo.pl

Z badania wizerunku organizacji, które przeprowadziłyśmy na początku 2023 roku wynika, że poziom zaufania do NGO jest najwyższy od ponad dekady – ufa im 63% Polek i Polaków. Wzrosło także przekonanie o wysokiej jakości ich działań i świadczonego wsparcia.

Jednocześnie wiele danych wskazuje na to, że wiedza na temat organizacji i ich sposobu funkcjonowania jest bardzo powierzchowna. Ciągle pokutuje przekonanie, że głównym działaniem organizacji jest zbieranie pieniędzy, żeby nieść pomoc potrzebującym. Jednym z podstawowych skojarzeń z hasłem „organizacja pozarządowa” jest „pomoc”, która bardzo często jest łączona ze zbiórką na określony, dobroczynny cel. Podmioty, które badani są w stanie wymienić z nazwy, to przede wszystkim WOŚP, Caritas, PCK, a także duże, medialne fundacje pomagające dzieciom – często na tym lista się kończy.

Mocno uproszczone są też wyobrażenia na temat źródeł przychodów organizacji. Polki i Polacy wyobrażają sobie, że środki, którymi dysponują organizacje pochodzą przede wszystkim ze zbiórek i darowizn. Jeśli docierają do nich informacje, że organizacje otrzymują granty z publicznych pieniędzy, to budzi to podejrzliwość i skojarzenia z nepotyzmem.

Przekonanie o tym, że budżet NGO zasilają przede wszystkim zbiórki i darowizny od osób prywatnych idzie w parze z oczekiwaniem, żeby wszystkie pieniądze trafiały bezpośrednio na cele, na rzecz których organizacje działają.

Dlatego Polki i Polacy są raczej skłonni postrzegać działaczy organizacji pozarządowych jako osoby poświęcające się dla innych i stawiające ich potrzeby ponad swoimi, nie zastanawiając się nad tym, na ile ich wyobrażenia są realne.

W czasach licznych kryzysów powodujących wzrost społecznego niepokoju, organizacje są źródłem nadziei na „lepszy świat”. Ta nadzieja nie bierze się znikąd – organizacje realnie zmieniają świat na lepsze. Jednak społeczny wizerunek „pozarządowych aniołów” nie wynika wyłącznie z wiedzy o pozytywnych efektach działań organizacji.

Jednym ze źródeł idealistycznego obrazu organizacji może być kontrast między organizacjami a instytucjami publicznymi. Niezależność od rządu to najczęściej spontanicznie wymieniane skojarzenie, jakie Polki i Polacy mają z organizacjami (wynikające zapewne z samej nazwy „pozarządowe”).

Nie bez znaczenia są także okoliczności, w jakich Polki i Polacy najczęściej stykają się z organizacjami. Z przeprowadzonych wywiadów wynika, że zarówno bezpośredni, jak i pośredni kontakt ma często miejsce „przy okazji” zbierania środków na cele organizacji. Być może, chcąc zwiększyć skuteczność swoich działań fundraisingowych organizacje próbują się wpisać w oczekiwania Polek i Polaków dotyczących działań czy sposobu funkcjonowania organizacji. W ten sposób utrwalony obraz się reprodukuje i wzmacnia. Pytanie, czy trzymanie się tego uproszczonego obrazu organizacji to jedyny sposób na skuteczny fundraising?

Wyidealizowany obraz organizacji może działać na ich korzyść, ale też nieść pewne ryzyko. Być może potrzeba narracji o idealnych organizacjach powoduje, że na ich wizerunek nie wpływają sytuacje, które do tego obrazu „nie pasują”. W badaniach przeprowadzonych na początku 2023 roku nie słychać echa kłopotów Centrum Praw Kobiet, a tzw. sprawa Willi+ wydaje się obciążać w oczach badanych rząd, a nie organizacje. Co nie znaczy, że sektor pozarządowy nie musi się obawiać kryzysu wizerunkowego. Można sobie wyobrazić, że doprowadzi do niego nie prawdziwy skandal, ale urealnienie wizerunku organizacji, któremu nie będzie towarzyszył przekaz tłumaczący, dlaczego organizacje nie zawsze mogą być „lekiem na całe zło”.

Chcemy, żeby cykl „Pod lupą. Lek na całe zło. Wizerunek NGO” był zarówno okazją do ucieszenia się z pozytywnych dla sektora wskaźników dotyczących zaufania do NGO, ale też impulsem do refleksji nad tym, jak wygląda komunikacja między organizacjami a społeczeństwem. Wszystkich, którzy jeszcze tego nie zrobili, zachęcamy do zapoznania się z raportem Ufamy, ale… Polki i Polacy o organizacjach pozarządowych. Raport z badania 2023.

Polecamy też materiały, które będziemy publikować w czerwcu w ngo.pl. Znajdziecie w nich zarówno pożywkę do przemyśleń, jak i praktyczne wskazówki i rekomendacje. Zastanowimy się m.in. nad przyczynami i zyskami z pozytywnej narracji na temat organizacji, postawimy pytania dotyczące pułapek w strategiach budowania wizerunku, porozmawiamy o kryzysach wizerunkowych i o tym, jak sobie z nimi radzić, a także przyjrzymy się sposobom komunikacji kilku organizacji, którym udaje się dotrzeć do Polek i Polaków z wiedzą o swoich działaniach. Zapraszamy!