Publicystyka - ngo.pl

W tym roku fundacje składają sprawozdania wg nowych regulacji. Pod koniec 2022 r. zmieniła się ustawa o fundacjach, a konkretnie artykuł 12, który opisuje m.in. właśnie obowiązki sprawozdawcze. Główną zmianą jest forma sprawozdań - możemy je złożyć tylko w formie elektronicznej. Jest też nowy wzór sprawozdania (ale tu zmiana jest raczej symboliczna). Poniżej porównujemy stare i nowe zasady dotyczące sprawozdań fundacji.

Od tego roku składamy sprawozdania na nowym wzorze sprawozdania. Wzór jest zawarty w rozporządzeniu z 20 grudnia 2022 roku [zobacz rozporządzenie w Dzienniku Ustaw].

Według nowych przepisów z ustawy o fundacjach wzór sprawozdania udostępnia Ministerstwo Sprawiedliwości. Można stosować wzór ściągnięty ze strony tego resortu, ale aktualne wzory sprawozdania udostępniają też poszczególne ministerstwa.

Nowy wzór stosujemy od tego roku, a więc dotyczy sprawozdań za 2022 rok. Na stronach części ministerstw znajdziemy jednak dodatkową informację, że również sprawozdania składane za poprzednie lata (czyli zaległe sprawozdania) należy składać używając nowego wzoru. Nie powinno to być kłopotliwe dla fundacji, ponieważ nowy wzór jest w praktyce powtórzeniem wzoru stosowanego w latach ubiegłych.

W ustawie o fundacjach wskazano, że sprawozdanie można podpisać "kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym".

Dla organizacji pozarządowych najbardziej dostępnym i znanym rodzajem podpisu elektronicznego jest podpis zaufany. Rekomendujemy stosowanie tego podpisu (polecamy go również od kilku lat do podpisywania sprawozdań finansowych). Podpis zaufany jest bezpłatny. Informacje o wykorzystaniu podpisu zaufanego znajdziecie m.in. w artykule "Organizacjo, podpisuj dokumenty profilem zaufanym [infografika]".

Sprawozdanie podpisywane jest zgodnie z zasadami reprezentacji dla danej fundacji. Konkretnych wskazań nie szukamy na stronach ministerstw czy w aktach prawnych - zasady reprezentacji powinien opisywać nasz statut.

Na stronach poszczególnych ministerstw spotkamy opisane trzy sposoby wysyłki sprawozdań: na adres e-mailowy ministerstwa, przez elektroniczną skrzynkę podawczą oraz w sposób analogowy (czyli pocztą tradycyjną). Przy tym niektóre resorty dopuszczają wiele sposobów (np. e-mail i elektroniczna skrzynka podawcza), a inne tylko jeden wybrany. Na niektórych stronach w ogóle nie podano informacji o sposobie wysyłki (np. informacje Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego).

Wydaje się, że najbezpieczniejszą formą wysłania będzie użycie e-maila. Mamy wtedy ślad, że zrealizowaliśmy obowiązek, a sam sposób wymaga najmniejszych i zwykle posiadanych przez większość osób kompetencji. Trzeba jednak uważać i zastosować odpowiedni adres e-mailowy. Zwykle znajdziemy go na stronie naszego ministerstwa. 

Rekomendujemy: Jeśli nie jesteście pewni czy wybrane przez Was forma wysyłki sprawozdania fundacji jest prawidłowa, skontaktujcie się ze swoim ministerstwem i poproście o wyjaśnienia. Będą one cenne szczególnie w sytuacji, kiedy będą korespondować z tym co ministerstwo ma na stronie.

Jest grupa fundacji zwolniona z obowiązku sprawozdawania się ministrowi. Ta grupa to fundacje, które już sprawozdanie złożyły. Są to fundacje mające status organizacji pożytku publicznego. Fundacje takie mają obowiązek sprawozdać się, wysyłając sprawozdania do bazy sprawozdań OPP. Jeśli wywiązały się z tego obowiązku (z obowiązku organizacji mających status pożytku), nie muszą się ponownie sprawozdawać.