Debata nad tym projektem trwała od lat. Punkt kulminacyjny osiągnęła w czerwcu 2021 r. Dokładnie rok od tego momentu nad projektem ustawy o ekonomii społecznej pochylą się posłowie.
Projekt ustawy o ekonomii społecznej to projekt rządowy. Powstał w Ministerstwie Rodziny i Polityki Społecznej. Projekt wpłynął do Sejmu 7 czerwca 2022 r. i prawdopodobnie już 22 czerwca odbędzie się jego pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu.
Celem projektowanej regulacji jest (…) aktywne włączenie społeczne osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, w szczególności: bezrobotnych czy też osób niepełnosprawnych, przez tworzenie wysokiej jakości, stabilnych miejsc pracy w przedsiębiorstwach społecznych. Ekonomia społeczna ma stanowić narzędzie reintegracji społecznej i zawodowej, realizować cele zatrudnieniowe, a także wspierać szeroko rozumiany rozwój lokalny w jednostkach samorządu terytorialnego. Wsparcie rozwoju lokalnego wydaje się być w szczególności pożądane w sytuacji rosnącego zapotrzebowania na usługi społeczne wiążące się przede wszystkim ze zmianami demograficznymi w Polsce.
(fragment uzasadnienia)
Co znajdziemy w projekcie ustawy o ekonomii społecznej
Zakres regulacji obejmuje kwestie przedsiębiorstw społecznych oraz zasad i form wsparcia rozwoju sektora ekonomii społecznej.
(fragment uzasadnienia)
Definicja ekonomii społecznej zaproponowana w artykule 2 projektu ustawy
[Ilekroć w ustawie jest mowa o] ekonomii społecznej – rozumie się przez to działalność podmiotów ekonomii społecznej na rzecz społeczności lokalnej w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej, tworzenia miejsc pracy dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym oraz świadczenia usług społecznych, realizowaną w formie działalności gospodarczej, działalności pożytku publicznego i innej działalności o charakterze odpłatnym
W części definicyjnej (cały art. 2) znajdziemy też wymienione podmioty ekonomii społecznej. Zostały do nich zaliczone spółdzielnie socjalne, warsztaty terapii zajęciowej i zakłady aktywności zawodowej, centra i kluby integracji społecznej, spółdzielnie pracy (w tym inwalidów i niewidomych), organizacje pozarządowej oraz inne podmioty z ustawy o działalności pożytku (wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 1, 2 i 4 ustawy pożytkowej).
Ważną częścią ustawy jest część poświęcona przedsiębiorstwu społecznemu (cały Dział II), w której też odnajdziemy definicję takiego przedsiębiorstwa, jednak bardziej opisową i rozbudowaną. Żeby być przedsiębiorstwem trzeba być w pierwszej kolejności podmiotem (definicja - lista wspomniana wyżej), a ponadto spełniać określone warunki. Takim warunkiem będzie prowadzenie działalności, która służy rozwojowi lokalnemu i ma na celu:
- reintegrację zawodową i społeczną osób zagrożonych wykluczeniem społecznym lub
- realizację usług społecznych.
Więcej warunków (dotyczących np. zatrudnienia i reintegracji, organów czy zabronionych dla przedsiębiorstwa działań) opisują art. od 5 do 9.
(…) w (…) projekcie ustawy nie zdecydowano się na wskazanie ogólnej definicji ani na wyliczenie istniejących form prawnych, ale na model przyznawania formalnego statusu przedsiębiorstwa społecznego. Dzięki temu przesłanki posiadania statusu oceniać się będzie podczas postępowania o jego nadanie (oczywiście będą one mogły być następnie weryfikowane podczas kontroli).
(fragment uzasadnienia)
Status przedsiębiorstwa społecznego nadawać będzie wojewoda w drodze decyzji administracyjnej. Wojewoda będzie też sprawował nadzór nad przedsiębiorstwami społecznymi.
Ustawa zawiera również system wsparcia dla przedsiębiorców społecznych i podmiotów ekonomii społecznej. Opisuje zadania poszczególnych władz - lokalnych, regionalnych i na poziomie krajowym. Wymienia znane już dziś instrumenty i podmioty jak ośrodki wsparcia ekonomii społecznej i Krajowy Komitet Rozwoju Ekonomii Społecznej.
Projekt zakłada też liczne zmiany w innych aktach prawnych. Ma się zmienić ustawa o działalności pożytku (nowy punkt w artykule wyliczającym sfery pożytku), ale też m.in. ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (zwolnienie podatkowe dla przedsiębiorstw społecznych), ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawa o zatrudnieniu socjalnym, o spółdzielniach socjalnych, o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy czy ustawa o pomocy społecznej.
Projekt ustawy o ekonomii społecznej na stronach sejmowych
Ekonomia społeczna - debaty w portalu
Jak wspomniano na wstępie intensywna debata nad projektem odbyła się dokładnie rok wcześniej. W jej podsumowaniu Edwin Bendyk pisał:
Projekt ustawy o ekonomii społecznej przedstawiony do konsultacji wywołał gwałtowne reakcje. Normatywne uregulowanie kwestii ekonomii społecznej i jej podmiotów jest niezbędne, trudno jednak znaleźć kogokolwiek zadowolonego z przedstawionych propozycji. Przeciwko projektowi protestują organizacje obywatelskie, zasadnicze wątpliwości wyrazili przedstawiciele środowisk spółdzielni socjalnych. Wszyscy apelują, by włączyć ich do procesu tworzenia ostatecznego tekstu ustawy, bo forsowana w obecnym kształcie zrealizuje pomysł, który nawet nie jest wyrazem czytelnego projektu politycznego, tylko przejawem arogancji władzy.
(zob. Jakiej ustawy o ekonomii społecznej potrzebujemy? Podsumowanie debaty. Edwin Bendyk: Niezbędna i niebezpieczna)
Wszystkie opublikowane wtedy głosy można znaleźć w wątku "Jakiej ustawy o ekonomii społecznej potrzebujemy?".
Od czerwca ubiegłego roku trwały w ministerstwie dalsze prace nad ustawą. Ich efekt poznaliśmy już w 2022 roku. Zachęcamy do przeczytania podsumowania "#prosteNGO. Ustawa o ekonomii społecznej – podsumowanie uwag o projekcie". Wcześniej warto też przeczytać sporządzony w grudniu 2021 r. (a upubliczniony w styczniu kolejnego roku) "Raport z konsultacji projektu ustawy o ekonomii społecznej (UD185)".
Dla zainteresowanych warta przypomnienia może być jeszcze debata na wstępnym etapie prac. Zapowiedź projektu i dyskusja nad założeniami do ustawy miały bowiem miejsce jeszcze w 2017 roku. Wtedy to w portalu prowadziliśmy debatę "Dla kogo ustawa o ekonomii społecznej?".
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
