Publicystyka - ngo.pl

Sprawozdanie finansowe musi złożyć każda organizacja pozarządowa, nawet taka, w której niewiele się dzieje. Obowiązek ten dotyczy nawet takich podmiotów, jak stowarzyszenia zwykłe i koła gospodyń wiejskich. Wyjątkiem są NGO-sy, które w odpowiednim momencie wybrały księgowość podatkową nazwaną uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów. Sprawozdania sporządzamy, podpisujemy i wysyłamy elektronicznie. Ogarnięcie elektronicznej procedury to dla wielu organizacji podstawowy problem. Podobnie jest w przypadku wysyłania deklaracji CIT-8 – obowiązku dotyczącego wszystkich NGO-sów bez wyjątków.

Pod koniec 2020 r. Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o rachunkowości oraz w niektórych innych ustawach, dzięki któremu łatwiejsze ma być podpisywanie sprawozdań finansowych. W projekcie nowelizacji proponuje się wprowadzenie nowej zasady. Sprawozdania finansowe wg ustawy o rachunkowości podpisuje kierownik jednostki. W przypadku gdy kierownikiem jednostki jest organ wieloosobowy (a tak jest zazwyczaj w organizacjach pozarządowych), sprawozdanie może podpisać jedna osoba wchodząca w skład tego organu (dotychczas podpisywały się wszystkie). Pozostałe osoby wchodzące w skład tego organu będą składać oświadczenia, że sprawozdanie finansowe spełnia wymagania przewidziane w ustawie.

W projekcie znalazła się też propozycja zmiany terminu wysyłania sprawozdania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej (w ten sposób sprawozdania wysyłają organizacje pozarządowe nieprowadzące działalności gospodarczej). Termin ten ma być zrównany z terminem wysyłki sprawozdań do KRS (do KRS wysyłają sprawozdania NGO-sy z działalnością gospodarczą). Na wysyłanie sprawozdania będziemy więc mieli (w obu przypadkach) 15 dni od zatwierdzenia sprawozdania finansowego, a standardowy, ostateczny termin wysyłki sprawozdań wypadać będzie 15 lipca.

Projekt wciąż znajduje się na etapie konsultacji, czyli nie został jeszcze przyjęty przez Radę Ministrów i skierowany do Sejmu.

W jakich terminach będziemy sporządzać i podpisywać sprawozdanie, a następnie zatwierdzać je i wysyłać w bieżącym roku? W 2020 nastąpiło przesunięcie standardowych terminów o 3 miesiące. Było to jednak przesunięcie jednorazowe (miało zastosowanie do "obowiązków dotyczących roku obrotowego kończącego się po dniu 29 września 2019 r., jednak nie później niż w dniu 30 kwietnia 2020 r."). Czy to oznacza, że w 2021 roku wracają standardowe terminy sprawozdawcze (marzec na sporządzenie i czerwiec na zatwierdzenie)? Czy na początku tego roku jesteśmy w innej sytuacji niż na przełomie pierwszego i drugiego kwartału 2020 r., kiedy to zdecydowano o przesunięciu? Czy problemy z działaniem w czasie epidemii, które wtedy dotykały nas wszystkich, dziś są mniejsze?

Jak na razie nie ma też informacji o przesunięciu terminu na składanie deklaracji CIT-8. W 2020 roku został on przesunięty (z powodu pandemii, czyli z tych samych względów co terminy sprawozdawcze) i podobnie jak przy sprawozdaniach było to przesunięcie jednorazowe – wskazywało, że dotyczy tylko 2020 roku. Czy termin na składanie deklaracji CIT-8 zostanie w tym roku przesunięty, czy też będziemy je składać w marcu?

Z kuriozalną sytuacją mieliśmy do czynienia już w ubiegłym roku. Standardowe terminy sprawozdawcze zmieniono na kilka godzin przez ich upływem – termin składania deklaracji CIT-8 trzy dni wcześniej (czyli też w ostatniej chwili). Zyskaliśmy wtedy znacznie więcej czasu, ale NGO-sy musiały podejmować trudne decyzje: albo realizowały obowiązki w standardowym terminie, co w dobie pandemii było wyczynem, albo ryzykowały niedopełnienie obowiązków, czekając na niepewną publikację przepisów.

Niestety wiele wskazuje na to, że sytuacja może się powtórzyć. Zmiana przepisów w zakresie sposobu podpisywania sprawozdania finansowego jest dziś na etapie projektu. Jest oczywiste, że istnieje zamiar, aby zmiany weszły w życie przed 31 marca. Ale uchwalenie przepisów na ostatnią chwilę to duże ryzyko. Nie wystarczy ich zmienić – zmiany muszą być również wdrożone w systemach elektronicznych, które pozwalają organizacjom i innym podmiotom przygotować i podpisać sprawozdanie. O tym, że organizacje zobowiązane do składania sprawozdań powinny się dowiedzieć, co mają robić odpowiednio wcześniej, już nie wspominamy.

O planach zmiany standardowych terminów dotyczących sprawozdawczości finansowej i CIT-8 w ogóle się nie mówi. Czy drugi rok z rzędu dowiemy się o nich "za pięć dwunasta"?