Projekt o sprawozdawczości NGO. Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje przepisy o finansowaniu z zagranicy
Ministerstwo Sprawiedliwości chce, żeby w ustawie o sprawozdawczości organizacji pozarządowych znalazły się przepisy nakładające na NGO-sy obowiązek informowania o finansowaniu z zagranicy. Proponuje definicję "organizacji pozarządowej wspieranej z zagranicy" i cały nowy rozdział o sposobie informowania. Zgłoszone przez resort sprawiedliwości uwagi to forsowanie rozwiązań, które NGO-sy miały okazję poznać w 2020 roku jako projekt ustawy o przejrzystości (tzw. Lex Woś).
Projekt ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych powstał w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a odpowiedzialnym za jego powstanie jest Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego. Celem projektowanych rozwiązań jest ustanowienie jednolitych zasad składania sprawozdań finansowych i merytorycznych przez organizacje pozarządowe, w tym organizacje pożytku publicznego.
Projekt ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych poznaliśmy na starcie wakacji - 1 lipca. NGO-sy mogły zgłaszać swoje uwagi do 16 sierpnia. Od tego czasu, poza enigmatycznymi relacjami dotyczącymi analizowania przez projektodawców nadesłanych opinii, nie wiemy co dzieje się z projektem. Ten czas wykorzystujemy jednak do prezentowania części przesłanych stanowisk. Niedawno pisaliśmy o stanowiskach instytucji rządowych i centralnych. Dziś prezentujemy stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości.
Projekt opisywaliśmy szczegółowo na łamach portalu - zob: Sprawozdawczość organizacji pozarządowych – poznajemy projekt. Podsumowanie.
Czego brak w projekcie?
Należy wskazać, że przedstawiony projekt nie spełnia oczekiwania jakim jest kwalifikacja poszczególnych organizacji pozarządowych i ich wyraźne oznaczenie jako organizacji wspieranych finansowo z zagranicy oraz organizacji wspieranych finansowo ze środków polskich, przy czym w tym ostatnim przypadku być może należałoby wprowadzić dodatkowe rozróżnienia na organizacje wspierane finansowo przez podmioty publiczne i organizacje wspierane przez podmioty prywatne. Należy wskazać, że intencją powinien być nie sam obowiązek złożenia stosownej sprawozdawczości (na czym koncentruje się przedstawiony projekt ustawy o sprawozdawczości organizacji pozarządowych), ile na ich wyraźnym oznakowaniu w celach informacyjnych tak, aby wszyscy mogli w sposób prosty i jednoznaczny uzyskać informację o źródłach finansowania danej organizacji, co ma znaczenie np. z punktu widzenia realizacji jej zadań publicznych, w tym zwłaszcza o charakterze lobbingu.
(fragment stanowiska Ministerstwa Sprawiedliwości)
W stanowisku przedstawionym przez Ministerstwo Sprawiedliwości dominuje propozycja dotycząca oznaczenia organizacji ze względu na pochodzenie środków. Resort domaga się "kwalifikacja poszczególnych organizacji pozarządowych i ich wyraźnego oznaczenia jako organizacji wspieranych finansowo z zagranicy". Tłumaczy, że NGO-sy powinny być "wyraźnie oznakowane w celach informacyjnych". Chociaż wyróżnia środki z zagranicy i środki polskie, a dalej publiczne i prywatne, to jednak zaproponowane przepisy mają w rzeczywistości wymagać oznaczenia tylko od organizacji otrzymujących środki z zagranicy. NGO byłaby kwalifikowana jako finansowana z zagranicy już w sytuacji kiedy w jej budżecie środki takie przekroczą 10%. Za niedopełnienie obowiązku informacyjnego NGO mogłaby zostać ukarana karą do 50 tys. zł.
Poniżej prezentujemy w całości dodatkowe przepisy, które w opinii Ministerstwa Sprawiedliwości powinny się znaleźć w projektowanej ustawie o sprawozdawczości organizacji pozarządowych.
Definicja organizacji pozarządowej wspieranej z zagranicy
Ministerstwo Sprawiedliwości proponuje uzupełnienie art. 2 projektu o następujące definicje:
5) organizacji pozarządowej wspieranej z zagranicy - rozumie się przez to organizację pozarządową, o której mowa w art. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1057 oraz z 2021 r. poz. 1038), która otrzymuje środki finansowe i inne wsparcie z zagranicy w wysokości, o której mowa w pkt 6, od:
a) obcych państw lub ich organów;
b) organizacji międzynarodowych lub zagranicznych niezależnie od ich formy prawnej;
c) obywateli państw obcych;
d) bezpaństwowców;
e) polskich osób prawnych z udziałem kapitału obcego oraz podmiotów od nich zależnych, w których udział zagraniczny przekracza 1/3;
f) polskich organizacji pozarządowych, których przychody w roku podatkowym co najmniej w 10%, ale w wysokości nie mniejszej niż 6-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207), pochodzą z zagranicy;
6) wsparciu z zagranicy - rozumie się pozyskane, niezależnie od tytułu prawnego, korzyści pieniężne lub inne korzyści majątkowe, pochodzące bezpośrednio lub pośrednio od podmiotów określonych w pkt 5, których wartość w roku podatkowym jest wyższa niż 10%, ale nie mniejsza niż 6-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę w rozumieniu ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, ogólnych przychodów organizacji pozarządowej; za wsparcie z zagranicy nie uznaje się środków, które organizacja pozarządowa otrzymuje z budżetu Unii Europejskiej oraz środków pochodzących z organizacji międzynarodowych, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska.
Ujawnianie informacji o wsparciu organizacji pozarządowych z zagranicy
Resort przygotował również cały nowy rozdział opisujący sposób ujawniania informacji o finansowaniu z zagranicy. Ostatnie z proponowanych artykułów rozdziału zawierają kary za nierealizowanie obowiązku.
Rozdział 2a - Ujawnianie informacji o wsparciu organizacji pozarządowych z zagranicy
Art. 10a. 1. Informację o uzyskaniu wsparcia z zagranicy, organizacja pozarządowa kieruje do publicznej wiadomości, w szczególności poprzez ogłoszenie w Biuletynie Informacji Publicznej na zasadach, o których mowa w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2020 r. poz. 2176).
2. Organizacja pozarządowa, otrzymująca wsparcie z zagranicy, którego wartość w roku podatkowym jest równa albo wyższa niż 30% ogólnych przychodów, przekazuje informację o otrzymywaniu takiego wsparcia za pośrednictwem środków audiowizualnych, dźwiękowych lub wizualnych, o następującej treści: „Organizacja pozarządowa jest finansowana ze środków pochodzących z zagranicy.”.
3. Organizacja pozarządowa, otrzymująca wsparcie z zagranicy, którego wartość w roku podatkowym nie jest wyższa niż 30% ogólnych przychodów, przekazuje informację o otrzymywaniu takiego wsparcia za pośrednictwem środków audiowizualnych o następującej treści: „Organizacja pozarządowa otrzymuje wsparcie ze środków pochodzących z zagranicy.”.
4. Organizacja pozarządowa otrzymująca wsparcie z zagranicy od spółki prawa handlowego lub podmiotu utworzonego i działającego zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego kontrolowanego przez polskie osoby prawne lub obywateli polskich, którego wartość w roku podatkowym jest wyższa niż 10% ogólnych przychodów, przekazuje informację o otrzymywaniu takiego wsparcia za pośrednictwem środków audiowizualnych o następującej treści: „Organizacja pozarządowa jest wspierana ze środków pochodzących z zagranicy.”.
5. Organizacja pozarządowa publikując informacje, o których mowa w ust. 2-4:
1) w formie audiowizualnej:
a) umieszcza informację w dolnej części ekranu, aby tekst stanowił nie mniej niż 10% wyświetlanej powierzchni,
b) umieszcza informację w taki sposób, aby tekst wyróżniał się od tła płaszczyzny, był widoczny, czytelny, nieruchomy i umieszczony poziomo,
c) zapewnia odczytanie tekstu informacji w sposób wyraźny, w języku polskim;
2) w formie dźwiękowej – zapewnia odczytanie tekstu informacji w sposób wyraźny, w języku polskim, tak aby czas trwania przekazu informacji nie był krótszy niż 4 sekundy;
3) w formie wizualnej:
a) na stronie internetowej – umieszcza tekst odpowiedniej informacji jako stały element nagłówka strony, tak aby tekst wyróżniał się od tła płaszczyzny, był widoczny, czytelny, nieruchomy i umieszczony poziomo,
b) na profilach w mediach społecznościowych – umieszcza tekst odpowiedniej informacji w opisie działalności organizacji pozarządowej,
c) na materiałach drukowanych lub grafikach umieszczanych w Internecie – umieszcza tekst odpowiedniej informacji w dolnej części materiału, tak aby stanowił on nie mniej niż 10% jego powierzchni, wyróżniał się od tła płaszczyzny, był widoczny, czytelny, nieruchomy i umieszczony poziomo.
Art. 10b. 1. Organizacje pozarządowe zobowiązane są do podawania do publicznej wiadomości informacji o pochodzeniu wsparcia finansowego jakie w danym roku zostało im udzielone, którego wartość w roku podatkowym jest równa albo wyższa niż 30% ogólnych przychodów.
2. Obowiązek informacyjny, o którym mowa w ust. 1, realizowany jej poprzez umieszczenie stosownej informacji, w widocznym miejscu obok logotypu danej organizacji, na stronie internetowej, portalach społecznościowych i innych platformach komunikacji zarówno cyfrowej, jak i tradycyjnej.
Art. 10c. W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków określonych w art. 10a ust. 2-4 oraz art. 10b ust. 2, Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego wzywa organizację pozarządową, do ich wykonania w terminie 30 dni.
Art. 10d. Organizacja pozarządowa, która nie wykonała obowiązków określonych w art. 10a ust. 2-4 oraz art. 10b ust. 2, pomimo otrzymania wezwania, o którym mowa w art. 10c, podlega karze pieniężnej w wysokości od 3 000 zł do 50 000 zł.
Art. 10e. 1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 10d, wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.
2. Kary pieniężne podlegają egzekucji w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2020 r. poz. 1427, z późn. zm.1).
3. Do wymierzania kar pieniężnych, o których mowa w art. 10d, w zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą, stosuje się przepisy Działu IV A ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735).
Art. 10f. Kary pieniężne, o których mowa w art. 10d, stanowią dochód Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego, którego dysponentem jest Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości zostało zamieszczone w serwisie legislacja.gov.pl. Zobacz całe stanowisko >>>
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23