Publicystyka - ngo.pl

Powstaje (rozpoczynają się lub trwają prace — bo tak naprawdę nie wiadomo) projekt ustawy o transparentności finansowania NGO. Zorganizowany został briefing, podczas którego dwaj ministrowie tłumaczyli co w nim jest i dlaczego go potrzebujemy. Ale niczego się przez ten kwadrans nie dowiedziałem. Zacząłem się więc nad tym zastanawiać i było już tylko gorzej.

O czym jest projekt? O tym, że finanse organizacji mają być transparentne. A szczególnie widoczne mają być finanse tych NGO-sów, które dostają środki z zagranicy. Sygnujący podczas briefingu projekt ministrowie — Michał Woś i Zbigniew Ziobro — mówili o szkodliwym wpływie, a wręcz wykorzystywaniu naiwnych NGO-sów przez „wielki kapitał”. I dlatego konieczna jest przejrzystość. Jak przejrzyście powstaje ustawa o przejrzystości? Od maja organizacje pozarządowe starają się dowiedzieć coś więcej o planach Ministra Wosia. Bez skutku. W resorcie stworzono podobno zespół, który pisze ustawę — jego składu ministerstwo nie podaje, nie relacjonuje jego prac. Minister Woś tłumaczy, że konsultował projekt z organizacjami — jakimi? Więcej: same organizacje miały się domagać tych przepisów. Jakie organizacje? Tego też nie podaje. Na koniec sam projekt — on też jest doskonale transparentny — żeby zobaczyć jego treść czekaliśmy w piątek dobre kilka godzin.

7 sierpnia minister Woś próbuje odeprzeć jeden z argumentów przeciwników proponowanych przepisów o transparentności finansowania. NGO-sy muszą się już sprawozdawać do różnych miejsc. Informacja o źródłach finansowania ich działań istnieje. Ale szef resortu środowiska tłumaczy, że to bez znaczenia. Bo ta informacja nie jest dostępna (no chyba, że organizacja sama z siebie umieści coś na swojej stronie — co zresztą wiele rzetelnych organizacji robi). Tylko w takim razie po co organizacje składają te wszystkie sprawozdania? Czy jest winą NGO-sów, że informacje wysyłane do administracji skarbowej, do Krajowego Rejestru Sądowego, do NIW, do ministerstw i do wielu innych miejsc nie są wykorzystywane lub nie są dostępne. Co zmieni kolejny rejestr?

Minister Woś wyjaśnia, że projekt wzorowany jest na rozwiązaniach Węgierskich. Te zostały ocenione przez Trybunał Sprawiedliwości jako niezgodne z prawem Unii Europejskiej. I minister Woś to wie, ale tłumaczy, że przy tworzeniu polskich rozwiązań uwzględniono uwagi UE do rozwiązań węgierskich. To wystarczy?

Trybunał Sprawiedliwości UE: Węgierska ustawa o organizacjach pozarządowych otrzymujących wsparcie z zagranicy niezgodna z prawem unijnym

Po briefingu ministrów Ziobry i Wosia, Przewodniczący Komitetu ds. Pożytku Publicznego Piotr Gliński wydał oświadczenie, że wymieniony projekt i założenia do niego „nie są przedmiotem prac Komitetu ds. Pożytku Publicznego”. Panie Premierze, wiemy, że nie są. I o to właśnie chodzi! Miał Pan w Rządzie stać na straży spraw III sektora, miał Pan koordynować pracę różnych ministerstw, m.in. po to, żeby ze swojej zawężonej perspektywy nie „wyskakiwały” z różnymi pomysłami w szerszej perspektywie wątpliwymi. Minister Ziobro i Minister Woś są ministrami rządu, w łonie którego miał Pan tych spraw pilnować. Z ich ust dowiadujemy się, że nad projektem pracowano najpierw w Ministerstwie Sprawiedliwości, a potem w Ministerstwie Środowiska. Można napisać, że są to „propozycją prawne Solidarnej Polski”, ale to nie zwalnia z odpowiedzialności Komitetu. Raczej wskazuje na jego znaczenie: a raczej jego brak. No chyba, że uznamy ministerstwa, za prywatne folwarki poszczególnych partii, a nie części jednego rządu. Ale wtedy Komitet też nic nie zdziała i wydaje się bezsilny. Na jedno wychodzi.