Publicystyka - ngo.pl

Co zmienia i zmieni pandemia w działalności organizacji społecznych? Zacznę od pozytywów, bo widzę ich zaskakująco sporo w tej trudnej sytuacji. Po pierwsze, udaje nam się robić coś, co do tej pory, przez lata, wydawało się niewykonalne. Mianowicie, przenosimy swoje działania do sieci. I jestem bardzo pozytywnie zaskoczona, jak wielu organizacjom, szybko i skutecznie się to udało. Organizacje prowadzą wiele wartościowych działań on-line: webinaria, warsztaty, wsparcie dla beneficjentów. Przykładem może być pomoc Fundacji Orange dla nauczycieli, dyrektorów szkół, uczniów, udzielana już w pierwszych tygodniach zdalnego nauczania.

Druga kwestia dotyczy elektronicznego obiegu dokumentów, który często nazywamy paperless. W „Tarczy” znalazły się regulacje, które umożliwiają nam m.in. zdalne posiedzenia władz, elektroniczne składanie oświadczeń woli, w tym zawieranie umów czy przyjmowanie uchwał. Przeniesienie dokumentów z „papieru” do chmury, systemów i aplikacji, będzie dla niektórych organizacji wyzwaniem, ale docelowo widzę w tym szansę na usprawnienie wielu procesów i poprawę efektywności zarządzania organizacją.  

Trzecia rzecz, która w mojej ocenie jest niezwykle pozytywna i bardziej mnie cieszy niż dwie pierwsze, to bezprecedensowa otwartość na podejmowanie współpracy. Doświadczam i obserwuję na niespotykaną do tej pory skalę wymianę wiedzy, informacji i współdziałanie organizacji społecznych, a także współpracę organizacji z sektorami publicznym i prywatnym. Odczuwamy to na własnej skórze w Forum Darczyńców, w którym zawsze członkowie byli otwarci na współpracę z innymi, ale teraz ta otwartość jest spotęgowana. Mam nadzieję, że to podejście do współpracy zostanie z nami w sektorze na dobre, bo jeżeli chcemy się zmierzyć z jakimikolwiek wyzwaniami, np. w obszarze edukacji czy zmian klimatycznych, musimy to robić wspólnie.  

Czwarta rzecz, z naszego własnego poletka, z której jestem niezmiernie dumna, to sposób, w jaki członkowie Forum Darczyńców traktują swoich partnerów społecznych i grantobiorców w trakcie pandemii. Są partnerscy, elastyczni, słuchają potrzeb, zmieniają zapisy dotychczasowych umów, generalnie robią wszystko, żeby te pieniądze, które zostały przyznane organizacjom przed pandemią, z nimi zostały. Starają się też w miarę możliwości wesprzeć organizacje dodatkowymi środkami. Te zasady staramy się upowszechniać razem z organizacjami z innych krajów, jako sieć DAFNE (Donors and Foundations Networks in Europe) z Europejskim Centrum Fundacji ogłosiliśmy zasady postępowania w tym trudnym okresie: https://www.efc.be/news-post/we-stand-together-in-the-spirit-of-european-solidarity/.

Mówiąc o dodatkowych środkach, dochodzę do kwestii piątej, którą jest filantropia. W samym Forum Darczyńców, w trakcie tych kilku tygodni, nasi członkowie przekazali już ponad 42,5 miliona złotych na działania łagodzące skutki pandemii, zaangażowały się m.in. Fundacja na rzecz Nauki Polskiej, Fundacja TVN „Nie jesteś sam”, Fundacja Polsat, Fundacja Santander, Fundacja Polki Mogą Wszystko, Fundacja ING Dzieciom, Fundacja EFC, Fundacja PwC, Fundacja Nutricia. Widzimy też mobilizację społeczeństwa, zarówno drobnych darczyńców i tych bardzo zamożnych, firm i osób indywidualnych. Trudno nie wspomnieć o rekordowych przypadkach, jak obietnica Jackaa Dorsey, założyciela Twittera, który zadeklarował przekazanie miliarda dolarów, czyli jednej trzeciej swojego majątku na walkę z COVID-19 i łagodzenie kryzysu spowodowanego przez pandemię, a konkretnie na edukację dziewczynek i kobiet oraz prace nad minimalnym dochodem gwarantowanym.

A teraz o negatywach. Widzę dwa, ale bardzo poważne. Pierwszy, to po prostu obawa, czy organizacje przetrwają. Myślę, że wiele organizacji – z powodów przede wszystkim finansowych – czeka walka o przetrwanie. Działania fundraisingowe są utrudnione, czasem zupełnie niemożliwe. Wisi nad nami widmo kryzysu gospodarczego, a w domyśle mniejsza skłonność darczyńców do dzielenia się pomniejszonymi zasobami. Prawdopodobnie zmienią się priorytety i zasoby administracji publicznej. Obawiam się, że działalność wielu organizacji stanie pod znakiem zapytania, a pomoc, którą zadeklarował rząd jest symboliczna – Narodowy Instytut Wolności na ten cel przeznacza zaledwie 10 milionów złotych. Dla porównania rząd Wielkiej Brytanii zadeklarował już 750 milionów funtów, a organizacje żądają ponad 4 miliardów.

I ostatnia kwestia, która mnie bardzo niepokoi, to fakt, że niestety wiele rządów, w tym nasz, wykorzystują ten trudny czas na wprowadzenie restrykcji, które ograniczają swobodę działania obywateli i organizacji obywatelskich. To realne zagrożenie dla naszej swobody działania i wolności.

Magdalena Pękacka, Forum Darczyńców w Polsce

POD LUPĄ to cykl portalu ngo.pl i Badań Klon/Jawor, w którym bierzemy na warsztat wybrane zagadnienie dotyczące życia organizacji społecznych i przyglądamy mu się z różnych stron. Tym razem przedstawiamy materiały, w których przyglądamy się, co zmieniła i co zmieni pandemia w funkcjonowaniu organizacji.

Pod lupą ngo.pl: Organizacje wobec pandemii