Publicystyka - ngo.pl

– Dlaczego wciąż narzekamy, że nic się nie dzieje? Może to my powinniśmy zacząć działać? – stwierdziła Marlena Górska, sołtyska Kępy Polskiej. – W końcu zostaliśmy wybrani nie tylko po to, aby zbierać podatki, ale też aby dbać o mieszkańców i rozwój wsi – dodaje Kinga Witkowska, która spontanicznie rzuciła pomysł spotkań dla mieszkańców pod hasłem „Meliska z sołtyską”.

Stowarzyszenie Nasz Czas (wówczas działające jako grupa nieformalna) było gotowe natychmiast podjąć się organizacji luźnych, przyjaznych i otwartych spotkań dla mieszkańców, bo to właśnie kryło się pod pomysłem „Meliski z sołtyską”.

– Na spotkania z mieszkańcami w różnej formule można zdobyć dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych, ale jest to czasochłonne, związane z koniecznością znalezienia konkursu, napisania projektu, a potem oczekiwania na wyniki. Pomocny może też być fundusz sołecki – mówi Piotr Znaniecki, koordynator akcji Masz Głos.

Członkowie stowarzyszenia nie chcieli jednak zaczynać od „projektozy”, lecz działać, przy czym temat wymagał przemyślenia. Jak przyciągnąć mieszkańców? Czym ich zainteresować? Pierwsze rozmowy z nimi, podejmowane przy okazji spotkań sąsiedzkich, spontanicznie w sklepie czy na ulicy, pokazały, że mieszkańcy potrzebują integracji, spotkań na temat zdrowia, bezpieczeństwa, ekologii, ale przede wszystkim przestrzeni do spotkań. Była to forma diagnozy lokalnej – strategia „słuchamy, co mówią ludzie”, dzięki czemu Stowarzyszenie Nasz Czas mogło później dobrać formy działania i tematy spotkań tak, aby odpowiadały realnym i wyartykułowanym przez mieszkańców potrzebom.

Harmonogram kilku pierwszych spotkań dla mieszkańców powstał szybko, pomysły na kolejne pojawiały się sukcesywnie i spontanicznie. – Podczas spotkań wypływały tematy, którymi warto się zająć. Później następowało szybkie przygotowanie i robiliśmy kolejne wydarzenie. Na każde kolejne przychodziło coraz więcej osób – mówi Kinga Witkowska.

Agenda spotkań objęła:

• cykl „Meliska z sołtyską” – spotkania w remizie strażackiej w Bodzanowie organizowane w każdą ostatnią sobotę miesiąca. Tematy były ustalane z tygodnia na tydzień, np. profilaktyka nowotworów kobiet, spotkanie z dietetykiem, trenerem personalnym, temat funduszu sołeckiego. Na każdym spotkaniu zjawiało się od czterech do nawet 30 osób. W ciągu pół roku odbyło się osiem spotkań, dwa w bibliotece i w plenerze;
• „Dzień Brudasa” – bieg z przeszkodami dla najmłodszych, zorganizowany w czerwcu na koniec roku szkolnego. Uczestniczyło w nim ponad 80 osób;
• spotkanie w Bibliotece Centrum Kultury na temat profilaktyki raka piersi, zorganizowane w październiku. Ekspertkami były pracowniczki Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Płocku, a prowadzenia podjęła się Iwona Kosewska, dyrektorka Biblioteki Centrum Kultury w Bodzanowie. W spotkaniu uczestniczyło 12 kobiet;
• spotkanie na temat bezpieczeństwa w ramach akcji „Błyszcz na drodze! Noś odblaski”, wymyślonej przez Stowarzyszenie Nasz Czas. Organizatorzy zaprosili policjantów z płockiej komendy i bodzanowskiego posterunku do poprowadzenia wykładu dla mieszkańców o bezpieczeństwie na drodze, bezpieczeństwie w sieci i zapobieganiu oszustwom wśród seniorów. Prywatny darczyńca przekazał odblaski dla dzieci i dorosłych. Elementy odblaskowe i ulotki na temat zasad zachowywania bezpieczeństwa rozdała też policja. W spotkaniu uczestniczyli m.in. młodzież i dzieci z Fundacji Przystanek Rodzina, organizacji działającej w najbliższej okolicy;
• spotkanie mikołajkowe – tradycyjne wręczanie podarunków od Mikołaja, za którego przebrał się Radosław Caban, sołtys Małoszewa-Małoszywki. Mikołaja przywiozła na sygnale Ochotnicza Straż Pożarna Bodzanów. Po rozdaniu paczek był czas na rozmowy i zabawę z animatorkami Anitą Lipską i Sylwią Romaniuk, które pokazały, jak ważna jest współpraca nawet przy takich aktywnościach jak wspólne lepienie bałwana z waty czy zabawa z chustą animacyjną. Na koniec Kinga Witkowska przeczytała opowieść o Bodzanowie i o tym, co jest najważniejsze w świętach, czyli tradycji. W spotkaniu uczestniczyło 60 osób.

Wszystkie spotkania odbyły się w Bodzanowie.

Na prośbę Stowarzyszenia Nasz Czas Starostwo Powiatowe w Płocku pokryło koszt poczęstunków i dekoracji spotkań „Meliska z sołtyską”. Sylwester Ziemkiewicz, starosta płocki, objął większość spotkań honorowym patronatem. Urząd Miasta i Gminy w Bodzanowie wydał zezwolenie na organizację „Dnia Brudasa” i Turnieju Sołectw w parku miejskim. Pracownicy urzędu zaangażowali się z własnej inicjatywy i poza godzinami pracy w organizację tych wydarzeń. Pomagali budować przeszkody na trasie biegu, transportowali i instalowali namioty, przygotowywali ozdoby i dekoracje. Radna Dominika Nowak poprowadziła stoisko malowania buzi dzieci podczas „Dnia Brudasa”, a razem z radnym Kacprem Zuchorą sędziowali rozgrywki sportowe podczas Turnieju Sołectw.

Dla Stowarzyszenia Nasz Czas szczególnie cenna była pomoc Alberta Kołodziejskiego z Urzędu Miasta i Gminy Bodzanów, który pomógł przygotować remizę i zaangażował się w logistykę organizacyjną spotkań „Meliska z sołtyską”.

– Urząd zaprosił nas też do wspólnego planowania innych gminnych wydarzeń, co podniosło prestiż naszej grupy – mówi Radosław Caban.

Spotkania przyciągnęły ludzi w różnym wieku. Podczas „Dnia Brudasa” starsze dzieci pomagały młodszym przebiec tor przeszkód, a potem zaangażowały się we wręczanie nagród. Seniorów najbardziej przyciągnęły spotkania o profilaktyce chorób nowotworowych i mikołajkowe. Członkinie Koła Gospodyń Wiejskich Miszewianki pomogły zorganizować Turniej Sołectw. Lokalni przedsiębiorcy ufundowali prezenty na „Dzień Brudasa”, miejscowy bank Vistula oraz lokalni przedsiębiorcy – Andrzej i Dorota Wojnarowscy – sfinansowali paczki świąteczne, SGB (Spółdzielcza Grupa Bankowa) w Bodzanowie przekazała gadżety.

Muzycznie mikołajki uświetnili Ada Dymowska i Damian Majda z zespołu Melodia. Policjanci i pracowniczki Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Płocku przygotowali pogadanki, które wygłosili podczas dwóch spotkań.

 – mówi Beata Chyłek, członkini Stowarzyszenia Nasz Czas.

We wszystkich wydarzeniach w sumie wzięło udział kilkaset osób. Na zdjęciach uwiecznili uczestników pasjonaci fotografowania: Robert Romaniuk oraz Rafał i Bartosz Pawiccy.

Zaczęło się od małej inicjatywy „Meliska z sołtyską”, a skończyło na wspólnym planowaniu z gminą kalendarza lokalnych wydarzeń. Te, które odbyły się w 2024 roku, połączyły mieszkańców i wzbogaciły ich wiedzę na tak ważne tematy, jak bezpieczeństwo czy zdrowie.

– Najważniejszym, co dały te działania, jest poczucie wspólnoty, z czym wcześniej było w Bodzanowie nie najlepiej – mówi Piotr Znaniecki. Szybko nadarzyła się okazja, aby sprawdzić siłę więzi lokalnych w Bodzanowie, a była nią powódź na południu Polski. Gdy tylko doszło do tego zdarzenia, Kinga Witkowska wraz z Katarzyną Zielińską, asystentką rodziny z Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Bodzanów, skontaktowały się z burmistrzem Jarosławem Dorobkiem w sprawie przeprowadzenia zbiórki darów dla powodzian. Mieszkańcy Bodzanowa przygotowali dwa transporty z żywnością, osuszaczami, chemią gospodarczą, narzędziami, a nawet materiałami budowlanymi.

– Najbardziej cieszą mnie rosnące zaufanie mieszkańców i ich wiara w to, że wspólnie możemy zmieniać okolicę. W Bodzanowie budujemy coś więcej niż wydarzenia. Budujemy społeczność – mówi Kinga Witkowska.

Stowarzyszenie Nasz Czas i władze Bodzanowa zostały docenione nagrodą Super Samorząd, przyznawaną co roku w ramach akcji Masz Głos Fundacji Batorego. Otrzymują ją grupy społeczne – formalne i nieformalne, które wprowadziły pozytywne zmiany w swojej społeczności dzięki współpracy z władzami samorządowymi.

W przypadku Bodzanowa jurorzy docenili umiejętność budowania społeczności lokalnej przez organizację spotkań integracyjnych i tematycznych dla różnych grup mieszkańców. Takie spotkania wydają się oczywistą formą funkcjonowania społeczności lokalnych, a w rzeczywistości są wyrazem więzi społecznych, których często brakuje. Bodzanów pokazał, że można je budować nie tylko wtedy, gdy trzeba rozwiązać poważny problem, ale także przez zabawę i we współpracy z lokalnymi władzami. W ten sposób tworzą się relacje między ludźmi oraz zaufanie, które sprawdzają się w sytuacji kryzysowej.

„Atlas dobrych praktyk” to 25 historii działań lokalnych z całej Polski, zrealizowanych w ramach akcji Masz Głos Fundacji Batorego w 2024 roku. To swoiste kompendium wiedzy o tym, jak w praktyce działa społeczeństwo obywatelskie w Polsce. Opisane inicjatywy dotyczą m.in. integracji społeczności wiejskich, aktywizacji młodzieży, ochrony środowiska, dostępności przestrzeni publicznej i wsparcia osób potrzebujących. Pod każdą z nich są komentarze ekspertów, materiały dodatkowe, a na końcu indeks rzeczowy. „Atlas” można czytać tematycznie lub geograficznie, odnajdując inicjatywy z własnego regionu. Edycja 2024 to także przegląd laureatów i finalistów nagród Super Samorząd i Super Głos, wyróżniających najbardziej udane przykłady współpracy między w społecznościach lokalnych.

Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: ngo.pl, Onet.