Publicystyka - ngo.pl

– Nie chcieliśmy sprowadzić naszej działalności wyłącznie do organizowania wydarzeń kulturalnych i rozrywkowych, a prawdziwie zaangażować się w życie miasta i jego mieszkańców. Nie chcieliśmy być traktowani z góry, lecz poważnie, jako partnerzy do dialogu o sprawach młodych – mówi Maria Kondracka, wiceprzewodnicząca Rady.

W mieście młodzież miała ograniczony dostęp do kultury oraz wydarzeń, czy możliwości rozwoju zainteresowań. Istotne były też potrzeby związane ze zdrowiem psychicznym. Aby sprawdzić swoje intuicje co do ważności problemów, młodzi radni postanowili poznać opinię szerszego grona rówieśników. Burmistrz Piotr Feliński zasugerował im zgłoszenie się z tym pomysłem do akcji Masz Głos. Jako jej były uczestnik i laureat nagrody Super Samorząd w 2014 roku wiedział, że młodzież dostanie tu wsparcie i rozwinie skrzydła. Katarzyna Gajda i Małgorzata Łosiewicz, koordynatorki akcji Masz Głos, poradziły młodym radnym zrobić trzyczęściowe badanie społeczne.

– Dobór metody badawczej zależy od celu badania, charakteru problemu badawczego, dostępnych zasobów, a także od specyfiki grupy, którą chcemy badać. Przykładowo obserwację uczestniczącą stosujemy wtedy, kiedy interesują nas naturalne zachowania ludzi w ich środowisku, gdy chcemy zrozumieć kontekst społeczny i interakcje w grupach. Sonda natomiast sprawdzi się, gdy chcemy zbadać opinie oraz preferencje większej grupy. To też dobra okazja do tego, aby spotkać się z ludźmi. Ankieta sprawdzi się m.in. wtedy, kiedy mamy konkretne pytania, które można łatwo zamknąć w formie kwestionariusza, i zależy nam na tym, aby odpowiedzi porównywać. Dzięki niej możemy dotrzeć do bardzo szerokiej grupy. Sprawdzi się też w przypadku wrażliwych kwestii, przy których chcemy zapewnić anonimowość i bezpieczeństwo. Podczas doboru narzędzi warto zadać sobie pytania: Jaki jest cel badania? Jaka jest grupa docelowa? Czy dane muszą być reprezentatywne? Czy potrzebny jest kontakt z badanym? – wyjaśnia Małgorzata Łosiewicz.

Sondę uliczną młodzi przeprowadzili w Dniu Świdwina, czyli podczas święta miasta (5 lipca), gdy na ulicach jest dużo ludzi. Ochotnicy odpowiadali na pięć pytań dotyczących m.in. tego, czy władze Świdwina liczą się z głosem młodzieży, jakie zajęcia dodatkowe warto zorganizować lub gdzie spędzać czas wolny. Pytania wypisano na dużych tablicach rozstawionych na sztalugach, a obok były przygotowane kolorowe kartki samoprzylepne.

– Na początku młodzi byli nieco speszeni i zawstydzeni, więc pomagałam im zagadywać przechodniów, dodawałam otuchy. Od ludzi też słyszeli: „Wreszcie widać Młodzieżową Radę Miasta”, „Wyszli do ludzi – to dobrze”, i to też ośmielało ich do działania – mówi Justyna Kondracka, opiekunka Młodzieżowej Rady Miasta Świdwina. W badaniu wzięło udział 60 osób, co dodało młodym chęci do dalszego działania.

We wrześniu, gdy zaczął się rok szkolny, a na ulicach pojawiło się więcej młodzieży, młodzi radni zaczęli drugi etap badania – obserwację w terenie. Interesowało ich, jak rówieśnicy spędzają czas wolny. Kursowali w okolicy popularnych wśród młodzieży lokalizacji: miejskiego parku, Szkoły Podstawowej nr 1, zamku, galerii handlowej i orlika – obserwację powtarzali w każdym miejscu dwa razy i w różnych godzinach. Wtapiali się w otoczenie, nikogo nie zaczepiali pytaniami. W ten sposób zaobserwowali, że w Świdwinie brakuje miejsc, gdzie młodzież mogłaby usiąść i porozmawiać bez konieczności płacenia np. za kawę, że nastolatkowie lubią sami sobie organizować czas, z dala od dorosłych i niekoniecznie pod auspicjami którejś miejskiej instytucji. Większą aktywność odnotowano w godzinach późniejszych, szczególnie po dziewiętnastej.

Aby dobrze zaprojektować pytania, młodzież nawiązała współpracę z Bogumiłą Pawlik-Napierałą, dyrektorką Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Świdwinie, Anną Słonowską, psycholożką, i Renatą Brych-Gruszą, pedagożką. Razem opracowali 25 pytań dotyczących m.in. stresu, używek, postrzegania siebie, dostępu do psychologa w szkole. Kwestionariusz miał postać ankiety elektronicznej, która daje poczucie anonimowości i szansę na odpowiedź w dowolnym miejscu i czasie.

Ankietę rozesłała do sześciu szkół Katarzyna Szalkiewicz-Tworek z Wydziału Oświaty, Zdrowia, Kultury i Sportu w Urzędzie Miasta, dzięki czemu działanie nabrało oficjalnego charakteru. Oprócz tego do każdej szkoły przychodził reprezentant Młodzieżowej Rady Miasta, aby na specjalnym spotkaniu bezpośrednio zachęcać uczniów do wypełnienia ankiety, tłumacząc całą ideę przedsięwzięcia. Badaniem zostało objętych dziewięć placówek szkolnych z poziomu podstawowego (uczniowie klas siódmych i ósmych) i ponadpodstawowego – łącznie 358 osób.

Miejscowe szkoły, podobnie jak Młodzieżowa Rada Miasta Świdwina, wspomagały też promocję ankiety w swoich mediach społecznościowych. W ten sposób rozszerzał się krąg badawczy, ale aby dostać link do ankiety, należało skontaktować się z organizatorami przedsięwzięcia, którzy w ten sposób chcieli wyeliminować przypadkowych badanych.

– I tu pojawił się problem. Nie wszyscy mieszkańcy rozumieli potrzebę prowadzenia badań. Pojawiły się nieprzychylne komentarze pod postem o badaniu, pisane przez osoby dorosłe. Na szczęście burza nie trwała długo, a pani Justyna, jako nasza opiekunka, zajęła się sprawą. Odpowiedziała bardzo kulturalnie, bezpośrednio w komentarzu – nie chciała rozdmuchiwać sprawy oficjalnymi oświadczeniami. Zapewniła o bezpieczeństwie badania i jego celu. Napisała, jak ciężko pracowaliśmy, i apelowała o zrozumienie. W końcu sprawa ucichła – opowiada Maja Symion, sekretarzyni Młodzieżowej Rady Miasta Świdwina.

 – mówiła Justyna Kondracka podczas sesji Rady Miasta.

Badanie udało się doprowadzić do końca, a wyniki były wstrząsające.

– Z całego badania najbardziej utkwiły mi w pamięci odpowiedzi negatywne: jak ludzie opisują siebie, jak siebie źle postrzegają, nie widzą swoich mocnych stron, skupiają się na negatywach. Zobaczyłam, ile osób przeżywa takie rzeczy, jak niezrozumienie i odrzucenie – mówi Maja Symion. – Kilkadziesiąt osób powiedziało o samotności. Dobiła mnie ta informacja. Żyjemy w czasach Internetu, dorosłym wydaje się, że to wystarczy, ale nie zawsze – dodaje Justyna Kondracka.

Przy pytaniach o używki młodzież przyznawała, że z nich korzysta, najczęściej z e-papierosów. Mówiła o problemach z nauką, o niskim poczuciu własnej wartości, niepewności. Jako źródło stresu najczęściej była wymieniana szkoła, ale też przyszłość i konieczność wyboru ścieżki życiowej. Wielu ankietowanych doświadczyło hejtu, samotności, dyskryminacji i przemocy.

Wszystkie trzy części badania dostarczyły ogromu danych. Młodzieżowa Rada Miasta Świdwina podsumowała je na spotkaniu zorganizowanym w Świdwińskim Ośrodku Kultury, które miało formę konferencji. Wśród gości byli przedstawiciele placówek edukacyjnych i instytucji kultury oraz władze samorządowe.

– Jestem dumny z Waszej pracy. Troska o rówieśników to wielka wartość, która pomoże nam lepiej zadbać o przyszłość naszego miasta – powiedział burmistrz.

– Zaangażowanie w Młodzieżową Radę to nie tylko nauka odpowiedzialności, ale także szansa na rozwój umiejętności, które otworzą Wam drzwi do wielkich możliwości w przyszłości – mówił wówczas Wojciech Piątek, przewodniczący Rady Miasta Świdwina.

Spotkanie relacjonował Remigiusz Warcholski z TV Rega, a organizacyjnie wspierał je Świdwiński Ośrodek Kultury.

Na podstawie wyników badań Młodzieżowa Rada Miasta Świdwina planuje stworzyć we współpracy z psychologiem rekomendacje dla władz mające odpowiadać na problemy młodych mieszkańców miasta.

Podczas zaledwie jednego roku kadencji Młodzieżowa Rada Miasta Świdwina dobrze poznała potrzeby swojego otoczenia. To punkt wyjścia do szukania rozwiązań na potrzeby typu: oferta kulturalna w mieście, miejsca spotkań dla młodych i dostęp do wsparcia psychologicznego.

– Spośród tematów, które podęli, temat zdrowia psychicznego młodzieży jest szczególnie ważny i wymaga podejścia ukierunkowanego na potrzeby rówieśnicze, a jednocześnie delikatnego i wyważonego. Nie jest on chętnie podejmowany przez osoby dorosłe, a wśród samych młodych pozostaje często tematem tabu – mówi Małgorzata Łosiewicz.

Młodzieżowa Rada Miasta Świdwina została finalistą nagrody Super Głos, przyznawaną co roku w ramach akcji Masz Głos Fundacji Batorego. Otrzymują ją grupy społeczne – formalne i nieformalne, które z ogromną determinacją dążą do wprowadzenia ulepszeń w swoim otoczeniu.

„Atlas dobrych praktyk” to 25 historii działań lokalnych z całej Polski, zrealizowanych w ramach akcji Masz Głos Fundacji Batorego w 2024 roku. To swoiste kompendium wiedzy o tym, jak w praktyce działa społeczeństwo obywatelskie w Polsce. Opisane inicjatywy dotyczą m.in. integracji społeczności wiejskich, aktywizacji młodzieży, ochrony środowiska, dostępności przestrzeni publicznej i wsparcia osób potrzebujących. Pod każdą z nich są komentarze ekspertów, materiały dodatkowe, a na końcu indeks rzeczowy. „Atlas” można czytać tematycznie lub geograficznie, odnajdując inicjatywy z własnego regionu. Edycja 2024 to także przegląd laureatów i finalistów nagród Super Samorząd i Super Głos, wyróżniających najbardziej udane przykłady współpracy między w społecznościach lokalnych.

Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: ngo.pl, Onet.