Publicystyka - ngo.pl

Spotkanie konsultacyjne nowego Funduszu Aktywni Obywatele, finansowanego ze środków tak zwanych „funduszy norweskich”, odbyło się 17 stycznia w Warszawie. Uczestniczyło w nim kilkadziesiąt osób spośród tych, które wcześniej wzięły udział w konsultacjach internetowych. Organizatorzy i organizatorki zadbali o różnorodność perspektyw i głosów. Można mieć nadzieję, że znajdzie to odzwierciedlenie w kształcie samego Funduszu, którego operatorami są Fundacja im. Stefana Batorego, Pracownia Badań i Innowacji Społecznych „Stocznia” oraz Fundacja Akademia Organizacji Obywatelskich.

Szeroko zakrojony proces konsultacji nowego Funduszu obejmuje liczne formy. Ankietę dostępną w Internecie wypełniły 253 osoby – głównie z organizacji społecznych, ale także z administracji (centralnej i lokalnej) oraz osoby indywidualne. Reprezentowane organizacje różniły się między sobą zarówno wielkością budżetu, jak i liczbą zatrudnianych osób.

Samo spotkanie konsultacyjne służyło przede wszystkim doprecyzowaniu i ukonkretnieniu wyzwań stojących przed społeczeństwem obywatelskim w Polsce oraz możliwych sposobów odpowiedzi na zidentyfikowane problemy. Uczestnicy i uczestniczki pracowali w podziale na grupy tematyczne – odpowiadające obszarom, które państwa-darczyńcy uznali za najbardziej warte wsparcia w aktualnej edycji funduszy. Są to między innymi: zaangażowanie obywateli w sprawy publiczne i działania społeczne, ochrona praw człowieka i zapobieganie dyskryminacji oraz upodmiotowienie grup zagrożonych ryzykiem.

Spotkanie rozpoczęło się od uczczenia minutą ciszy pamięci Pawła Adamowicza, prezydenta Gdańska zamordowanego podczas ostatniego finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Wspominając poprzednią edycję funduszy norweskich, których operatorem była Fundacja Batorego, jej dyrektora, Ewa Kulik-Bielińska mówiła: – Program ten przyczyniał się do powstania w Gdańsku bardzo innowacyjnych projektów włączających obywateli w budowanie wspólnoty mieszkańców otwartych na inne poglądy i innych ludzi. Projekty te, realizowane we współpracy z samorządem, pokazywały, jak można budować dobro wspólne – dodawała.

Wskazywała również na skalę polaryzacji społecznej i politycznej oraz poziom emocji w społeczeństwie. Podkreśliła, że program realizowany przez Fundację Batorego, Stocznię oraz FAOO, będzie prowadzony w trudnej atmosferze, dyktowanej kalendarzem politycznym związanym z kolejnymi wyborami. – To będzie trudny okres, ale tym bardziej na nas, przedstawicielach społeczeństwa obywatelskiego, liderach i działaczach organizacji społecznych, ciąży odpowiedzialność. To dla nas wyzwanie, zobowiązanie i szansa, żeby dzięki temu programowi budować kulturę dialogu, otwartości, włączania oraz rozmowy mimo różnic, różnych światopoglądów, wyznań i obyczajowości – komentowała.

Na wagę współpracy z obywatelami uwagę zwracał również ambasador Królestwa Norwegii w Polsce, Olav Myklebust. Podkreślając, że Polska jest największym beneficjentem funduszy norweskich, wskazywał, że coraz ważniejszym ich elementem jest wspieranie społeczeństwa obywatelskiego. Wyraził przekonanie, że nie zostanie ono zniszczone, a tego, jak uniknąć najgorszego scenariusza, najlepiej uczyć się od przedstawicieli organizacji społecznych. To one najlepiej wiedzą, jakie są największe zagrożenia i w jaki sposób społeczeństwo obywatelskie może stawać się mocniejsze. – A dziś aktywne społeczeństwo obywatelskie jest ważniejsze niż kiedykolwiek – podkreślił.

Konsultacje i dyskusje o kształcie Funduszu w różnych formach (również w portalu NGO.pl) oraz opracowywanie ich wyników potrwają jeszcze kilka miesięcy. Zgodnie z zamierzeniami latem zostanie stworzone ich podsumowanie, zaś pierwsze konkursy mogą zostać ogłoszone na jesieni. To zamierzenie – jak przyznają operatorzy – ambitne, ale realne.

Przypomnijmy, że sposób rozdzielania środków dla polskich organizacji był przedmiotem żmudnych negocjacji między rządami Polski, Norwegii, Liechtensteinu i Islandii. W wyniku kompromisu fundusze zostaną podzielone na dwie części – centralną (obejmującą 30 milionów euro) i regionalną (23 miliony euro). Fundusz Aktywni Obywatele obejmuje pierwszą z nich.