Czy darczyńca musi wiedzieć, jakie koszty ponosi organizacja? Anna Orzech: Pieniądze to nasza polska pięta achillesowa
Pamiętacie to tąpnięcie zaufania do organizacji pozarządowych sprzed kilku lat? Zaczęło się od wydawania fundacyjnych pieniędzy przez prezesa jednej organizacji, a później media z radością szukały kolejnych dowodów pokazujących, że w trzecim sektorze nie dzieje się dobrze. Później też nie było łatwiej – skomplikowane diagramy i wykresy w Wiadomościach, mające sugerować, że pieniądze nie płyną tam, gdzie płynąć powinny.
DEBATA „Czy darczyńca musi wiedzieć, jakie koszty ponosi organizacja, aby jej ufać i ją wspierać?” jest częścią cyklu portalu ngo.pl i Badań Klon/Jawor POD LUPĄ, w którym bierzemy na warsztat wybrane zagadnienie dotyczące życia organizacji społecznych. Przedstawiamy jego jedenastą odsłonę: „Lek na całe zło. Wizerunek NGO”.
Cieszę się, że w ostatnich latach możemy obserwować rosnące zaufanie do organizacji pozarządowych, ale jednocześnie martwi mnie (chociaż chyba nie zadziwia), że 37% Polek i Polaków uważa, że w organizacjach często dochodzi do nadużyć i prywaty.
Pieniądze to nasza polska pięta achillesowa. Boimy się i wstydzimy mówić o pieniądzach, kiedy wszystko toczy się swoim rytmem. Boimy się mówić o zyskach, o sukcesach i o wypłatach.
Tłumaczymy się, zdobywając nowy grant czy szukając pomocy fundraiserów – nie, nas pieniądze nie interesują, wcale nie chcemy w Fundacji zarabiać, to tylko o tę misję chodzi. O nic więcej. Kiedy jednak w grę wchodzą jakieś niejasności – nasza wyobraźnia przyspiesza.
Więcej zarzutów można przeczytać na temat źle wydanych pieniędzy niż źle realizowanej misji, źle kupionego sprzętu czy źle przeprowadzonych warsztatów.
Nie zrozum mnie źle – nie chcę, żeby wszyscy przestali nagle pilnować finansów w swoich organizacjach ani wszczynać śledztw na temat realizacji celów statutowych. Zastanawiam się jednak – czy aby na pewno priorytety są położone tam, gdzie powinny.
Być może odarcie z pieniędzy aury tajemniczości jest pierwszym krokiem do tego, żeby przestały w nas powodować zbyt szybkie bicie serca i działać na naszą niekorzyść.
Dlaczego według mnie warto postawić na transparentność swoich działań?
- Transparentność przeciwdziała kryzysowi – opinię publiczną interesuje to co ukryte, to co można wyśledzić. Pokazanie swoich finansów sprawia, że nie ma tematu. Może też nam pokazać, co dla opinii publicznej może być niejasne i co trzeba lepiej wytłumaczyć.
- Transparentność pomaga w promocji – ludzie kochają liczby, pokaż im efekty działań, ale też jak Twoja organizacja do tego doszła, ile udało jej się zebrać pieniędzy i jak je wydała. Ludzie kochają też historie sukcesu – mała organizacja, która zdobyła duże dofinansowanie swoją ciężką pracą? Należą jej się brawa!
- Transparentność pomaga w fundrasingu – wspierając organizację, czujemy się lepsi. Jeszcze lepiej czujemy się, kiedy wiemy, co konkretnie udało się uzyskać, dzięki naszej wpłacie. Zobacz na przykład portal nacoidamojepieniadze.wosp.org.pl.
Głośno i otwarte mówienie o tym, jak wyglądają finanse organizacji może być też remedium na sugestie, że w organizacjach nie powinno się zarabiać.
Myślałam, że przeświadczenie, że ktoś pracujący codziennie kilka godzin nie musi zarabiać, nie musi utrzymywać siebie i swojej rodziny, to relikt przeszłości. Ostatnie badania Stowarzyszenia Klon/Jawor pokazały, że jednak jest inaczej.
Z drugiej jednak strony te same badania pokazują, że wiele o organizacjach społeczeństwo nie wie, nie rozumie systemu pracy. Często działanie w NGO łączy z zadaniami, które nie wymagają doświadczenia czy wiedzy. Być może to właśnie brak świadomości, jak wygląda taka praca, ile trwa godzin, powoduje, że część osób uważa, że praca w organizacji pozarządowej powinna być darmowa.
CZY WIESZ, ŻE…
63% Polek i Polaków ufa organizacjom pozarządowym. Równocześnie wizerunek NGO jest bardzo uproszczony. Dlaczego?
Te narzędzia i formaty według mnie mogą się przydać
- Zaprzyjaźnij się z wizualizacją danych – transparentność to nie są długie i niezrozumiałe sprawozdania. Z mojego doświadczenia wynika, że to one robią najwięcej krzywdy, bo są po prostu niezrozumiałe. Zobacz wykresy wydatków prezentowane przez Fundację WOŚP.
- Współpracuj z mediami – zwłaszcza tymi biznesowymi – zrób ruch wyprzedzający, temat innowacji społecznych i tego, jak działania impactowe mogą się biznesowo spinać, jest obecnie na topie, dzięki publikacji Twoich informacji prasowych na temat efektów działań
- Współpracuj z organizacjami fact checkingowymi – dzięki nim dowiesz się, co dla użytkowników i użytkowniczek Internetu może być niezrozumiałe, jakimi narzędziami pracują i jak to wykorzystać w swojej pracy, żeby materiały przygotowywane przez Ciebie były spójne i rzetelne
- Nie bój się zaglądać na specyficzne portale takie jak np. Wykop – to tam znajdziesz amatorskich śledczych, to oni podpowiedzą Ci, co nie jest tak oczywiste, jak Ci się wydaje, a często i wskażą drogę, jak to naprawić.
Jeśli chcemy, żeby odbiorczy i odbiorczynie nam ufali – musimy zrobić pierwszy krok. Ludzi trudno jest zmienić, łatwiej jest zmienić naszą komunikację i opowiadać o tym, co tak naprawdę ich interesuje czy niepokoi.
Anna Jadwiga Orzech – zajmuje się promowaniem dobrych idei w Internecie. Strateżka i trenerka komunikacji, #girlboss agencji Láska nebeská. Wieloletnia Digital Marketing Managerka i dyrektorka komunikacji Fundacji WOŚP. Współpracuje z licznymi organizacjami pozarządowymi, którym doradza i szkoli w zakresie komunikacji internetowej, employer brandingu w NGO i nowych technologii w działaniach HR.
Razem z zespołem zdobywczyni PRotona, 13 nagród w konkursie Złote Spinacze, 3 nagród Effie, wyróżnienia Golden Arrow oraz laureatka rankingu Startupów Pozytywnego Wpływu.
Masz swoją opinię w tej sprawie? Doświadczenia? Teorie? Rady? Chcesz się nimi podzielić? Zapraszamy! Pisz na adres: redakcja@portal.ngo.pl.
Poznaj wcześniejsze odsłony cyklu „Pod lupą”
- Pod lupą ngo.pl: Jak osiągnąć dziś zmianę? O rzecznictwie NGO
- Pod lupą ngo.pl: Czy tu zaszła zmiana? Sektor społeczny w XXI wieku
- Pod lupą ngo.pl: Jacy jesteśmy? Kondycja III sektora
- Pod lupą ngo.pl: Postfilantropia? Jak pomagamy w XXI wieku
- Pod lupą ngo.pl: Wieś, obywatele, działanie
- Pod lupą ngo.pl: Rok w pandemii
- Pod lupą ngo.pl: Jak Polki i Polacy widzą organizacje społeczne?
- Pod lupą ngo.pl: Praca wzbogaca? O pracy w NGO
- Pod lupą ngo.pl: Organizacje wobec pandemii
- Pod lupą ngo.pl: Style zarządzania
Źródło: informacja własna ngo.pl
