Kontynuujemy opis projektów ustaw, które miałyby znaczenie dla NGO-sów, gdyby tylko weszły w życie. Jednak prawdopodobnie nie wejdą z powodu kończącej się kadencji Sejmu. Dziś dwa projekty - oba zatrzymały się na bardzo wczesnym etapie. Wniesiono je do Sejmu, ale nie trafiły nawet do pierwszego czytania.
Kończy się dziewiąta kadencja Sejmu. Wiele wskazuje na to, że posłowie i senatorowie nie będą się już spotykać i obradować na posiedzeniach. Prawdopodobieństwo, że przed wyborami uda się jeszcze wrócić do prac w parlamencie rozważaliśmy w pierwszym artykule opisującym ustawy, z którymi raczej przyjdzie nam się pożegnać (zob. Projekty ważne… Cz. 1). Jest niemal pewne, że nawet jeśli uda się jeszcze zorganizować kolejne posiedzenie, to w jego programie nie znajdą się opisane poniżej projekty.
Bez wyjaśnienia w sprawie opodatkowania organizacji pozarządowych
Z tym projektem organizacje pozarządowe mogły wiązać duże nadzieje. Sam projekt został formalnie wniesiony przez posłów, ale zawarte w nim przepisy były wynikiem pracy i analiz prowadzonych przez same organizacje i działających w nich ekspertów.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych został wniesiony do Sejmu 20 kwietnia 2023 roku. O nadziejach związanych z tym przedłożeniem, a także powodami jego przedstawienia pisaliśmy m.in. w artykule: Podatek dochodowy od osób prawnych. Bezpieczniejsze zwolnienie dla NGO w projekcie poselskim. Przepisy przygotował i zainteresował nimi posłów Zespół OFOP Proste prawo dla NGO. Zespół po raz pierwszy sygnalizował problem i zapowiadał próbę jego rozwiązania na konferencji w grudniu 2021 roku w Senacie (zob. Konferencja…). Rozwiązanie wraz z diagnozą i uzasadnieniem przedstawiono po ponad roku, podczas posiedzenia Parlamentarnego Zespołu ds. Organizacji Pozarządowych i Społeczeństwa Obywatelskiego 8 lutego 2023 r. Parlamentarny Zespół zadeklarował wtedy, że w oparciu o te propozycje podejmie poselską inicjatywę legislacyjną. To właśnie projekt wniesiony 20 kwietnia.
Warto krótko przypomnieć założenia, które towarzyszyły autorom propozycji. Sięgnijmy do uzasadnienia.
Konstrukcja systemu opodatkowania organizacji pozarządowych podatkiem CIT jest w niektórych miejscach anachroniczna, niejasna, a czasem także niesprawiedliwa.
Szczególnie, że istnieje cały szereg podmiotów o podobnym charakterze, które korzystają z całkowitego zwolnienia z opodatkowania swoich dochodów, póki wydają go na cele statutowe. Z takiego przywileju korzystają np. związki zawodowe, organizacje pracodawców, izby rolnicze czy partie polityczne. Nie jest więc do końca jasne dlaczego zwolnienie dla organizacji pozarządowej, realizującej swoje cele statutowe, jest znacznie węższe i obwarowane dodatkowymi warunkami.
Zwolnień podatkowych, z których obecnie mogą korzystać organizacje społeczne, jest kilka. Aktualnym i bezpiecznym jest zwolnienie dedykowane organizacjom pożytku, ale jest to zwolnienie z którego korzystają nieliczni (nie dotyczy 9/10 NGO-sów). Powszechnie stosowane zwolnienie to zwolnienie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jest ono jednak archaiczne i nie daje pewności, że w którymś momencie nie zostaje zakwestionowane (zob. m.in. Zwolnienia podatkowe. Uporządkujmy). Zwolnienie zaproponowane w przypominanym tu projekcie miało rozwiać wątpliwości i być bezpieczne dla NGO.
Posłowie mieli co najmniej pół roku, żeby zająć się postulowaną przez organizacje pozarządowe propozycją. Prace jednak w ogóle się nie rozpoczęły. Projekt nie otrzymał numeru druku i nie został skierowany do pierwszego czytania. Dziś jest za późno, żeby w tej sprawie coś jeszcze się zmieniło.
Trudno wskazać co było powodem takiego potraktowania projektu wypracowanego w Zespole Proste prawo dla NGO. Projekt skierowano do opiniowania i konsultacji (dając na nie miesiąc). Prawdopodobnie projekt musiał recenzować również rząd - ze względu na tematykę powinno go przeanalizować chociażby Ministerstwo Finansów. Strona sejmowa nie udostępnia jednak żadnych dokumentów dotyczących projektu (opinii, wyników konsultacji czy oceny rządowej) - poznalibyśmy je prawdopodobnie na etapie pierwszego czytania, ale jak już wskazano - do pierwszego czytania nie doszło.
Petycje po staremu
Formalnie zmiana dotycząca ustawy o petycjach nie była wielka, ale miała przynieść istotny i oczekiwany efekt. Nowelizację ustawy o petycjach zaproponowała Komisja do Spraw Petycji. Projekt wpłynął do Sejmu 4 sierpnia 2023 roku. Można przyjąć, że już na starcie projekt był więc skazany na niepowodzenie.
Przy odrobinie dobrej woli można było jednak uchwalić zaproponowane przepisy, ponieważ propozycja nie była skomplikowana. Ograniczała się do zapisania w ustawie obowiązku upubliczniania odpowiedzi udzielanej przez podmiot, do którego trafiała petycja. Tą odpowiedź otrzymuje oczywiście składający petycje, ale na stronę urzędu czy ministerstwa trafia często jedynie jej opis, nieraz bardzo hasłowy.
Zgłoszony projekt nie otrzymał numeru druku i nie został skierowany do pierwszego czytania. Nie ma szans na jego przyjęcie w tej kadencji Sejmu.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
