Publicystyka - ngo.pl

Księgowość to rejestrowanie wydarzeń finansowych. Mają one miejsce nawet w najmniejszej organizacji - np. w stowarzyszeniu, które (tylko) zbiera składki. Organizacja może zlecić prowadzenie księgowości na zewnątrz lub wyznaczyć do księgowania odpowiednią osobę. Jednak informacje o księgowości musi też mieć zarząd NGO. To dlatego, że księgowość porządkuje wiele spraw (zatrudnienie, wydatki w projektach, podatki etc.).

NIE MA organizacji pozarządowej BEZ księgowości. Każda musi ją prowadzić. Nie warto się więc zastanawiać czy ale jak. Organizacje pozarządowe są tu w uprzywilejowanej sytuacji. Mają dwie możliwości. Mogą prowadzić pełną księgowość tzn. stosować przepisy z ustawy o rachunkowości albo wybrać uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, która została stworzona specjalnie dla NGO-sów (ale tylko tych mniejszych).

Wybór między pełną księgowością a UEPIK (uproszczoną ewidencją) nie jest swobodny. Są organizacje, które będą musiały prowadzić pełną księgowość. Te organizacje to:

• NGO-sy prowadzące działalność gospodarczą (czyli widniejące w rejestrze przedsiębiorców w KRS)
• organizacje, które mają status organizacji pożytku publicznego (OPP). Pamiętajmy, że takiego statutu nikt nam nie przypisze, ani nie nakaże nam go mieć - to sama organizacja ubiega się o ten status (a więc również świadomie decyduje na prowadzenie pełnej księgowości)
• większe organizacje, a konkretnie organizacje o rocznych przychodach większych niż 100 tys. zł.

Patrząc od drugiej strony można wskazać, że uproszczona ewidencja przychodów i kosztów jest formą prowadzenie księgowości dla mniejszych organizacji. Z założenia jest to prostsza księgowość, jej zasady opisuje jeden artykuł z ustawy o działalności pożytku publicznego oraz specjalne rozporządzenie. 

Mówiąc jeszcze inaczej: wszystkie organizacje mogą prowadzić pełną księgowość - niektóre muszą ją prowadzić, a niektóre mogą świadomie wybrać tę formę, nawet jeśli są małe czy młode. Natomiast część organizacji, jeśli spełnia określone kryteria, może prowadzić uproszczoną ewidencję. NIE MA takich organizacji, które UEPIK prowadzić MUSZĄ.

Jak wskazano powyżej, część organizacji pozarządowych nie ma wyboru tzn. musi prowadzić pełną księgowość wg zasad z ustawy o rachunkowości. 

Co robią pozostałe? Ponieważ pełna księgowość była pierwsza, a UEPIK dla organizacji pozarządowych pojawiła się później - w 2015 roku - pełna księgowość jest dla wszystkich NGO-sów "domyślną" formą prowadzenia księgowości. Prowadzenie uproszczonej ewidencji (także rezygnacja z UEPIK) wymaga więc odpowiedniego zgłoszenia. Prowadzenia pełnej księgowości nikomu nie zgłaszamy.

Jeśli nie wybierzemy UEPIK i nie zgłosimy tego w terminie urzędowi skarbowemu to "z automatu" prowadzimy pełną księgowość.

To co napisaliśmy powyżej, to tylko podstawowe informacji o księgowych obowiązkach NGO-sów. Informacje wskazujące, że obowiązek ten dotyczy wszystkich fundacji i stowarzyszeń oraz że jest realizowany w dwóch formach. Żeby lepiej zapoznać się ze szczegółowymi informacjami o księgowości w NGO, polecamy materiały w poradnik.ngo.pl.

Pełna księgowość (opis zasad prowadzenia pełnej księgowości i podanie różnić między nią a UEPIK)

Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów dla organizacji pozarządowych (szczegółowe informacje na czym polega UEPIK, jak ją zgłaszamy, oraz kto w ogóle może się na nią zdecydować)