Publicystyka - ngo.pl

Zarówno istniejące już dłużej, jak i nowo powstałe organizacje, mają dużo obowiązków, które zaczynają się już po rejestracji w KRS (lub w przypadku stowarzyszeń zwykłych w ewidencji starosty). Wiele z nich zależy od skali prowadzonej działalności (np. jeśli NGO nie zatrudnia pracowników ma ich mniej), ale niektóre dotyczą wszystkich organizacji, niezależnie od tego czym i na jaką skalę się zajmują.

Są takie obowiązki, które pojawią się w związku z prowadzoną przez organizację pozarządową działalnością, ale są też takie, które dotyczą NGO, nawet jeśli nie robi nic. Z częścią zapoznajemy się na samym początku – obowiązkiem jest przecież choćby sama rejestracja organizacji społecznej i określenie ram jej działania – inne mogą nas zaskoczyć. Dlatego właśnie porządkujemy i przypominamy, co MUSI organizacja pozarządowa.

Kluczowym dokumentem dla każdej organizacji pozarządowej jest statut. Czy posiadanie statutu to obowiązek? Możemy nazywać to różnie, ale po prostu trzeba go mieć. Bez niego "nie ruszymy" (nie zarejestrujemy NGO), ale warto też zaglądać do statutu już w trakcie działania. Bo działać musimy zgodnie ze statutem!

Uchwały – podobnie jak statut – tworzymy już od samych narodzin organizacji i towarzyszą nam przez cały okres jej działania. Choć są to dokumenty wewnętrzne, to jednak używamy ich też w kontaktach z urzędami czy podczas kontroli. Uchwały tworzą wszystkie organy NGO. Uchwały zawierają opis konkretnych decyzji np. o wyborze osób do pełnienia funkcji, o zatwierdzeniu sprawozdania, o zmianie statutu.

Księgowość to jeszcze inny (po uchwałach) sposób udokumentowania tego co dzieje się w naszej organizacji. To dokumentowanie pozwala nam rozliczyć się z urzędem skarbowym, ze sponsorami i darczyńcami, a także po porostu orientować się ile mamy środków (nie tylko pieniędzy) i na co na przestrzeni określonego czasu jest przeznaczamy.   

Prowadzenie księgowości w wybranej formie to obowiązek każdej organizacji – nawet takiej, która w praktyce nic nie robi (jeszcze nie zaczęła, bądź też zawiesiła działalność). Formy księgowości w NGO mamy dwie: księgowość "uproszczoną" lub inaczej podatkową (formalnie nazywaną uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów, UEPIK) i "zwykłą" księgowość wg zasad z ustawy o rachunkowości. Sprawdźcie czym różnią się od siebie te dwie formy i zadecydujcie (w odpowiednim momencie) co wybrać.

Czy NGO-sy płacą podatki? Z zasady tak, ale w praktyce niewiele. Jednak fakt, że większość organizacji podatku nie odprowadzi, nie zwalnia z obowiązku kontaktowania się z administracja skarbową. Wszystkie NGO-sy muszą co roku opisać w specjalnej deklaracji swoje finanse – składać CIT-8. To chyba najpowszechniejszy obowiązek NGO (dotyczy także tych, które prowadzą UEPIK). I znów – nie ma znaczenia, czy w danym roku działaliśmy, czy wydawaliśmy pieniądze, czy uzyskiwaliśmy środki.