Publicystyka - ngo.pl

Język inkluzywny to forma komunikacji, która odzwierciedla różnorodność społeczną i unika form mogących wykluczać lub marginalizować różne grupy społeczne ze względu na płeć, kolor skóry, pochodzenie, rodzaj orientacji seksualnej, czy niepełnosprawność. Nie chodzi tylko o unikanie obraźliwych słów – to również świadomy wybór wyrażeń i określeń, które uwzględniają różne tożsamości, doświadczenia i potrzeby odbiorców. 

Dla organizacji społecznych język inkluzywny ma szczególne znaczenie, ponieważ ich misją często jest pomoc wykluczonym, wsparcie mniejszości czy budowanie świadomości na temat problemów społecznych. Język włączający staje się tu narzędziem budowania mostów, ale także praktycznym wyrazem wartości, które organizacja reprezentuje. Zastosowanie inkluzywności pokazuje, że każdy człowiek jest szanowany i uwzględniony w komunikacji, co zwiększa efektywność działań i przyciąga nowych sojuszników.

W praktyce używanie języka inkluzywnego oznacza unikanie stereotypów, używanie neutralnych płciowo zwrotów (konstrukcji bezosobowych) i respektowanie preferowanych zaimków. W świecie cyfrowym, gdzie komunikacja pisana wciąż odgrywa ważną rolę, inkluzywność jest szczególnie istotna. Media społecznościowe i komunikacja online są miejscami, gdzie słowa mają moc. Badania pokazują, że stosując język inkluzywny w sieci, można poprawiać wizerunek grup, o których mowa, oraz budować bardziej pozytywne emocje i postawy wobec nich. Dlatego warto mówić precyzyjnie i z szacunkiem. Zamiast używać określeń redukujących ludzi do jednej cechy, takich jak „bezrobotni” czy „starzy”, lepiej wybrać formy inkluzywne, takie jak „osoby bezrobotne” czy „osoby starsze”. To drobne zmiany, które czynią dużą różnicę.

Język inkluzywny to również proste, krótkie zdania, unikanie żargonu oraz formy uwzględniające różnorodność i tożsamość płciową. Polski język jest androcentryczny (dominują w nim formy męskie), ale feminatywy („liderki”, „nauczycielki”) czy neutratywy („osoby liderskie”) pozwalają lepiej oddać rzeczywistość. Dostosowanie komunikatu w treści artykułu czy mediach społecznościowych do odbiorcy, pokazuje szacunek i troskę, a narzędzia, takie jak Jasnopis, pomagają uprościć teksty, zwiększając ich zrozumiałość.

Zobacz krótki manual, który jest elementem kursu i dowiedz się, jak pisać zwracając się do wszystkich.

Wdrażanie języka inkluzywnego jest wyzwaniem, zwłaszcza w językach takich jak polski, gdzie gramatyka silnie bazuje na płci. Język neutralny i formy neutralne płciowo często są odbierane jako nienaturalne lub niezgodne z tradycyjnymi normami językowymi. Dla wielu osób barierą jest także lęk przed popełnieniem błędu – boją się negatywnej reakcji ze strony odbiorców, którzy nie rozumieją idei inkluzywności.

Aby przezwyciężyć te trudności, warto stawiać na transparentność. Organizacje powinny otwarcie mówić o swoich próbach stosowania inkluzywnego języka i zapraszać odbiorców do dialogu. Odpowiedzią na krytykę może być podkreślenie, że język jest narzędziem zmiany społecznej, a jego ewolucja to proces. Ważne jest również monitorowanie reakcji odbiorców na komunikaty i wprowadzanie poprawek tam, gdzie jest to konieczne. Warto pamiętać, że inkluzywność to podróż, a nie jednorazowy akt – kluczem jest konsekwencja i otwartość na naukę.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat języka inkluzywnego, weź udział w darmowym kursie e-learningowym autorstwa Leny Rogowskiej-Lewandowskiej pt. Język inkluzywny - czyli jak mówić, żeby nikogo nie wykluczać? przygotowanym przez Sektor 3.0.

Podczas kursu: 

• dowiesz się, dlaczego warto używać języka inkluzywnego,
• poznasz narzędzia wspierające pisanie prostym językiem,
• dowiesz się, jak pisać i mówić nie stygmatyzując.

Język to klucz do budowania równości i szacunku w komunikacji inkluzywnej. Zarówno w sieci, jak i w codziennym życiu warto wybierać słowa z rozwagą, by wspierać różnorodność i tworzyć przestrzeń dla każdego. Zacznij od drobnych zmian w swoim języku – one mogą mieć wielki wpływ na otaczającą cię rzeczywistość.

W dzisiejszym świecie warto zadbać o sformułowania neutralne, które będą obejmować całość społeczeństwa, w tym kobiety, mężczyzn oraz osoby niebinarne. Inaczej mówiąc, komunikacja inkluzywna opiera się na takich określeniach, które respektują tożsamości płciowe wszystkich odbiorców. Używanie prostych słów i unikanie skomplikowanych form pozwala w prosty sposób zwiększyć zrozumiałość przekazu oraz budować mosty zamiast barier. Warto wdrożyć komunikację inkluzywną, aby język, którym się posługuje się Twoja organizacja, był bardziej otwarty, przyjazny i adekwatny do dzisiejszej rzeczywistości.

Interesujesz się nowymi technologiami i chcesz w oparciu o nie rozwijać swoją organizację? Zajrzyj na blog Sektor 3.0i zapisz się do newslettera, by nie przegapić kolejnych przydatnych tekstów. Zapraszamy!