Publicystyka - ngo.pl

Joanna Kucharczyk-Jurgielewicz, Forum „Razem”: – Gdyby wasza organizacja była superbohaterką, jakie miałaby supermoce? 

Magda Cienciala, European Lawyers in Lesvos (ELIL): – Zdolność do rozczłonkowanie się, bycia wszechobecną, aby zaspokoić pilne zapotrzebowanie na pomoc prawną i dotrzeć do jak największej liczby osób.

– Jakie szanse i wyzwania widzi Wasza organizacja w związku z obecnością uchodźców w Polsce? Jak chce na nie odpowiedzieć? Z jakich supermocarstw skorzystałaby? 

Od momentu rozpoczęcia naszego projektu setki osób uzyskały dostęp do aktualnej, bezpłatnej informacji i pomocy prawnej. 

Odkąd European Lawyers in Lesvos (ELIL) rozpoczął pracę w Grecji w 2016 roku, widzieliśmy, jak systemowa i wielowątkowa jest potrzeba podstawowych usług dla osób ubiegających się o azyl i uchodźców w tym kraju. Mimo że minęło sześć lat, nadal jest po prostu za mało prawników, aby zaspokoić zapotrzebowanie na pomoc prawną. 

W Polsce istnieje ryzyko, że pojawi się podobny schemat. Naszym marzeniem jest, aby Unia Europejska opracowała długoterminowe rozwiązania, które stoją na straży rządów prawa i praw człowieka, i sprawiają, że praca, którą wykonujemy, nie jest potrzebna ani w Polsce, ani w Grecji lub innym kraju przyjmującym osoby uchodźcze. 

– Opisz proszę swoją działalność, partnerów i miejsca, w których pracujecie.

– Ukraine Pro Bono Collaborative to partnerstwo ELIL i czterech międzynarodowych kancelarii prawnych mających biura w Polsce. Celem projektu jest zapewnienie wysokiej jakości informacji i pomocy prawnej uchodźcom przybywającym z Ukrainy, aby pomóc im w uzyskaniu ochrony tymczasowej, odpowiedzieć na pytania prawne i poruszać się po procedurach prawnych w Polsce. 

Prawnicy pro bono pracują w zamkniętych, zapewniających prywatność biurach w trzech lokalizacjach – w punkcie pomocowym UNHCR (tzw. Blue Dot) oraz w ośrodkach recepcyjnych PTAK i przy ul. Modlińskiej w Warszawie. Prawnicy przyjmują uchodźców poszukujących wsparcia prawnego i udzielają wstępnych informacji prawnych, pomocy i porad na różne tematy związane z ochroną czasową i prawem polskim. Jako przykłady mogę wymienić uprawnienia i świadczenia dla uchodźców, opiekę nad dziećmi, legalizację dokumentów. Bardziej skomplikowane sprawy są kierowane do wyspecjalizowanych prawników. 

Ściśle współpracujemy z kluczowymi organizacjami humanitarnymi na miejscu. Osoby trafiają do nas, skierowane przez UNHCR i UNICEF. Współpracujemy również z Krajową Izbą Adwokacką.

– Co Twoja organizacja będzie robić w Polsce inaczej niż w innych kontekstach uchodźczych na świecie?

Wszystkie nasze projekty oparte są na prostym, elastycznym modelu, który pozwala ELIL na szybką mobilizację w odpowiedzi na pilne zapotrzebowanie na pomoc prawną. W związku z tym, generalnie wybieramy raczej podkreślanie podobieństw niż różnic pomiędzy kontekstami.

Prawdą jest, że w Polsce odpowiadamy na szerszy zakres podstawowych pytań prawnych i współpracujemy z prawnikami, którzy znają specyficzny lokalny kontekst prawny. Jednak, podobnie jak w Grecji, projekt opiera się na duchu solidarności, który sprawia, że wolontariusze poświęcają swój czas i dzielą się wiedzą, aby pomóc w utrzymaniu rządów prawa.

– Dlaczego Ty, osobiście jako pracowniczka tej organizacji, chcesz pracować dla osób z doświadczeniem uchodźczym z Ukrainy? Co cię najbardziej interesuje, co cię motywuje? 

– Moją motywacją do pracy z ELIL jest możliwość wzmacniania godności osób w drodze i współczucie z nimi. Bezpłatne porady prawne dają osobom możliwość dokonywania lepszych i bardziej świadomych wyborów w celu poprawy własnego życia. Program ELIL w Warszawie został zaprojektowany w taki sposób, aby nasza praca była zrównoważona, co oznacza, że możemy kontynuować naszą pracę, dopóki usługi prawne są potrzebne. Takie podejście pozwala nam traktować naszych klientów z szacunkiem i zapewniać ich, że będziemy tu tak długo, jak długo będą potrzebowali wskazówek, jak poruszać się po życiu w nowym i nieznanym kontekście.