Publicystyka - ngo.pl

O ustawie i jej znaczeniu dla organizacji pozarządowych pisaliśmy już w materiale: Imprezy turystyczne. Nowe obowiązki wielu NGO w pytaniach i odpowiedziach. Wskazaliśmy wtedy zarówno wyłączenia jak i (skrótowo) obowiązki, które narzuca ustawa. W poniższym tekście koncentrujemy się na wskazaniu wyłączeń – podpowiadamy jak organizacje pozarządowe mogą kształtować swoje działania, żeby nie musieć stosować się do obowiązków zapisanych w nowych przepisach.

Art. 3. Ustawy nie stosuje się do:
1) imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych, które są oferowane oraz których zamawianie i realizowanie jest ułatwiane okazjonalnie, na zasadach niezarobkowych i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych;

Powyższe warunki muszą być spełnione łącznie podczas jednej imprezy turystycznej.

Okazjonalność oznacza kilka (maksymalnie 9) imprez turystycznych w skali roku, zaś ograniczona grupa podróżnych jedynie członków stowarzyszenia, klubu sportowego czy parafii. W przypadku szkół wskazano uczniów danej klasy lub szkoły. Największy problem w ustaleniu kogo można uznać za „ograniczoną grupę” pojawia się w przypadku fundacji, które z definicji nie posiadają członków. Naszym zdaniem, celem spełnienia tego wymogu fundacje powinny precyzyjnie określić specyfikę uczestników imprezy turystycznej, np. dzieci w wieku 10-14 lat, z powiatu X, objęte profilem działań fundacji; młodzież w wieku 13-18 lat z całej Polski, osoby umiejące pływać kajakiem itd. Dotyczy to także pozostałych NGO, które planują organizację imprez turystycznych dla uczestników, którzy nie są ich członkami.

Art. 3. Ustawy nie stosuje się do:
(…)
3) imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych trwających krócej niż 24 godziny, chyba że obejmują nocleg.

Zapis ten daje możliwość organizowania dowolnej liczby imprez turystycznych, tzw. jednodniowych, o ile program imprezy nie obejmuje noclegu w jakiejkolwiek formie.

Kolejne wyłączenie spod rygorów ustawy dotyczy sytuacji, gdy organizator nie tworzy imprezy turystycznej, a świadczy jedynie usługę lub usługi turystyczne, których połączenie nie doprowadzi do powstania imprezy turystycznej. Zatem wskazane jest, aby NGO rozważyły możliwość realizacji zadań poprzez świadczenie wyłącznie usług – nie będą wtedy musiały stosować się do ustawy.

Imprezą turystyczną jest połączenie co najmniej dwóch usług na potrzeby tej samej podróży (art. 4. 2.). Podstawowymi usługami turystycznymi są transport i zakwaterowanie (art. 4.1.), których połączenie zawsze doprowadzi do powstania imprezy turystycznej (z wyjątkiem noclegów tranzytowych), bez względu na to jaki jest cel wyjazdu, a tym samym powód połączenia tych dwóch usług (np. konferencja, zawody sportowe, warsztaty specjalistyczne i in.).

Podstawowe usługi (transport i zakwaterowanie) mogą być łączone z innymi, nie stanowiącymi integralnej części transportu i zakwaterowania. Połączenie to nie zawsze doprowadzi do powstania imprezy turystycznej pomimo zespolenia dwóch usług. Sytuacja taka nastąpi, gdy inna usługa (lub usługi) będzie stanowiła mniej niż 25% łącznej wartości połączonych usług. Drugim warunkiem jest to, aby inna usługa nie była głównym powodem wyboru usługi podstawowej. Należy tu dodać, iż usługi świadczone w ramach zakwaterowania, które nie są objęte osobną ceną (np. wyżywienie, korzystanie z basenu, boiska, sauny, kortów, organizacja ogniska i in.) nie stanowią innej usługi turystycznej.

Zatem w przypadku, gdy rodzice dowożą dzieci do ośrodka wypoczynkowego, gdzie realizowana jest usługa zakwaterowania i opieki wychowawców oraz stacjonarny (!) program wypoczynkowy nie powstanie impreza turystyczna.

Innym przykładem może być organizacja wyjazdu członków Uczniowskiego Klubu Sportowego na 2-3 dniowe zawody, gdzie uczestnicy dowożeni są własnym transportem (przez rodziców) lub należącym do klubu, którego koszty pokrywa klub w ramach działań statutowych. W takiej sytuacji jedyną świadczoną usługą będzie zakwaterowanie z wyżywieniem, a więc będzie to jedna usługa. Nie dojdzie tu do powstania imprezy turystycznej.

Wskazane byłoby, aby w przypadku organizacji wielu imprez turystycznych przez dany podmiot, te których lokalizacja jest odległa zawrzeć w wykluczeniach ustawowych, dotyczących okazjonalności, zaś bliższe, umożliwiające samodzielny dojazd uczestników, realizować już wyłącznie jako usługi turystyczne, nie tworzące po połączeniu imprezy turystycznej.

Przykład: NIE powstaje impreza turystyczna
Łączenie innych niż podstawowe usług turystycznych, niezależnie od ich liczby, nie doprowadzi do powstania imprezy turystycznej, nawet jeśli obciążone są osobnymi cenami, np. usługa przewodnicka + wstęp do muzeum + warsztaty przyrodnicze.

Przykład: POWSTAJE impreza turystyczna
Odmiennym przykładem pokazującym mechanizm powstawania imprezy turystycznej jest organizacja wycieczki, w której podróżnemu  oferowany jest transport i bilet do teatru. Koszt biletu stanowi co prawda mniej niż 25% wartości usługi podstawowej (tu: transportu), ale z racji, że zakup biletu jest głównym powodem podjęcia podróży, a tym samym zakupienia usługi transportowej, dochodzi do powstania imprezy turystycznej.

POWTÓRZMY:
Organizacje pozarządowe, chcąc pozostać poza regulacjami ustawy, powinny ograniczyć wspólne świadczenie usług podstawowych (transportu i zakwaterowania), które zawsze stworzą imprezę turystyczną i będą każdorazowo redukowały nam pulę „okazjonalności”. 

zakwaterowanie + transport = imprez turystyczna

zakwaterowanie + inna usługa = brak imprezy turystycznej, jeśli inna usługa (usługi) stanowi mniej niż 25% zakwaterowania i nie stanowi istotnego elementu nabycia usługi zakwaterowania

transport + inna usługa = brak imprezy turystycznej, jeśli inna usługa (usługi) stanowi mniej niż 25% transportu i nie stanowi istotnego elementu nabycia usługi transportu

inna usługa + inna usługa = brak imprezy turystycznej

Kiedy NGO nie jest przedsiębiorcą turystycznym 

Powyżej opisaliśmy jak organizacje pozarządowe mogą kształtować swoją ofertę, żeby uniknąć konieczności stosowania się do ustawy o imprezach turystycznych, korzystając z wyłączeń z art. 3 ustawy. Niemniej jednak mamy jeszcze jedno rozwiązanie, z którego będą mogły skorzystać NGO-sy, które nie pobierają opłat za organizowane imprezy.

Ustawa wprowadza nową definicję przedsiębiorcy turystycznego. Przez przedsiębiorcę turystycznego należy rozumieć „organizatora turystyki, przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, agenta turystycznego lub dostawcę usług turystycznych, będącego przedsiębiorcą w rozumieniu art. 43 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny albo prowadzącego działalność odpłatną”.

W myśl powyższej definicji każda organizacja pozarządowa prowadząca działalność odpłatną staje się przedsiębiorcą turystycznym i musi stosować ustawę (choć oczywiście może zastosować opisane na początku wyłączenia z art. 3). W ramach działań statutowych organizacje pozarządowe prowadzą także działalność nieodpłatną – nie pobierają opłat. Taka działalność nie jest objętą regulacjami ustawy.

W przypadku, gdy uczestnik imprezy nie jest obciążany żadnymi kosztami, a organizator koszty te pokrywa samodzielnie, wówczas do takiej imprezy ustawa nie ma zastosowania.

W tym rozwiązaniu całkowite koszty uczestnictwa w imprezie muszą być poniesione przez organizatora z uzyskanych środków własnych, np. składek członkowskich, darowizn celowych czy projektów., w których brak jest finansowania z wpłat własnych uczestników.W nowych realiach możliwe będzie jednoczesne wykorzystanie obu form działalność, tzn. organizacji wycieczek odpłatnych, mieszczących się w wyłączeniach ustawowych, a także organizacji imprez niekomercyjnych w ramach działalności nieodpłatnej.

Agnieszka Ponikiewska, Artur Ponikiewski
Towarzystwo Turystów Przyrodników i Krajoznawców - organizacja statutowo, zajmująca się turystyką i krajoznawstwem, uczestnik konsultacji publicznych projektu ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych
www.ttpik.pl

Jak przestrzegać prawa w NGO, jakie przepisy są ważne dla NGO – dowiesz się w serwisie poradnik.ngo.pl.