Publicystyka - ngo.pl

Po raz pierwszy Rząd utworzony 13 grudnia 2023 zetknął się z masowym, oddolnym i spontanicznym ruchem obywatelskim. Ruch Obrony Granic (ROG) to oddolna inicjatywa obywatelska będąca wyrazem troski o integralność terytorialną Polski i szczelność jej granic. Głównym celem było wywarcie presji na rządzących, aby realnie zajęli się problemem szczelności polskich granic nie tylko od wschodu, gdzie, na szczęście, kontynuowano działania poprzedniego rządu, ale również od zachodu.

Chodzi o ochronę terytorium Polski i jej obywateli przed skutkami napływu nielegalnych imigrantów, których państwa zachodniej Europy nie chcą przyjąć u siebie i przewożą ich do Polski. 

Te spontaniczne, oddolne i obywatelskie inicjatywy spotkały się z atakiem Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego p. Adriany Porowskiej, która zamiast dialogu z obywatelami domagała się działań przeciwko nim.

Nie podjęto żadnej próby dialogu czy jakiejś konstruktywnej współpracy (wyjątkiem były nieśmiałe sugestie ministra Siemoniaka o wstępowaniu do Straży Granicznej), co sugerował chociażby Klub Jagielloński. Rządzący generalnie uznali, że ROG jest nielegalny i zaproponowali jedyny znany temu rządowi środek zaradczy, czyli… działania prokuratora i represje policyjne oraz rozpętanie medialnej nagonki w rządowych i prorządowych mediach. 

Działania podjęte przez wolontariuszy zrzeszonych w ROG wynikały z braku zaufania do ludzi obecnie rządzących państwem, którzy w 2023 urządzali medialną hucpę, która miała podważyć i ośmieszyć działania rządu RP wobec hybrydowego ataku na polską granicę poprzez użycie jako „broni” imigrantów.

Działania nieprzyjazne wobec organizacji pozarządowych niepopierających obecnego Rządu III RP właściwie od początku były wyznacznikiem jego polityki. Już poprzedniczka p. Porowskiej p. Agnieszka Buczyńska zakwestionowała doświadczenie eksperta NIW zdobyte w organizacjach katolickich między innymi przy organizacji Orszaków Trzech Króli. Pani Minister Porowska kontynuowała taką politykę przy nominacjach do Rady Działalności Pożytku Publicznego obecnej kadencji, w której nie ma ani jednego przedstawiciela organizacji prawicowych czy konserwatywnych.

Dyrektor, podległego p. Minister Narodowego Instytutu Wolności (NIW) Michał Braun, który od momentu objęcia stanowiska w marcu 2024 konsekwentnie realizuje politykę zwalczania czegoś, co sam nazwał niedawno w wywiadzie dla OKOPress „pisowskim III sektorem” i przeciwstawił go temu „prawdziwemu” sektorowi. Wiele wątpliwości budzą kontrole przeprowadzane przez NIW wśród starannie wyselekcjonowanych organizacji pozarządowych. W tym celu specjalnie utworzono Biuro Kontroli likwidując Biuro Badań i Analiz w NIW.

Wydawało się, że po wielu latach przełamywania przez prawicowy segment sektora obywatelskiego swoistego „szklanego sufitu” czy wręcz „wykluczenia” takie dyskryminujące twierdzenia już nigdy nie pojawią się w sferze publicznej okazało się, że dalej mają się całkiem nieźle i niestety stanowią jedną z osi polityki rządu i Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego. 

Na kuriozum zakrawa fakt, że przedstawiciele tego „prawdziwego” społeczeństwa obywatelskiego domagali się, w specjalnym liście podjęcia wobec obywatelskiego ruchu, jakim jest ROG działań represyjnych. Tego dotychczas w historii III RP nie było i będzie to niechlubna karta w dziejach III sektora w niepodległej Rzeczypospolitej.

Ale nawet przedstawiciele tego „prawdziwego” społeczeństwa obywatelskiego wykazują coraz większe zniecierpliwienie bezczynnością Pań Minister i całego Rządu wobec społeczeństwa obywatelskiego. Wyraz temu dała Ewa Kulik-Bielińska z Fundacji Batorego w artkułach opublikowanych na ngo.pl i w OKOPress Również OFOP na spotkaniu w Sejmie odniósł się krytycznie do dotychczasowej działalności obu Pań Minister.

We wrześniu 2023 OFOP, Fundacja Batorego i jeszcze inni reprezentanci „prawdziwego” społeczeństwa obywatelskiego urządzili „Konwencję” zatytułowaną „Mamy pomysł na Polskę”. W czasie tej „Konwencji”, jak piszą organizatorzy, udało się „stworzyć przestrzeń do prawdziwego dialogu organizacji społecznych ze światem polityki.” Co ciekawe na „Konwencję” nie zaproszono żadnego przedstawiciela ówczesnego rządu. Byli natomiast politycy partii opozycyjnych w tym późniejszy dyrektor NIW Michał Braun. We wspomnianych artykułach Ewy Kulik-Bielińskiej kompletnie pomijany jest fakt, że rząd Zjednoczonej Prawicy stworzył, pierwszą w III RP, kompleksową politykę w celu rozwoju sektora obywatelskiego. 

Brał przy tym pod uwagę wcześniejszy dorobek twórców „Mapy Drogowej III sektora”. Powstała wyspecjalizowana agencja, jaką jest NIW – CRSO, którą od podstaw stworzył Wojciech Kaczmarczyk, zatwierdzono wieloletnie  programy wsparcia dla sektora obywatelskiego, a w budżecie zarezerwowano spore środki finansowe na realizację wsparcia dla sektora. Jest część konsekwentnie realizowanej polityki informacyjnej przemilczania dokonań Rządu Zjednoczonej Prawicy na polu wsparcia społeczeństwa obywatelskiego i przemilczania lub wręcz deprecjonowania osób z tą polityką związanych z sugerowaniem opinii publicznej, że są przestępcami włącznie (patrz konferencja prasowa minister Agnieszki Buczyńskiej 13 marca 2024 czy konferencja prasowa Dyrektora NIW z dnia 27 marca 2024).

Narracja Michała Brauna i obu Pań Minister było stwierdzenie, że „poprzednia ekipa wpompowała mnóstwo pieniędzy w organizacje bezpośrednio powiązane z politykami”. Taką samą narrację przyjmują przedstawiciele „prawdziwego” sektora obywatelskiego.

17 czerwca 2024 Rada NIW – CRSO spotkała się, aby zatwierdzić sprawozdanie Dyrektora NIW za 2023. Posiedzenie stało się czymś w rodzaju sądu kapturowego. Sprawozdanie przedstawił powołany dopiero w 2024 dyrektor NIW Michał Braun. W sprawozdaniu „posiłkował się” ustaleniami kontroli NIK i kontroli z KPRM. Na Radzie nie przedstawiono odpowiedzi Dyrekcji NIW na „ustalenia” kontroli NIK, jak i kontroli KPRM. Rada NIW, a w szczególności przedstawiciele organizacji pozarządowych, nie zwróciła nawet uwagi na dyskryminacyjne „ustalenia” kontroli z KPRM.

Na Radę nie zaproszono poprzedniego Dyrektora NIW, który mógłby kompetentnie opowiedzieć o działalności NIW, jak i ustosunkować się do zarzutów kierowanych pod jego adresem. Na to zwrócił uwagę przedstawiciel Prezydenta w Radzie NIW prof. Marek Rymsza, starając się ratować honor Rady NIW. Nie odczytano nawet uwag  Dyrektora NIW do obu kontroli. Przedstawiciele strony pozarządowej nie zapytali nawet o uwagi poprzedniej Dyrekcji NIW do kontroli, jakie pojawiły się na portalu ngo.pl Dopiero sprawozdanie za 2024 było godne bezkrytycznego zatwierdzenia przez przedstawicieli „prawdziwego” społeczeństwa obywatelskiego. Tak stwierdziła np. Anna Czyżewska w wywiadzie udzielonym portalowi ngo.pl.

Może jeszcze kilka słów podsumowania. Po roku urzędowania Ministra ds. Społeczeństwa Obywatelskiego pozwoliłem sobie na tekst podsumowujący. Polecam jego lekturę jako wstęp do tego tekstu. Osiągnięcia p Minister Porowskiej to przede wszystkim program Moc Małych Społeczności o alokacji 70 milionów złotych. To program jednoroczny na rok 2025. Obecnie zapadają rozstrzygnięcia, tak więc beneficjenci będą mieli 3 – 4 miesiące na realizację. 

Nie ma żadnych informacji, że program będzie kontynuowany. Można powiedzieć, że sukcesem jest też nowelizacja ustawy o NIW gdzie wpisano możliwość bycia przez NIW operatorem konkursów zlecanych przez inne rządowe instytucje (ministerstwa czy agencje). I właściwie na tym można zakończyć listę sukcesów p. Minister. Do tego trzeba dołączyć likwidację stanowiska Ministra ds. Społeczeństwa Obywatelskiego, degradację p. Porowskiej i powołanie na stanowisko Przewodniczącego Komitetu ds. Pożytku Publicznego polityka Koalicji Obywatelskiej Jana Grabca.

Przemysław Jaśkiewicz – działalność obywatelską zaczynał w 1981 w Niezależnym Ruchu Harcerskim "Zawisza". W latach 1987–1989 działacz Niezależnego Zrzeszenia Studentów (NZS). W latach 2011–2016 pełnił funkcję wiceprezesa zarządu Fundacji Niepodległości, a do 2018 członka zarządu. Od 2008 jest w zarządzie Stowarzyszenia Budowlany Klub Sportowy w Lublinie (BKS Lublin). W czerwcu 2016 powołany na członka Rady Działalności Pożytku Publicznego V kadencji. Członek Rady Działalności Pożytku Publicznego VI kadencji. Od lutego 2017 prezes Konfederacji Inicjatyw Pozarządowych Rzeczpospolitej". W latach 2021–2024 zastępca Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności (NIW). Historyk z wykształcenia i zamiłowania, fotograf i filmowiec amator. Żonaty, ma dwóch synów.

Śródtytuły pochodzą od redakcji.