Co dziś łączy organizacje społeczne? Agata Stafiej-Bartosik, Ashoka: Solidarność w działaniu
Pozostaje mieć nadzieję, że to doświadczenie pomoże nam nie tyle zasypać podziały, ale zrozumieć, że część z nich jest – w świetle rzeczy najważniejszych – wtórna i nie powinna stać na przeszkodzie współpracy na rzecz wspólnego dobra.
Agata Stafiej-Bartosik, Ashoka
Za nami Światowy Dzień Organizacji Pozarządowych (27 lutego). Zespół ngo.pl zaprasza do wspólnego poszukiwania odpowiedzi na pytanie, co dziś łączy organizacje.
- III sektor jest solidarny, czy wręcz przeciwnie – zdezintegrowany?
- Istnieją wspólne wartości dla wszystkich organizacji?
- Czy brakuje fundamentu, na którym mogą razem, pomimo tego co je różni, budować? A może jest on bardzo solidny?
- Czy coś się zmieniło na przestrzeni ostatnich lat?
W zespole portalu ngo.pl, planując z kilkutygodniowym wyprzedzeniem debatę, nie mogliśmy przewidzieć, że postawione w jej tytule pytanie wybrzmi w dramatycznym kontekście rosyjskiej agresji na Ukrainę. Autorzy i autorki pierwszych tekstów, które ukazują się w cyklu, odnoszą się do niego – nie sposób inaczej.
Pod adresem redakcja@portal.ngo.pl czekamy na komentarze (do 3 tys. znaków; wraz z bio i zdjęciem autora lub autorki). Chcielibyśmy, aby przez cały marzec debata toczyła się w przestrzeni portalu, którą chętnie podzielimy się z organizacjami – dużymi i małymi, działającymi na wsiach, jak i warszawskimi, niosącymi pomoc uchodźcom i uchodźczyniom oraz osobom wykluczonym społecznie i działającym w obszarze np. edukacji czy jakości stanowionego prawa.
Kiedy poproszono mnie o napisanie tego tekstu, świat był zupełnie inny. Mieliśmy czas i wolną głowę, by debatować – zastanawialiśmy się, co oznaczają pojęcia takie jak „demokracja”, „oddolność”, „samorządność”. A dzisiaj? Dzisiaj można powiedzieć, że nic tak nie łączy, jak wspólny wróg.
Bądźmy solidarni z Ukrainą! Wybrane zbiórki uruchomione przez organizacje [tekst aktualizowany]
Społeczeństwo obywatelskie stanęło murem za Ukrainą, jej obywatelami i obywatelkami.
Polskie i międzynarodowe organizacje pozarządowe rzuciły się w wir pracy humanitarnej. Setki tysięcy osób musiały natychmiast uciekać przed wojną, kolejne opuszczają domy. Potrzebują znalezienia sposobu na ewakuację, bezpiecznego przyjęcia w krajach, którym postanowiły zaufać, schronienia, jedzenia, ale też poczucia godności i szacunku.
Z dumą mogliśmy obserwować, jak 70 organizacji społecznych natychmiast zwołało spotkanie i rozpoczęło skuteczną, skoordynowaną współpracę na rzecz niesienia pomocy Ukrainie oraz jej obywatelom i obywatelkom. Ale nie tylko III sektor ruszył na pomoc. Wiele Polek i Polaków postanowiło wyrazić swoje wsparcie poprzez działanie. Na granicy liczba „busiarzy”, czyli osób, które same z siebie – ich działania są oddolne i nieskoordynowane – pojechały zabrać do siebie uchodźców i uchodźczynie, wręcz „utrudniała” działanie organizacjom humanitarnym. Powstały szeregi baz, zbiórek, grup. Do zachodniej Ukrainy wyruszyło wiele autobusów i ciężarówek z pomocą rzeczową. Ponad 300 firm IT włączyło się w działania wspierające inicjatywy technologiczne. Pieniądze na pomoc płyną z wielu stron.
Znikły (a raczej schowały się na chwilę) podziały wokół tematów takich jak gender, szczepionki i mur na granicy z Białorusią.
Zachodni przyjaciele patrzą na nas z podziwem i mówią: „To nie przypadek, że Wasz ruch oporu przeciw komunizmowi nazywał się »Solidarność«. Wy naprawdę tak macie”.
Społeczeństwo obywatelskie stanęło murem za Ukrainą, jej obywatelami i obywatelkami.
Tylko w filmach historia kończy się, gdy kończy się wojna.
Co będzie dalej? Kiedy się zmęczymy? Kiedy atmosfera w dzielonych dziś przez kilka rodzin mieszkaniach się zagęści? Kiedy młodzież obciążona traumą, zacznie „radzić” sobie z nią w sobie znane, niekoniecznie aprobowane przez dorosłych sposoby? Kiedy dzieci, które nie mówią po polsku, pójdą do polskich szkół i spotkają również zestresowanych, nieprzygotowanych wcześniej na przyjęcie do klasy nowych rówieśników? Kiedy wrócą poranieni psychicznie i fizycznie mężczyźni, którzy pojechali walczyć za Europę? Co będzie nas łączyło wtedy? Na jak długo wystarczy nam solidarności?
Tylko w filmach historia kończy się, gdy kończy się wojna. W prawdziwym życiu rozpoczyna się kolejny trudny etap pracy społecznej i obywatelskiej.
Pozbawiony adrenaliny narodowego zrywu. Żmudny i niewdzięczny. Wymagający adaptacji starych sposobów do nowej rzeczywistości i tworzenia systemowych rozwiązań. A te z kolei powstają jedynie w wyniku skoordynowanych, wydyskutowanych wysiłków wielu bardzo różnorodnych podmiotów.
Moje wieloletnie doświadczenia współpracy z sektorem obywatelskim i pracy w samym jego środku wskazuje na to, że za jakiś czas znów się podzielimy. Będziemy inaczej widzieć i rozumieć potrzeby. Postawimy podobne diagnozy, ale zobaczymy inne rozwiązania. Powrócimy w stare koleiny. Ale bogatsze i bogatsi o to niezwykłe doświadczenie: o doświadczenie prawdziwej wspólnoty w działaniu.
Pozostaje mieć nadzieję. Po pierwsze, że rozwój sytuacji nie postawi nas przed jeszcze trudniejszym egzaminem.
A po drugie, że to doświadczenie będzie dla nas punktem odniesienia – przeżyciem, które pomoże nam nie tyle zasypać podziały, ale zrozumieć, że część z nich jest, w świetle rzeczy najważniejszych, wtórna i nie powinna stać na przeszkodzie współpracy na rzecz wspólnego dobra.
Agata Stafiej-Bartosik – członkini Ashoki (Ashoka Fellow) od 2001 roku, a obecnie także Co-dyrektorka Fundacji Ashoka w Polsce. Współzałożycielka Tech to the Rescue (TTTR, łączącego firmy IT z organziacjami non-profit), a także Fundacji Komunikacji Społecznej w Polsce oraz SMartKolektiv w Serbii – organizacji pomagających organizacjom pozarządowym wykorzystywać narzędzia marketingu do wspierania ich misji społecznej.
Źródło: informacja własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
