Aktywiści interweniują w sprawie ogródków działkowych. Historia z Rzeszowa [patronat ngo.pl]
Gdy na jednym z ogrodów działkowych w Rzeszowie doszło do konfliktu z władzą, działkowcy poprosili o wsparcie Społecznych Strażników Drzew. Wiadomo było, że członkowie tej grupy mają na koncie wiele interwencji na rzecz ochrony drzew, wiedzę o narzędziach partycypacyjnych i że potrafią rozmawiać z władzą. Od razu skupili swoją uwagę na problemie działkowiczów – sprzeciwie wobec planowanej na terenie ROD im. W. Szafera inwestycji drogowej.
Społeczni Strażnicy Drzew postanowili wesprzeć działkowców w ramach swoich działań w akcji Masz Głos Fundacji Batorego, której patronem medialnym jest portal ngo.pl. Co prawda, początkowo mieli inne plany działania na sezon wiosenny 2021 roku, gdy wybuchła sprawa – planowali spotkania na osiedlach na temat drzew – ale bez problemu zmienili plany.
Interwencja
Społeczni Strażnicy Drzew zaczęli od spotkań z pracownikami miejskich urzędów, kandydatami na stanowisko prezydenta Rzeszowa (trwały wówczas wybory) i z Polskim Związkiem Działkowców. Zorganizowali petycję i dwie pikiety pod Urzędem Miasta. Protesty doprowadziły do zwołania dwóch nadzwyczajnych posiedzeń Rady Miasta Rzeszowa w sprawie Rodzinnych Ogrodów Działkowych.
Najwięcej trudności sprawiało aktywistom pozyskanie informacji publicznej i zawiłości prawne w przepisach dotyczących wprowadzania zmian w planach zagospodarowania przestrzennego, w tym specustawy drogowej, prawach własności. Nie od razu układała się współpraca ze wszystkimi podmiotami, dla których budowa drogi na terenie ogrodu działkowego powinna być sytuacją alarmującą. Jak zwykle w takich przypadkach, znaczenie dla załatwienia sprawy miały bezpośrednie kontakty, nawet jeśli chodzi o udostępnianie obszernej dokumentacji.
Splot okoliczności
Załatwieniu sprawy pomogła trwająca wówczas kampania prezydencka w mieście i wkrótce nowo wybrany prezydent – Konrad Fijołek, który zaangażował się w pomoc i zadeklarował zmiany w zakresie ochrony zieleni w mieście. Istotna była też współpraca z wydziałem inwestycji, zarządem dróg, wydziałem planowania przestrzennego, która polegała na wypracowaniu korzystnych dla działkowców i przyrody rozwiązań przy inwestycjach drogowych na terenach Rodzinnych Ogrodów Działkowych. Chodziło w nich o maksymalne zachowanie istniejących terenów ROD i nieingerowanie w ich aktualną strukturę przestrzenną. Trzeba było inaczej urbanistycznie pomyśleć przebieg inwestycji lub zmienić jej lokalizację.
Miasto zmienia decyzję
Dzięki zaangażowaniu samych działkowców, mieszkańców w pikiety i skutecznemu nagłośnieniu znaczenia ROD w mediach jako zagospodarowanych terenów zieleni miasto porzuciło lub znacznie ograniczyło plany inwestycyjne w obrębie 26 ROD-ów w Rzeszowie, choć cała sprawa zaczęła się od jednego z nich. W nowo opracowanym studium zagospodarowania przestrzennego Rzeszowa wszystkie ogrody zostały zakwalifikowane jako teren zieleni, co daje zabezpieczenie ich funkcjonowania. Dodatkowym efektem tej akcji Społecznych Strażników Drzew i działkowców było otwarcie jednego z ogrodów (Ogród Zalesie) dla mieszkańców; zarząd zgodził się na organizowanie tutaj zajęć dla dzieci ze spektrum autyzmu.
Jaki jest klucz do sukcesu? „Spokój w działaniu nas wzmacnia” – mówi Zbigniew Mieszkowski ze Społecznych Strażników Drzew.
Społeczni Strażnicy Drzew i Prezydent Rzeszowa zostali finalistami nagrody Super Samorząd Fundacji Batorego w 2021 roku.
Więcej w „Atlasie dobrych praktyk”
Źródło: akcja Masz Głos