Publicystyka - ngo.pl

Już wiemy, że będzie to kolejny wieloletni program współpracy – określony w Ustawie o działalności pożytku publicznego. Wbrew pozorom decyzja o wyborze formy i zakresu tego nowego dokumentu wcale nie była automatyczna.

Dyskusję na ten temat zainicjowała Warszawska Rada Pożytku Publicznego, jeszcze we wrześniu 2019 r.

WRP we wrześniu o kolejnym PRW i o kampanii promującej organizacje

Wtedy okazało się, że dotychczasowy Program Rozwoju Współpracy – pomyślany jako strategia współpracy m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych wykraczająca poza wąsko narzucone ramy Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie – nie do końca mieści się w nowej architekturze dokumentów miejskich.

W maju 2018 r. Rada Warszawy przyjęła Strategię #Warszawa2030, czyli Strategię rozwoju m.st. Warszawy do 2030 roku. Do tego dokumentu zostały przygotowane zarządzenia, które porządkują procesy strategiczne w Mieście, jednym z nich jest np. zarządzenie określające standardy dokumentów miejskich programujących rozwój.

– Okazało się, że mamy w mieście szereg dokumentów, które pełnią różną funkcję, są przygotowane według różnych standardów, a nie do końca spełniają swoją rolę. Nie zawsze też ta rola jest określona – wyjaśniała Paulina Nowicka, Pełnomocniczka Prezydenta ds. strategii rozwoju miasta, podczas kolejnego posiedzenia WRP w listopadzie 2019 r. – W związku z tym powstały standardy, które wprowadzają hierarchię dokumentów.

Drugim ważnym zarządzeniem jest system zarządzania strategią rozwoju, który porządkuje procesy i zadania związane z wprowadzaniem strategii w życie, przypisuje odpowiedzialność za wykonywanie tych zadań w określonych terminach.

Zgodnie z tymi zarządzeniami w Warszawie funkcjonują obecnie (obok strategii rozwoju Warszawa 2030, która definiuje wizje, cele strategiczne i operacyjne) programy wykonawcze (jako dokumenty operacyjne na okres od 3 do 7 lat), polityki miejskie oraz plany roczne.

W programach zapisane są konkretne rozwiązania, projekt do realizacji lub typy projektów z wytycznymi, z kryteriami wyboru.

Program musi mieć diagnozę, analizę dynamiki zmian w czasie, diagnoza powinna także zawierać porównania do innych miast, aby można było określić, czy sytuacja w Warszawie jest dobra, czy w znacznej mierze odstaje od innych.

Program musi zawierać cel główny (który jest celem operacyjnym ze strategii rozwoju), cele szczegółowe, działania (typu projektów) oraz projekty (mogą być, ale nie muszą). Ważne jest także monitowanie tego, co zostało zaplanowane na każdym poziomie: czyli określenie wskaźników dla celów, działań i projektów wraz z wartościami docelowymi, które powinny zostać uzyskane. 

Muszą być też wskazane wymagane uwarunkowania organizacyjne (np. wprowadzenie jakiegoś zarządzenia lub uchwały, które stworzą warunki do działania), realizatorzy (konkretne podmioty odpowiedzialne za zrealizowanie danego przedsięwzięcia), a w przypadku programów, które dotyczą rozwoju infrastruktury, budynków, sieci dróg rowerowych itd. musi być pokazana ogólna koncepcja rozwoju tej infrastruktury w perspektywie 2030 roku, aby można było zobaczyć kolejne etapy działań. 

Plany roczne przyjmowane były do tej pory przez biura Urzędu Miasta Stołecznego Warszawy, a od tego roku także urzędy dzielnic będą je stosować. Jest to planowanie budżetu i zadań na kolejny rok w podziale na procesy i na projekty.

Polityki to dokumenty o charakterze interdyscyplinarnym. 

– Odchodzimy od sektorowości. Nie mówimy, że rozwijamy edukację, a odrębnie rozwijamy kulturę, ponieważ to wszystko się przenika ze sobą – tłumaczyła Paulina Nowicka. – Czasami wspieramy kulturę dla samej kultury, a czasami traktujemy kulturę instrumentalnie jako narzędzie do osiągania innych celów. Widzieliśmy, że czasami w danej dziedzinie warto spojrzeć całościowo jaka jest rola chociażby właśnie kultury, czy edukacji, czy cyfryzacji miasta.

Polityka jest pewną filozofią myślenia o danej dziedzinie funkcjonowania miasta. Pokazuje pewien wzorzec, wartości i zasady postępowania. Z polityki wynikają wytyczne, które powinny być uwzględnianie w programach wykonawczych do strategii. 

W mieście powstają jeszcze dokumenty, które są wymagane przepisami prawa, np. Program ochrony środowiska czy Program współpracy z organizacjami pozarządowymi.

Warszawska Rada Pożytku długo spierała się o to, jaki charakter ma mieć nowy wieloletni program współpracy Miasta i organizacji pozarządowych.

Za tym, aby był to program "podpięty" pod strategię rozwoju Warszawy przemawiała możliwość wpisania tam konkretnych wskaźników i działań. Jednak na tę możliwość było już za późno, gdyż programy operacyjne do strategii już zostały określone. Dokument dotyczący organizacji mógłby w tym układzie zaistnieć tylko jako komponent programu rozwojowego do Celu 1.1 Strategii #Warszawa2030 „Dbamy o siebie nawzajem”). 

Argumentem za przygotowaniem polityki była możliwość zasygnalizowania obecności organizacji pozarządowych w różnych aspektach funkcjonowania miasta (i wymuszenia niejako tej perspektywy w działaniach różnych biur), ale bez tych konkretów, które są przewidziane w programie. 

Była także obawa, czy dokument przyjęty w formie zbliżonej do obecnej będzie miał w ogóle rację bytu w nowej strukturze dokumentów miejskich.

Ostatecznie członkowie i członkinie WRP zdecydowali, że jednak powstanie osobny Wieloletni Program Rozwoju Współpracy m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych (strukturalnie podobny do obecnego), przewidziany w Ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. W ten sposób będzie można w nim zawrzeć zarówno pewne wartości i zasady, jak i konkretne wskaźniki.

Prace nad nim już się rozpoczęły: w Centrum Komunikacji Społecznej powstała Diagnoza Współpracy Miasta z Organizacjami. Diagnoza została rozesłana do Branżowych i Dzielnicowych Komisji Dialogu Społecznego z prośbą, aby na tej podstawie przedstawiciele organizacji, ale także urzędnicy zgłaszali uwagi i propozycje do nowego wieloletniego programu współpracy. 

Komisje mają na to czas do 17 lutego. A pod koniec miesiąca powinny być już znane wszystkie uwagi z  tych konsultacji oraz ze spotkania oficjalnie otwierającego prace nad PRW. Spotkanie to odbędzie się dzisiaj, 6 lutego 2020 r., w ramach Forum Komisji Dialogu Społecznego. 

Podczas Forum będzie można zapoznać się z Diagnozą oraz podzielić swoimi propozycjami podczas warsztatów.

SCWO: Forum Komisji Dialogu Społecznego. Otwarcie prac nad nowym wieloletnim programem współpracy

Dalsze prace nad PRW będą trwały aż do listopada. W tym czasie CKS zaplanował m.in. jeszcze dwa cykle warsztatów, podczas których najpierw wypracowywane zostaną konkretne propozycje zapisów do programu, a później będą one konsultowane. Większość tych wydarzeń ma się odbyć jeszcze przed wakacjami, tak aby jesienią gotowy projekt dokumentu mógł zostać przedstawiony do zaopiniowania biurom urzędu, Warszawskiej Radzie Pożytku, a następnie trafił pod obrady Rady Miasta.