Publicystyka - ngo.pl

Projekt Umowy partnerstwa – podstawowego dokumentu określającego podział środków z Unii Europejskiej w danym kraju – został przedstawiony do publicznych konsultacji 19 stycznia 2021. Do 22 lutego 2021 r. jest czas na to, aby zgłaszać do projektu uwagi. Samorządy warszawski oraz mazowiecki zachęcają organizacje pozarządowe do wspólnego działania na rzecz zwiększenia alokacji środków unijnych dla regionu mazowieckiego. Projekt przewiduje bowiem bardzo niekorzystne dla metropolii warszawskiej rozwiązania.

Rozpoczynają się konsultacje Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027

Po raz pierwszy od wstąpienia Polski do UE na potrzeby programowania polityki regionalnej województwo mazowieckie zostało podzielona na dwa obszary (NUTS): metropolię warszawską (tzw. Region Warszawski Stołeczny – w jego skład wchodzi obszar 10 powiatów: Warszawa oraz grodziski, legionowski, miński, nowodworski, otwockim, piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni, wołomiński) oraz region Mazowiecki regionalny.

Projekt Umowy Partnerstwa przewiduje dla makroregionu województwo mazowieckie 1 669 mln euro na kontynuację programu regionalnego na lata 2021-2021, z czego dla obszaru Mazowieckiego regionalnego – 1 557 500 tys. euro, a dla obszaru warszawskiego stołecznego – 111 500 tys. euro. Obszar Mazowiecki regionalny będzie objęty także Programem Polska Wschodnia Plus, co oznacza, że województwo mazowieckie ma szanse z tego Programu otrzymać średnio 418 mln euro.

Łączna alokacja na region Warszawski stołeczny miałaby wynieść 157 mln euro, z czego 111,5 mln euro w ramach programu regionalnego oraz 45,5 mln euro w ramach krajowych programów operacyjnych. Oznacza to zmniejszenie alokacji dla regionu warszawskiego stołecznego o 90% w porównaniu do alokacji na lata 2014-2020 (na podstawie kontraktacji).

Z wyliczeń wynika, że alokacja programu regionalnego na mieszkańca Mazowsza to 308 euro, w tym 666 euro na mieszkańca obszaru mazowieckiego regionalnego oraz 36 euro na mieszkańca obszaru warszawskiego stołecznego.

Władze samorządowe – tak warszawskie, jak i mazowieckie – ostrzegają, że tak drastyczne ograniczenie środków oznacza w dłuższej perspektywie nie tylko brak pieniędzy na dalszy rozwój regionu, ale także m.in. brak możliwości kontynuacji wielu działań organizacji pozarządowych, które do tej pory były finansowane z funduszy unijnych. Dlatego zwrócili się do organizacji pozarządowych o poparcie postulatów, które Warszawa i województwo mazowieckie mają zamiar zgłosić w czasie trwających konsultacji Umowy partnerstwa. Władze samorządowe chcą zabiegać o zastosowanie mechanizmu elastyczności i wykorzystanie rezerwy programowej. 

W ramach Umowy Partnerstwa na lata 2021-2027 kontynuowana będą programy krajowe oraz 16 programów regionalnych. Łączna alokacja do Polski na lata 2021-2027 wynosić ma 75 972 mln euro, z czego 40%, tj. 28 420 mln euro ma zostać przekazane na programy wdrażane z poziomu samorządów województw.

W treści projektu Umowy Partnerstwa brak jest wskazania algorytmu podziału środków UE na programy regionalne dla poszczególnych województw. Przewiduje się natomiast, że ponad 7 mld euro (czyli 25% alokacji dla programów regionalnych) zostanie rozdysponowane na późniejszym etapie, jednak nie zostały wskazane kryteria, jakimi Rząd RP będzie się kierował dokonując tego podziału.

Samorządy warszawski i mazowiecki proponują, aby zlikwidować tę rezerwę, a 7,1 mld euro przekazać odpowiednio: 500 mln euro na Program Regionalny: Fundusze Europejskie dla Mazowsza 2021-2027(koperta stołeczna), 500 mln euro krajowe programy operacyjne 2021-2027 (koperta stołeczna), resztę przekazać na pozostałe regionalne programy operacyjne i rozdzielić według klarownego i podanego do publicznej wiadomości algorytmu.

– Dzięki likwidacji rezerwy programowej zyska nie tylko Region Warszawski Stołeczny, ale także wszystkie programy regionalne – przekonywali przedstawiciele Urzędu m.st Warszawy oraz Mazowieckiego Urzędu Marszałkowskiego podczas spotkania, na które zaproszono organizacje pozarządowe z Warszawy i Mazowsza. Organizacje zostały poproszone o wsparcie postulatów Warszawy i Mazowsza w czasie trwających konsultacji społecznych Umowy Partnerstwa.

Obecni na spotkaniu przedstawiciele m.in. Mazowieckiej Rady Działalności Pożytku Publicznego oraz Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego zadeklarowali pomoc i sformułowanie stanowisk w tej sprawie. Jednocześnie zaapelowano o to, aby zwrócić większą uwagę na specyfikę organizacji pozarządowych jako partnerów społecznych i nie traktować ich tak samo jak przedstawicieli np. biznesu oraz, aby uwzględnić rolę organizacji w realizacji poszczególnych celów polityk. W obencyh zapisach rola organizacji wprost jest wskazana jedynie w Celu Polityki 4.  (Europa o silniejszym wymiarze społecznym dzięki wdrażaniu Europejskiego filaru praw socjalnych) w obszarze włączenia społecznego. Tymczasem wiedza i doświadczenie organizacji pozwalają także na realizację zadań chociażby w takich obszarach jak edukacja, rynek pracy, czy zdrowie.

Konsultacje projektu Umowy Partnerstwa trwają do 22 lutego 2021. Do tego czasu każda organizacja pozarządowa może zgłosić swoje uwagi do tego dokumentu.  Jak ważny jest udział organizacji w tych konsultacjach pisał m.in. Jakub Wyganański.

WYGNAŃSKI: Ogłaszamy alert konsultacyjny Umowy Partnerstwa

Uwagi należy zgłaszać na formularzu dostępnym pod adresem: https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-na-lata-2021-2027/konsultacje-up/konsultacje-zalozen-umowy-partnerstwa/

Aby ułatwić pracę, Urząd m.st. Warszawy przygotował tabelę kluczowych uwag do Umowy Partnerstwa, którą można się posiłkować zgłaszając swoje uwagi. Tabela dostępna jest w plikach do pobrania poniżej.