W epidemii nie wszystkie NGO-sy muszą zatwierdzać sprawozdanie. Opublikowano rozporządzenie
Resort finansów przygotował przepisy, które pozwalają grupie podmiotów poczekać jeszcze z zatwierdzeniem sprawozdania finansowego. W grupie tej mogą się znaleźć niektóre organizacje pozarządowe. Właśnie opublikowano rozporządzenie w tej sprawie. Wchodzi ono w życie jutro - 30 września 2020 r.
W 2020 r. z powodu pandemii obowiązki dotyczące sprawozdań finansowych realizujemy inaczej niż w latach ubiegłych. Najpierw przesunięto ich terminy, następnie umożliwiono przyjmowanie uchwał online.
29 września 2020 r. opublikowano kolejne przepisy dotyczące terminów sprawozdawczych. To kolejne przesunięcie terminów – może dotyczyć raczej niewielu organizacji. Warto jednak sprawdzić czy nie znajdujecie się w wyróżnionej przez nowe przepisy grupie.
Nowy przepis od jutra
Rozporządzenie opublikowano 29 września - wchodzi ono w życie 30 września. W 2020 roku 30 września to ostatni dzień na zatwierdzenie sprawozdania finansowego (za 2019 r.). Kolejny raz przepisy wydawane są w ostatniej chwili (podobnie było w przypadku marcowego przesunięcia terminów).
Przesunięcie terminów zawarte jest w nowym ustępie (4a) dodawanym do wydanego w marcu rozporządzenia przesuwającego standardowe terminy sprawozdawcze. NGO-sów może dotyczyć punkt drugi nowego ustępu.
4a. Termin określony w art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, w przypadku:
1) (dotyczy spółdzielni)
2) jednostek innych niż określone w pkt 1, które nie są spółkami kapitałowymi, spółkami komandytowo-akcyjnymi, spółkami jawnymi lub komandytowymi, których wszystkimi wspólnikami lub akcjonariuszami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej, w których:
a) liczba członków organów zarządzających przewyższa ograniczenia w zakresie zgromadzeń, spotkań i zebrań, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 46a i art. 46b ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. z 2019 r. poz. 1239, z późn. zm. 3)),
b) brak jest możliwości podejmowania uchwał przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość
– przedłuża się do 6 tygodni od dnia ustania przesłanki, o której mowa w lit. a lub b.
Jak działają proponowane przepisy
Przepisy dotyczą bezpośrednio jednego terminu sprawozdawczego – terminu na zatwierdzenie sprawozdania finansowego przez uprawniony organ (w organizacjach pozarządowych może to być walne zebranie, zarząd lub inne organy, zobacz: Sprawozdanie finansowe organizacji pozarządowej. Kto zatwierdza sprawozdanie?).
W 2020 roku organizacje pozarządowe mają czas na zatwierdzenie sprawozdania finansowego do 30 września.
Wydane właśnie rozporządzenie dokonuje kolejnego przesunięcia. Termin na zatwierdzenie "przedłuża się do 6 tygodni od dnia ustania przesłanki, o której mowa w lit. a lub b.
Kto może nie zatwierdzać sprawozdania do 30 września
Przesłanki, które wymienia rozporządzenie są dwie. Warto podkreślić, że przesłanki te wskazują jednocześnie, kto będzie mógł skorzystać z tych przepisów i wstrzymać się z zatwierdzeniem sprawozdania, ale też kiedy upłynie przesunięty termin i sprawozdanie trzeba będzie wreszcie zatwierdzić. Żeby skorzystać z przepisów trzeba spełnić obie przesłanki (dalej nazywamy je warunkami). Za to, żeby przesunięty termin na zatwierdzenie sprawozdania znów zaczął płynąć, wystarczy ustąpienie jednej przesłanki.
Pierwszy warunek – liczny organ zatwierdzający sprawozdanie (rozporządzenie pisze o organie "zarządzającym", ale jest to prawdopodobnie pomyłka - piszemy o tym jeszcze poniżej).
O jaką liczbę chodzi? W standardowej sytuacji będzie to organ ponad 150-osobowy – tyle osób może się obecnie spotykać, bez złamania przepisów pandemicznych. Jednak w miejscach, w których epidemia przybrała na sile – tzw. obszarach żółtych i czerwonych – ta liczebność jest mniejsza: wynosi odpowiednio 100 i 50 osób.
Drugi warunek – brak możliwości przeprowadzenia głosowania lub spotkania online czyli, jak to formułuje rozporządzenie, "brak możliwości podejmowania uchwał przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość".
To kiedy zatwierdzamy sprawozdanie?
Bardziej prawdopodobne jest, że sygnałem do zatwierdzenia sprawozdania (dla tych, którzy na podstawie opisanego tu rozporządzenie nie zrobią tego we wrześniu) będzie zmiana przepisów regulujących liczbę osób, które mogą spotykać się podczas epidemii (możliwe też, że po prostu odwołanie epidemii) - czyli ustąpienie pierwszej przesłanki (u nas warunek pierwszy - w tekście rozporządzenia oznaczonej literką a)).
PRZYKŁAD
Wykreślenie powiatu ze strefy żółtej i czerwonej może być przesłanką do zatwierdzenia sprawozdania. Jeśli np. w stowarzyszeniu organem zatwierdzającym sprawozdanie jest walne, stowarzyszenie to liczy 60 członków, i jest w strefie czerwonej, to obecnie tyle osób nie może się zebrać podczas walnego (limit do 50 osób). Jest więc przesłanka, aby je przełożyć i nie zatwierdzać sprawozdania (jedna z dwóch wymaganych). Jeśli jednak powiat zostanie wykreślony ze strefy czerwonej, to w ciągu 6 tygodni od wykreślenia powinno zostać zorganizowane walne zebranie aby zatwierdzić sprawozdanie.
Mniej prawdopodobne jest "ustąpienie" przesłanki opisanej przez nas jako warunek drugi - jeśli jakaś organizacja nie radzi sobie dziś ze "środkami bezpośredniego porozumiewania na odległość" to raczej nie uzyska możliwości ich wykorzystywania w październiku czy listopadzie (mamy tu na myśli najczęstszy powód nieradzenia sobie z procedowaniem online tzn. brak kompetencji cyfrowych oraz możliwości technicznych).
Niewiele organizacji pozarządowych ma tak liczne organy zatwierdzające sprawozdania finansowe, żeby móc skorzystać z opisanych tu przepisów.
Mogą one dotyczyć głównie stowarzyszeń, które zatwierdzają sprawozdania uchwałami walnego zebrania (kilkunastoosobowe zarządy, komisje rewizyjne czy rady fundacji to właściwie możliwość tylko teoretyczna).
Prawdopodobieństwo, że będziemy mogli skorzystać z przesuniętych terminów zwiększa sytuacja, kiedy nasza organizacja działa w tzw. obszarze żółtym lub czerwonym.
Jeśli zdecydujemy się skorzystać z przesunięcia pilnujmy przepisów pandemicznych - ich zmiana może spowodować, że będziemy musieli w przyspieszonym tempie zatwierdzić sprawozdanie.
Sytuacja się zmienia - śledź przepisy
Sytuacja prawna w epidemii jest dynamiczna - przepisy często się zmieniają. Zwracamy na to uwagę powyżej, pisząc o "strefach". Liczba osób, które mogą się spotykać w epidemii, nie łamiąc przepisów, powiązana jest w tej chwili z ilością osób dopuszczonych do uczestniczenia w planowanym zgromadzeniu. Dlatego ważny dla omówionego tu zagadnienia może być poniższy komunikat.
Wkrótce zostanie przedstawiony przez @MZ_GOV_PL projekt rozporządzenia, który wprowadzi nowe limity liczby osób biorących udział w zgromadzeniach:
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 29, 2020
🟩 strefa zielona do 100 osób
🟨 strefa żółta do 75 osób
🟥 strefa czerwona do 50 osób
Czytaj więcej ➡️ https://t.co/VWUeDIMTaR pic.twitter.com/NG49hjxo95
Rozporządzenie w Dzienniku Ustaw
Z pełna treścią rozporządzenia można zapoznać się w Dzienniku Ustaw.
Błąd w rozporządzeniu?
Naszym zdaniem w rozporządzenie wkradł się błąd. Używa ono sformułowania "organy zarządzające" tymczasem z treści rozporządzenia, a także z celu w jakim je wydano, wynika, że chodzi tu o "organy zatwierdzające" (sprawozdanie finansowe). Wysyłaliśmy do Ministerstwa Finansów nasze uwagi w tej sprawie, jak widać nie zostały one jednak uwzględnione. Mamy nadzieję, że błąd ten nie wpłynie negatywnie na interpretację przepisów i nie ograniczy w praktyce możliwości ich stosowania.
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
