Co dla organizacji pozarządowych znaczą nowe technologie? Czy korzystanie z nich to tylko konieczność? Co można dzięki nim zyskać?
Technologie komputerowe i komunikacyjne od dawna nie są wyłącznie domeną informatyków i osób zafascynowanych technologią, stały się elementem codziennego życia społecznego. Fakt ten ma też poważne konsekwencje dla sposobu funkcjonowania organizacji pozarządowych. Są wśród nich takie, które skwapliwie skorzystały z tej zmiany, takie, które ją zignorowały i takie, które się jej wręcz boją. Paradoksalnie mniej zasobne, lokalne organizacje, które mogłyby odnieść największą korzyść z zastosowania technologii, najrzadziej z nich korzystają. Technologie, które mogłyby być instrumentem zmniejszania społecznych dystansów często je powiększają.
Można powiedzieć, że na korzystanie z technologii organizacje pozarządowe są w pewnym sensie skazane. Wiele z czynności – związanych z życiem wewnętrznym organizacji, które każda z nich musi dość regularnie wykonywać, można robić sprawniej i taniej wykorzystując do tego nowe technologie (np. tworzenie sprawozdań, składanie wniosków, zarządzanie projektami, komunikowanie się z członkami i wolontariuszami organizacji). To stwierdzenie jest oczywiste i w jakimś sensie niespecyficzne dla organizacji pozarządowych. Właściwie każda instytucja może poprawić jakość wewnętrznego zarządzania roztropnie stosując narzędzia ICT. Jest poza sporem, że dla organizacji pozarządowych, które na ogół dysponują skromnymi zasobami i które w dużej mierze funkcjonują dzięki współdziałaniu konkretnych osób, narzędzia te są szczególnie użyteczne.
Szczególne znaczenie technologii dla organizacji ujawnia się jednak w momencie, w którym organizacje społeczne potrafią używać technologii do czegoś więcej niż usprawnienie wewnętrznej komunikacji czy funkcji administracyjnych i sięgają po nie, aby skuteczniej realizować swoją misję. Np. wciągnąć w swe działanie więcej osób, dotrzeć ze swoją ofertą do większej liczby mieszkańców, skuteczniej prowadzić rzecznictwo, lepiej pozyskiwać i przetwarzać informacje itd. Ogólnie rzecz biorąc, używać technologii jako nowego jakościowo instrumentu komunikacji z szerzej rozumianą społecznością. W tym wypadku technologie nie tylko usprawniają rutynowe działania organizacji, ale dają szansę na istotne ilościowo i jakościowo rozszerzenie zakresu ich działania. Jest to szczególnie ważne dla organizacji, które operują w sferze informacji i komunikacji.
Rzecz jasna nie chodzi tutaj po prostu o promowanie się organizacji czy specyficznie rozumiany marketing np. w celu zbierania darowizn czy wpłat w 1%. Chodzi o coś głębszego - o zwrot w kierunku sfery „niematerialnej”, sfery symboli i informacji. Coraz częściej organizacje, poza dostarczaniem konkretnych bezpośrednich i materialnych usług na rzecz poszczególnych osób, zajmują się kwestiami rzecznictwa, dostępem do informacji i danych publicznych, podnoszą problem transparentności urzędów i władzy, wspierają partycypację obywatelską. Rozwój wszystkich tych obszarów związany jest właśnie ze wzrostem znaczenia komunikacji i dostarczania informacji. Żyjemy w społeczeństwie, w którym duża część interakcji przeniosła się do sieci informatycznych lub jest przez nie zapośredniczona. To nie jest już virtual reality ale real virtuality - jak określił to już ponad 15 lat temu Manuel Castells. Spostrzeżenie to jest szczególnie ważne dla organizacji pozarządowych (w szczególności stowarzyszeń i organizacji wzajemnościowych), bowiem to one dotychczas tworzyły instytucjonalną bazę dla tworzenia się związków osób połączonych jakąś wspólną pasją. Teraz, mówiąc zupełnie wprost, mogą się okazać zbędne. Ludzie nie potrzebują już często żadnych instytucji pośredniczących i potrafią właśnie za pomocą technologii odnaleźć się i skoordynować działania, niejako z pominięciem jakichkolwiek instytucji i organizacji. Prawda ta jest widoczna zarówno w prostych codziennych sprawach, w których np. szukamy pomocy czy informacji, jak i wtedy, gdy wykluwają się ruchy społeczna a nawet rewolucje.
Na stronach Stoczni znajdują się raporty z badania, a na stronie Konferencji sukcesywnie będą pojawiać się materiały pokonferencyjne (notatki, podsumowania oraz materiały wideo).