Publicystyka - ngo.pl

To bardzo ważne pytania, bo choć technicznie system nadal będzie działał, brak wsparcia oznacza realne ryzyko dla bezpieczeństwa i ciągłości pracy. W tym artykule wyjaśniamy, jakie rozwiązania mają do wyboru NGO, w tym czym jest program Extended Security Updates (ESU), dla kogo jest przeznaczony i jak zaplanować kolejne kroki bez stresu i niepotrzebnych kosztów.

Po 14 października 2025 roku Microsoft przestanie publikować poprawki bezpieczeństwa dla Windows 10.
To oznacza, że system będzie działał, ale nie będzie już chroniony przed nowymi zagrożeniami. Każda nowo odkryta luka pozostanie otwarta, a cyberprzestępcy potrafią z takich sytuacji korzystać bardzo szybko. Już kilka tygodni po zakończeniu wsparcia mogą pojawić się ataki wymierzone w użytkowników Windows 10.

Z czasem pojawią się też inne problemy: nowsze aplikacje mogą przestać działać poprawnie, a część oprogramowania po prostu nie będzie już kompatybilna z niewspieranym systemem.

Dla organizacji pozarządowych, które przechowują dane beneficjentów, wolontariuszy czy partnerów, to nie tylko ryzyko techniczne, ale także prawne i wizerunkowe.

Program Extended Security Updates (ESU) został stworzony z myślą o osobach i organizacjach, które nie mogą jeszcze przejść na Windows 11. Dzięki niemu komputery z Windows 10 mogą nadal otrzymywać najważniejsze poprawki bezpieczeństwa przez maksymalnie trzy lata po zakończeniu wsparcia – od października 2025 do października 2028 roku.

To rozwiązanie tymczasowe, ale bardzo praktyczne. Pozwala utrzymać bezpieczeństwo i ciągłość pracy, dopóki Twoja organizacja nie będzie gotowa na pełną migrację lub wymianę sprzętu.

ESU nie dodaje nowych funkcji ani ulepszeń systemu. Obejmuje wyłącznie aktualizacje, które chronią przed poważnymi lukami bezpieczeństwa.

Po zakupie licencji ESU Twój komputer znów zacznie otrzymywać poprawki zabezpieczeń przez Windows Update - dokładnie tak jak do tej pory.
Aby to działało, musi być zainstalowana najnowsza wersja Windows 10 (22H2). Po aktywacji klucza system automatycznie pobiera aktualizacje, mimo że oficjalne wsparcie zostało zakończone.

To rozwiązanie, które nie wymaga dodatkowych działań po stronie użytkownika.

Dla firm komercyjnych koszt programu ESU to około 60 USD za komputer w pierwszym roku, a z każdym kolejnym rośnie dwukrotnie.
Dla organizacji pozarządowych ceny są nieporównywalnie niższe:

• 1 rok: 8 zł netto
• 2 rok: 12 zł netto
• 3 rok: 21 zł netto

To ogromna różnica, która pozwala zachować bezpieczeństwo bez nadwyrężania budżetu.
Pamiętaj tylko, że jeśli przystąpisz do programu w drugim lub trzecim roku, musisz zapłacić także za poprzednie lata (licencje są kumulacyjne).

Program można kupić w katalogu produktów TechSoup Polska - po zatwierdzeniu wniosku licencja pojawi się w Twoim koncie administracyjnym Microsoft 365.

Skoro znamy już koszty i ograniczenia związane z rozszerzonymi aktualizacjami zabezpieczeń, pozostaje zasadnicze pytanie: czy w ogóle warto inwestować w ESU, czy lepiej od razu przeznaczyć środki na migrację do Windows 11?
Odpowiedź zależy od sytuacji Twojej organizacji i stanu posiadanego sprzętu.

Zakup ESU ma sens przede wszystkim wtedy, gdy nie jesteś w stanie przed 14 października 2025 r. przejść na Windows 11 na wszystkich komputerach. Oto najczęstsze sytuacje, w których takie rozwiązanie może się opłacać:

1. Braki sprzętowe

Wiele starszych komputerów nie spełnia wymagań Windows 11 (np. brak modułu TPM 2.0 czy zbyt stary procesor).
Jeśli Twój sprzęt nadal działa sprawnie na Windows 10, ale nie może zostać zaktualizowany, ESU pozwoli Ci wydłużyć jego bezpieczną użyteczność o rok, dwa lub trzy lata. To cenny czas, by zaplanować budżet i wymianę urządzeń stopniowo, zamiast w pośpiechu.

2. Ograniczenia budżetowe

Migracja na nowy system to często nie tylko kwestia techniczna, ale i finansowa.
Zakup nowych licencji, modernizacja sprzętu czy wymiana komputerów to wydatek, na który nie każda organizacja może sobie pozwolić od razu.
ESU jest wtedy niskokosztowym rozwiązaniem, które daje bezpieczeństwo i czas na przygotowanie planu modernizacji w kolejnych latach.

3. Oprogramowanie i kompatybilność

Niektóre programy, z których korzystają NGO, nie są jeszcze przystosowane do Windows 11.
Jeśli Twoja organizacja używa specjalistycznego oprogramowania (np. księgowego, baz danych czy narzędzi grantowych), które działa tylko na Windows 10, ESU pomoże Ci utrzymać ochronę do czasu, aż dostawcy zapewnią zgodność z nowym systemem.

4. Brak czasu na migrację

Migracja do nowego systemu wymaga planowania, testów i przeszkolenia zespołu.
Jeśli w Twojej organizacji na jesień 2025 zaplanowane są inne projekty lub po prostu wiesz, że nie zdążysz przeprowadzić pełnej zmiany, ESU może kupić Ci kilka dodatkowych miesięcy spokoju.
To bezpieczne rozwiązanie tymczasowe, które pozwoli Ci wdrożyć migrację w dogodniejszym momencie.

Jeśli którakolwiek z powyższych sytuacji Cię dotyczy, zakup ESU może być rozsądnym krokiem. Pozwala utrzymać bezpieczne środowisko Windows 10 mimo zakończenia oficjalnego wsparcia, co ma ogromne znaczenie z punktu widzenia ochrony danych i ciągłości działania. Warto pamiętać, że większość cyberataków wykorzystuje znane luki - posiadanie systemu z aktualnymi poprawkami znacząco obniża ryzyko incydentu.
Dla wielu NGO brak aktualizacji mógłby też oznaczać złamanie wewnętrznych polityk bezpieczeństwa lub przepisów o ochronie danych osobowych.

Z drugiej strony, jeśli Twoje komputery spełniają wymagania Windows 11 i masz możliwość (oraz licencje) przeprowadzenia darmowej aktualizacji, lepiej to zrobić niż inwestować w podtrzymywanie starszego systemu.
Windows 11 jest bezpłatny dla większości użytkowników posiadających ważną licencję Windows 10 – wystarczy sprawdzić dostępność aktualizacji w Windows Update.

Dzięki temu zyskujesz:

• pełne wsparcie techniczne na kolejne lata,
• regularne aktualizacje bezpieczeństwa i jakości,
• nowe funkcje, które poprawiają wygodę i bezpieczeństwo pracy.

Jeśli i tak planujesz wymianę sprzętu w najbliższym czasie, zakup ESU tylko na kilka miesięcy prawdopodobnie nie ma sensu - nowe komputery będą już wyposażone w Windows 11.

Nawet jeśli zdecydujesz się tymczasowo skorzystać z programu Extended Security Updates, warto już teraz zaplanować, co dalej. Microsoft zapowiada, że po październiku 2028 roku aktualizacje bezpieczeństwa dla Windows 10 całkowicie się zakończą, a kolejne przedłużenia nie będą możliwe.
Dobrze przygotowany plan migracji pozwoli Ci rozłożyć działania i koszty w czasie, zamiast działać w pośpiechu, gdy pojawi się presja bezpieczeństwa.

Oto kroki, które warto zaplanować już teraz:

1. Sporządź inwentaryzację sprzętu i oprogramowania

Sprawdź, na których komputerach w Twojej organizacji działa Windows 10 i czy spełniają one wymagania Windows 11.
Microsoft udostępnia darmowe narzędzie PC Health Check, które pozwala szybko sprawdzić zgodność - warto uruchomić je na wszystkich stacjach roboczych.
Podziel urządzenia na trzy grupy:

• Gotowe do aktualizacji – można bez problemu przejść na Windows 11;
• Do modernizacji – wymagają np. dodatkowego modułu TPM lub zwiększenia pamięci;
• Do wymiany – zbyt stare, by spełnić nowe wymagania.

Taka lista pomoże Ci realnie ocenić skalę zmian i ustalić priorytety.

2. Oceń koszty i potrzeby licencyjne

Na podstawie inwentaryzacji oszacuj, ile nowych licencji Windows 11 będzie potrzebnych (jeśli nie wszystkie urządzenia kwalifikują się do darmowego uaktualnienia) oraz ile komputerów trzeba będzie wymienić.
Sprawdź dostępne opcje non-profit w TechSoup Polska – wiele organizacji kupuje tam nie tylko licencje systemowe, ale także pakiety Microsoft 365, które zwiększają bezpieczeństwo i ułatwiają pracę zespołową.
Uwzględnij te dane w planie budżetowym na najbliższe lata, by przygotować się na koszty stopniowej modernizacji.

3. Szukaj wsparcia finansowego

Jeśli wiesz, że wymiana sprzętu to duże wyzwanie, poszukaj zewnętrznych źródeł finansowania.
Wiele grantów, także lokalnych, obejmuje projekty związane z cyfryzacją, bezpieczeństwem danych i modernizacją technologii.
Możesz też zwrócić się do sponsorów lub partnerów biznesowych: firmy coraz chętniej wspierają inicjatywy, które podnoszą poziom bezpieczeństwa i efektywności organizacji społecznych. Warto pamiętać, że niektóre programy (np. Microsoft czy producenci sprzętu) oferują zniżki lub darowizny dla NGO.

4. Zapewnij ciągłość ochrony

Jeśli Twoja organizacja korzysta z ESU, to nadal tylko część bezpieczeństwa.
Upewnij się, że wszystkie inne programy – przeglądarki, pakiety biurowe, antywirusy – są aktualne.
Zadbaj o regularne kopie zapasowe danych oraz szkolenia zespołu z zakresu cyberbezpieczeństwa i bezpiecznej pracy online.
Dobrym pomysłem jest także opracowanie wewnętrznych zasad dotyczących bezpieczeństwa IT, które pomogą utrzymać porządek w systemach i ograniczyć ryzyko błędu ludzkiego.

5. Zaplanuj migrację etapami

Nie musisz wszystkiego robić od razu.
Podejdź do procesu strategicznie — np. w pierwszym roku po zakończeniu wsparcia wymień najstarsze lub najbardziej narażone komputery, a w kolejnych latach sukcesywnie modernizuj pozostałe.
Takie podejście pozwala rozłożyć wydatki w czasie, uniknąć przerw w pracy i zachować spokój organizacyjny.

Korzystanie z ESU to rozwiązanie pomostowe: zapewnia bezpieczeństwo, ale nie zastępuje planu modernizacji.
Dlatego warto już dziś przygotować się do migracji na nowszy system, niezależnie od tego, czy będzie to Windows 11, czy jego następca.
Dobrze zaplanowany proces oznacza mniej stresu, większe bezpieczeństwo i pewność, że organizacja nie zostanie z przestarzałą technologią w krytycznym momencie.

Dołącz do programu TechSoup, aby otrzymywać informacje o takich zmianach z wyprzedzeniem i mieć dostęp do rozwiązań, które pomagają NGO działać bezpiecznie i nowocześnie.
Zadbaj o swoje technologie dziś, aby Twoja organizacja mogła działać pewnie jutro.

Sfinansowano przez Komitet do Spraw Pożytku Publicznego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030 PROO.