Publicystyka - ngo.pl

w sprawie:

konsultacji projektu rozporządzenia 
Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań
[https://legislacja.gov.pl/projekt/12388952] 

oraz projektu rozporządzenia
Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego w sprawie uproszczonego wzoru oferty i uproszczonego wzoru sprawozdania z realizacji zadania publicznego
[https://legislacja.gov.pl/projekt/12388951]

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych apeluje o przedłużenie konsultacji społecznych dotyczących wymienionych wyżej projektów rozporządzeń oraz o wyraźne wskazanie, że przepisy wejdą w życie nie wcześniej niż pod koniec pierwszego kwartału 2025 roku. 

Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego rozpoczął konsultacje rozporządzeń do ustawy o działalności pożytku publicznego na początku września 2024 r. (dokumenty zostały opublikowane w serwisie legislacja.gov.pl 2 września). Ogłoszono, że konsultacje mają trwać miesiąc. Projektodawcy informują, że zmiany podyktowane są potrzebą “aktualizacji” rozporządzeń. Pojawiają się też sygnały, że zmiany mają charakter “korekty”. 

W naszej ocenie przedstawione projekty wymagają dłuższych konsultacji. Projekty zawierają łącznie 8 wzorów (oferta, sprawozdanie, umowa - w różnych wariantach) stosowanych przy zlecaniu zadań publicznych przez administrację publiczną. Ich kształt bezpośrednio wpływa na procedury dofinansowania działań organizacji pozarządowych m.in. w tysiącach jednostek samorządu terytorialnego. Nawet najmniejsze zmiany we wzorach mają znaczenie dla praktyki prowadzenia konkursów i udzielania dotacji w ramach tzw. “małych grantów”. Nie jest więc możliwa “korekta” czy jedynie “techniczna” nowelizacja rozporządzeń ze wzorami. Każda zmiana może mieć znaczenie. Ponadto warto zwrócić uwagę, że konsultacjom podlegają nie wyodrębnione i ściśle uzasadnione zmiany, ale kompletne dokumenty. 

Wszystko to powoduje, że miesięczny okres konsultacji to za mało, żeby zebrać wartościowe uwagi od organizacji pozarządowych. Oceniamy ponadto, że w miesięczny okresie konsultacji nie wykorzystano należycie potencjału ciał doradczych utworzonych w 2024 roku przez Ministrę do spraw społeczeństwa obywatelskiego. Uważamy również, że nowymi rozporządzeniami powinna się zająć nowa Rada Działalności Pożytku Publicznego, które kadencja właśnie powinna się rozpoczynać.

Za przedłużeniem okresu konsultacji przemawia również oczekiwana data wejścia w życie nowych przepisów. Oceniamy, że bezcelowe i przeciwskuteczne byłoby przyjęcie wskazanych projektów w październiku czy listopadzie 2024 roku z 14 dniowym vacatio legis. Oznaczałoby to, że nowe wzory należy stosować do konkursów ogłaszanych przez administrację samorządową na jesieni 2024 r. (w tzw. “sezonie konkursowym”, kiedy samorządy ogłaszają większość konkursów na działania NGO-sów w roku następnym). Takie wejście w życie rozporządzeń oznaczałoby w praktyce całkowity paraliż samorządowego systemu konkursowego i konieczność przesunięcia momentu ogłaszania konkursów o kolejne miesiące. 

Dlatego wnioskujemy o wyraźne wskazanie, kiedy powinny wejść w życie omawiane rozporządzenia. Obecnie w projekcie zapisane jest 14 dniowe vacatio legis i przepis przejściowy mówiący o stosowaniu dotychczasowych przepisów do momentu wejścia w życie nowych rozporządzeń. Uważamy, że nowe wzory nie powinny być stosowana wcześniej niż od końca pierwszego kwartału 2025 roku. Należy więc zmienić przepis przejściowy lub datę wejścia w życie rozporządzeń. 

Postulat dotyczący wejścia w życie rozporządzeń w pełni koresponduje z postulatem dotyczącym przedłużenia konsultacji. Jeśli Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego wskaże, że nowe wzory zaczną być stosowane dopiero w 2025 roku, automatycznie zyskamy czas konieczny do ich lepszego przekonsultowania. 

Zarząd Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych