Publicystyka - ngo.pl

Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Toruń jest podzielony na 13 okręgów – każdy z nich ma swoją radę osiedlową, w Toruniu nazywaną radą okręgu. W ubiegłych latach wyłaniano radnych w zaledwie połowie okręgów. Wynikało to z różnych przyczyn: braku chętnych do pełnienia funkcji w radzie, formuły wyborczej. Zgodnie z dotychczasową formułą wybory mogły odbyć się tylko podczas zebrania otwartego, w którym musiało uczestniczyć minimum stu mieszkańców danego okręgu. Mieszkańcy musieli się legitymować dowodem osobistym i dodatkowym potwierdzeniem, że mieszkają na terenie osiedla, np. dokumentem zapłaty za śmieci czy za czynsz.

Zarówno formuła, jak i zasady działania rad okręgów nie były znane mieszkańcom, a to wydawało się warunkiem ośmielenia ich do kandydowania i zachętą do głosowania. Konieczne wydawało się też przepracowanie reguł ordynacji wyborczej, które pozwoliłyby zwiększyć możliwości wzięcia udziału w głosowaniu. 

Nad zmianą sytuacji w Toruniu zaczęły pracować różne środowiska lokalne – w tym Stowarzyszenie Obywatelski Toruń z akcji Masz Głos Fundacji Batorego. Portal ngo.pl jest jej patronem medialnym.

Kluczem do większego zainteresowania mieszkańców wyborami do rad okręgów było wytłumaczenie im, że rady okręgów pośredniczą i zbliżają prezydenta oraz radę miasta z mieszkańcami, dlatego są warte powoływania. Stowarzyszenie Obywatelski Toruń postanowiło edukować mieszkańców podczas cyklicznych spotkań osiedlowych z członkami Rady Miasta. Spotkania skutkowały tym, że np. w dzielnicy Podgórz pojawiły się ograniczniki na jezdni, chodniki, ławki. Mieszkańcy zyskiwali poczucie sprawczości.

Stowarzyszenie szerzej angażowało się w temat. Jego członkowie brali udział w konsultacjach społecznych dotyczących rad okręgów. Wnosili uwagi i rekomendacje w sprawie ordynacji wyborczej oraz sposobu organizowania zbliżających się wyborów do rad okręgów. Stowarzyszenie zrealizowało też cykl rozmów z członkami/radnymi kończącej się kadencji rad okręgów.

Udało się zmienić ordynację wyborczą pod kątem sposobu głosowania: zamiast zebrania otwartego o tej samej porze dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców, stworzono możliwość oddania głosu w wyznaczonym dniu i w określonych godzinach (w trakcie czterech godzin). Kontekstem była tu pandemia. Przy wdrażaniu zmian szczególnie pomagali organizacyjnie i merytorycznie przewodniczący Rady Miasta Torunia Marcin Czyżniewski i radny Bartosz Szymański.

Efekty (zmiany ordynacji i edukacji mieszkańców) przeszły najśmielsze oczekiwania.

Toruń ma wszystkie 13 rad okręgów. Pomogli w tym mieszkańcy, społecznicy, aktywni radni. „Wszyscy chcieli fajną rzecz zrobić i nikt się na siebie nie dąsał. Działania szły jak kula śnieżna” – mówi Danka Stępkowska ze Stowarzyszenia Obywatelski Toruń.

Stowarzyszenie Obywatelski Toruń i przewodniczący Rady Miasta Torunia zostali laureatami nagrody Super Samorząd Fundacji Batorego. Jury doceniło odzyskiwanie istoty demokracji poprzez włączanie mieszkańców w struktury władzy wspólnoty lokalnej. Projekt rad osiedli (okręgów) okazał się wielowątkowy i przełomowy, jeśli chodzi o skalę zaangażowania mieszkańców w sprawy osiedlowe w dużym mieście.

Przeczytaj historie, które zmieniły życie lokalnych społeczności.