Publicystyka - ngo.pl

Są takie obowiązki, które pojawią się w związku z prowadzoną przez organizację pozarządową działalnością, ale są też takie, które dotyczą NGO, nawet jeśli nie robi nic. Z częścią zapoznajemy się na samym początku – obowiązkiem jest przecież choćby sama rejestracja organizacji społecznej i określenie ram jej działania – inne mogą nas zaskoczyć. Dlatego właśnie porządkujemy i przypominamy, co MUSI organizacja pozarządowa.

Kluczowym dokumentem dla każdej organizacji pozarządowej jest statut. Czy posiadanie statutu to obowiązek? Możemy nazywać to różnie, ale po prostu trzeba go mieć. Bez niego "nie ruszymy", ale warto też zaglądać do statutu już w trakcie działania, bo działać musimy zgodnie ze statutem (dlatego warto naprawdę dobrze go przemyśleć).

Uchwały – podobnie jak statut – tworzymy już od samych narodzin organizacji i towarzyszą nam przez cały okres jej działania. Choć są to dokumenty wewnętrzne, to jednak używamy ich też w kontaktach z urzędami czy podczas kontroli. Uchwały tworzą wszystkie organy NGO. Uchwały zawierają opis konkretnych decyzji np. o wyborze osób do pełnienia funkcji, o zatwierdzeniu sprawozdania, o zmianie statutu.

Więcej o dokumentach w dziale: Obowiązki NGO, sprawozdanie, statut – szczególnie akapit: Dokumenty związane z codziennym prowadzeniem organizacji.

Prowadzenie księgowości w wybranej formie to obowiązek każdej organizacji – nawet takiej, która w praktyce nic nie robi (jeszcze nie zaczęła, bądź też zawiesiła działalność). Formy księgowości w NGO mamy dwie: księgowość "uproszczoną" lub raczej podatkową (formalnie nazywaną uproszczoną ewidencją przychodów i kosztów, UEPIK) i "zwykłą" księgowość wg zasad z ustawy o rachunkowości. Sprawdźcie czym różnią się od siebie te dwie formy i zadecydujcie (w odpowiednim momencie) co wybrać. Pomogą Wam w tym m.in. filmy o księgowości w nowej organizacji.  

Księgowość w nowej NGO. Jak prowadzić? [film]

Uproszczona ewidencja przychodów i kosztów dla NGO [film]

Sprawozdania finansowe to właściwie część księgowości, ale jest to obowiązek, który co roku absorbuje tak dużo naszej uwagi, że postanowiliśmy go to wyróżnić. Obowiązek dotyczy NGO niezależnie od tego jak dużo robią i jakimi środkami obracają. Sprawozdań finansowych nie sporządzają tylko organizacje pozarządowe, które we właściwym momencie wybrały i prowadzą UEPIK (zobacz wyżej). Młode organizacje mogą nie składać sprawozdań (oraz CIT-8, o którym za chwilę) za pierwszy okres działalności, jeśli powstały w drugiej połowie roku, ale i tak w końcu będą musiały to zrobić (zobacz: Które NGO-sy nie składają sprawozdań finansowych w 2020 roku).  

Przygodę ze sprawozdaniami rozpocznijcie od przeczytanie poniższych tekstów:

• Sprawozdanie finansowe (informacje ogólne)
• Sprawozdanie finansowe organizacji pozarządowej (wzór sprawozdania)

Czy NGO-sy płacą podatki? Z zasady tak, ale w praktyce niewiele. Jednak to, że większość organizacji podatku nie odprowadzi, nie zwalnia ich to z obowiązków kontaktów z administracja skarbową. Wszystkie NGO-sy muszą co roku opisać w specjalnej deklaracji swoje finanse – składać CIT-8. To chyba najpowszechniejszy obowiązek NGO (dotyczy także tych, które prowadzą UEPIK). I znów – nie ma znaczenia, czy w danym roku działaliśmy, czy wydawaliśmy pieniądze, czy uzyskiwaliśmy środki.

Kiedy organizacja zatrudnia pracowników, pojawiają się nowe obowiązki – konieczność odprowadzenia podatków czy rejestracja w ZUS. Ale nawet jeśli korzystamy wyłącznie z pomocy wolontariuszy też mamy obowiązki. Dbajmy o ludzi w NGO-sach, nie tylko z powodu formalnych wymogów, które narzuca nam prawo.

więcej: Zatrudnianie w NGO i wolontariat

Organizacja pozarządowa to podmiot, który musi stosować się do różnych regulacji prawnych, nie tylko tych skierowanych bezpośrednio do NGO-sów, ale też regulacji ogólnych. Część z nich już omówiliśmy: to zasady dotyczące księgowości, podatków czy kodeksu pracy. Są też jednak inne mniej oczywiste przepisy. Przykładem takiej regulacji mogą być przepisy o ochronie danych osobowych, czyli RODO, które w praktyce będą dotyczyły każdej organizacji.  Musimy też zwracać uwagę na przepisy dotyczące podmiotów działających na określonym polu – tu za przykład mogą posłużyć regulacje dotyczące turystyki. 

Więcej na ten temat znajdziesz w DZIALE: RODO, kolonie, prawo autorskie, zgromadzenia publiczne, oraz w DZIALE: Obowiązki NGO, sprawozdanie, statut.

Obowiązki NGO rozpisane na poszczególne miesiące roku znajdziesz w KALENDARZU.