Publicystyka - ngo.pl

Powyższy fragment pochodzi z materiału, obecnie przygotowywanego przez „grupę zaangażowaną”, w której mam zaszczyt pracować. Mam nadzieję, że moje koleżanki i koledzy z wybaczą mi cytat z materiału, nad którym jeszcze pracujemy, ale kiedy redakcja portalu ngo.pl poprosiła mnie o udział w debacie, pomyślałam, że słowa te stanowią i idealny początek mojego głosu.

W pakiecie, nad którym pracujemy, znajduje się cała gama wyzwań i regulacji, które powinny stworzyć warunki dla współpracy z sektorem publicznym (zwłaszcza samorządowym) jako istotnym partnerem i kontrahentem. Najistotniejszym elementem jest wzmocnienie relacji pomiędzy sektorem społecznym a jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie programowania, realizowania i monitorowania zadań lokalnej polityki publicznej, z czego programowanie – z mojego punktu widzenia – jest najbardziej niedoceniane.

Natomiast w samej realizacji zadań publicznych sektor społeczny powinien korzystać z nowoczesnych form uproszczonych sposobów powierzania zadań (np. negocjacje z zaproszonymi oferentami, uproszczone zlecania, partnerstwo publiczno-społeczne) lub zakupu usług (wyłączność poniżej progu PZP, społecznie odpowiedzialne zamówienia).

Warto także powalczyć o pierwszeństwo społecznego nad prywatnym i o całą paletę korzyści dla JST wynikających min. z kupowania w sektorze społecznym, z korzyściami ekonomicznymi włącznie, np. w formie premii.

Nie ma wątpliwości, iż zmiany (o niektórych tylko wspomniałam) są konieczne, ponieważ obecny stan wpędza organizacje w nędzę i sprawia, że wynagrodzenia w sektorze są coraz niższe. W konsekwencji spycha je coraz bardziej do rezerwatu klienta administracji publicznej, „ubogiego krewnego”, który ma wykonywać usługi publiczne za półdarmo i jeszcze się cieszyć, że jest wpierany. Widzę, prowadząc konsultacje i mentoring z zakresu zarzadzania finansowego, na jakich budżetach organizacje funkcjonują i ile dokładają do zadań publicznych, nie tylko pracy woluntarystycznej, ale także pieniędzy. 10% wkładu finansowego do prowadzenia schroniska dla osób w kryzysie bezdomności, nieindeksowane stawki przy wieloletnim zadaniu publicznym, limity do 5% na koszty administracyjne lub uznanie ich za niekwalifikowalne, wreszcie ścinanie budżetu o 50% i oczekiwanie cudu, bo przecież się da! Nie, nie da się!

Nie ma także wątpliwości, że to administracja jest wspierana przez sektor społeczny, dlatego powinna poważniej traktować partnera społecznego zarówno w dyskusji o działaniach na rzecz społeczności lokalnych, jak i w zakresie zapłaty za realizowane usługi publiczne. Ale tutaj same regulacje nie wystawczą.

Jeśli nie odbudujemy dialogu i płynących z rozmowy wartości, wzajemnego zaufania, otwartości na różne kultury organizacyjne, jeśli nie nauczymy się siadania przy stole, ale nie jak się pali, tylko gdy trzeba szukać rozwiązań, odpowiadając na coraz poważniejsze kwestie społeczne, jeśli nie pozbędziemy się poczucia skrępowania z tej rozmowy, a pieniądz publiczny potratujemy jako narzędzie, a nie sparametryzowany języczek u wagi i jeśli nie skupimy się na jakości naszych działań – możemy zgasić światło. A przecież chodzi o to, żeby po wyborach wreszcie rozjaśnić Polskę i dać nadzieję na zmianę.

Karolina Cyran Juraszek – związana z sektorem organizacji pozarządowych od ponad 20 lat, działa w zespole Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego  i w  Ogólnopolskim Związku Rewizyjnym Spółdzielni Socjalnych. Jest członkiem Komitetu Monitorującego KPO.

Poznaj inne głosy w debacie „Postulaty na wybory 2023”.

Jesienią 2023 roku odbędą się w Polsce wybory parlamentarne. Zarząd OFOP przy współpracy z Zespołem OFOP „Proste prawo dla NGO” przygotował propozycje dotyczące uproszczeń dla III sektora na wybory parlamentarne 2023 roku, których celem jest wzmocnienie sektora pozarządowego.