Pod lupą: Postfilantropia? Jak pomagamy w XXI wieku? Czy filantropia jest odpowiedzią na kryzys?
Czy wzmożenie dobroczynności w pierwszych miesiącach pandemii przełożyło się na wzrost przychodów organizacji z darowizn? Czy organizacje wykorzystały pandemię, żeby intensywniej zabiegać o wsparcie? Przedstawiamy wstępne dane z najnowszych badań Stowarzyszenia Klon/Jawor.
POD LUPĄ to cykl portalu ngo.pl i Badań Klon/Jawor, w którym bierzemy na warsztat wybrane zagadnienie dotyczące życia organizacji społecznych. Zapraszamy na jego siódmą odsłonę: Postfilantropia? Jak pomagamy w XXI wieku.
Towarzysząca nam od dwóch lat pandemia dotkliwie wpłynęła na sytuację organizacji pozarządowych. Ograniczenia i restrykcje wprowadzone w wyniku pandemii zawęziły możliwość prowadzenia działań, a kryzys gospodarczy i społeczny spowodował spadek zasobów sektora. Z negatywnymi konsekwencjami pandemii borykają się organizacje w Polsce, ale także na całym świecie.
Z badań stowarzyszenia Klon Jawor z przełomu 2020 i 2021 roku wiemy, że większość organizacji odczuwała zmniejszenie budżetu, w co trzeciej ubyło wolontariuszy.
Dane opublikowane pod koniec 2021 roku przez GUS potwierdzają, że finansowa kondycja organizacji pozarządowych w 2020 roku była gorsza niż jeszcze trzy lata wcześniej (w 2017 roku). Przeciętne przychody stowarzyszeń i innych organizacji społecznych spadły z 22 tys. zł w 2017 roku do 16 tys. zł w 2020, zaś fundacji z 56 tys. zł w 2017 roku do 45 tys. zł w 2020.
W jaki sposób pandemia wpłynęła na filantropię Polaków i Polek? Zbadał to zespół Badań Klon/Jawor #ngoFakty. Sprawdź👇
— ngo.pl (@ngopl) January 31, 2022
Więcej w cyklu #podlupaNgoPl: https://t.co/tZmKxereA6 pic.twitter.com/TvTARpLFlU
Filantropia w pandemii
Czy do pogorszenia się finansowej sytuacji organizacji przyczynił się spadek przychodów z filantropii? Z badań i analiz filantropii prowadzonych w różnych krajach świata wynika, że przychody organizacji z darowizn (zarówno od osób indywidualnych, jak i firm) spadły. Szczegółowa analiza zachowań filantropijnych w Wielkiej Brytanii pokazała, że po początkowym wzroście liczby darczyńców w pierwszych miesiącach pandemii nastąpił spadek zarówno pod względem liczby filantropów, jak i kwot przez nich przekazywanych.
A jak pandemia wpłynęła na przychody z filantropii polskich organizacji?
W 2017 roku połowa organizacji pozarządowych miała przychody z filantropii indywidualnej, a darowizny od osób prywatnych były jednym z trzech najczęściej wykorzystywanych źródeł przychodów stowarzyszeń i fundacji. Co więcej, porównanie danych z lat poprzednich pozwalało wierzyć, że mamy do czynienia z trendem rosnącym i darowizny będą coraz powszechniej pozyskiwane przez organizacje – w 2011 korzystało z nich tylko 28%, w roku 2014 już 45%, a w 2017 roku 50%.
Jednak ze wstępnych danych z najnowszych badań stowarzyszenia Klon/Jawor wynika, że trend wzrostowy został zatrzymany – w roku 2020 z darowizn od osób fizycznych korzystało 48% organizacji. Jeszcze większy spadek widać w darowiznach od instytucji i firm – w 2017 roku korzystało z nich 36% organizacji, a w 2020 roku 29%.
Fundraising w pandemii
Samo podejmowanie działań fundraisingowych wymaga zainwestowania czasu i pracy, a niekiedy także środków finansowych. Jak zostało już powiedziane, w związku z pandemią organizacje miały w 2020 roku mniejsze budżety, a także mniejsze wsparcie wolontariuszy (niektóre musiały także zwolnić pracowników i współpracowników). Trudno się więc dziwić, że ze wstępnych danych z badania „Kondycja organizacji pozarządowych 2021” wynika, że mniej stowarzyszeń i fundacji podjęło aktywne działania pozyskiwaniu środków od darczyńców czy sponsorów – w 2017 roku było to 38% organizacji, zaś w 2020 roku 32%.
Mniejsze zaangażowanie w fundraising przełożyło się na rzadsze podejmowanie niemal wszystkich działań służących pozyskiwaniu środków. Jedynymi wyjątkami było zbieranie darowizn przez stronę internetową i media społecznościowe – w 2020 roku 10% organizacji podjęło próbę uzyskania w ten sposób przychodu (w 2017 roku 8%) i korzystanie z platform crowdfundingowych – zadeklarowało je 4% stowarzyszeń i fundacji w 2020 roku, a trzy lata wcześniej 2%. Jednak biorąc pod uwagę, że pandemia zmusiła organizacje do dużo większej obecności w internecie, wzrosty te wydają się marginalne i pokazują, że uwaga i energia przedstawicieli organizacji była zaangażowana gdzie indziej.
Zbieraj darowizny przez swoją stronę internetową:
→ Wplacam.ngo.pl szansą na wirtualne zbiórki w czasie epidemii
→ Zbieraj darowizny na swojej stronie www z Wpłacam! [infografika]
Szczepionka na kryzys
Szczepionka na Covid-19 od ponad roku daje ludziom na całym świecie nadzieję na uzyskanie odporności i wyjście z chaosu pandemii. Organizacje pozarządowe też potrzebują „szczepionki”.
Charity Aid Fundation w publikacji Lessons in disaster philanthrophy podkreśla potrzebę zbudowania odporności (ang. resilience) organizacji.
Finansowanie odporności […] służy uwolnieniu w organizacji charytatywnej czasu, energii i uwagi, aby mogła ona skoncentrować się na budowaniu swojej siły i elastyczności… Chodzi o stworzenie przestrzeni i czasu na refleksję, a następnie wprowadzenie potrzebnych zmian, a także wsparcia organizacji poprzez umiejętności czy sieci współpracy, które są niezbędne do rozwijania odporności.
Zdaniem autorów raportu potrzebne jest nie tylko finansowanie, które pomoże organizacjom przetrwać kryzysy, ale takie, które umożliwi zbudowanie zdolności do bardziej efektywnego wykorzystywania zasobów finansowych w przyszłości.
Zmiana powinna polegać na tym, żeby nie oczekiwać natychmiastowych rezultatów w krótkim okresie, ale postawić na efekty długofalowe, aby wzmocnić odporność organizacji przyszłe kryzysy.
Apel o tak rozumiane finansowania powinien być skierowany zarówno do rządów, jak i darczyńców na całym świecie – prywatnych, korporacyjnych, jak i indywidualnych.
Poznaj wcześniejsze odsłony cyklu „Pod lupą”
Źródło: informacja własna fakty.ngo.pl
