Organizowanie zgromadzeń jest jedną z form działania często wykorzystywaną przez NGO-sy. Standardowe przepisy, ustawa - Prawo o zgromadzeniach, nie jest w czasie epidemii jedyną regulacją dotyczącą zgromadzeń – uzupełnia ją (ogranicza) pandemiczne rozporządzenie. Co powinny wiedzieć organizacje pozarządowe i inne podmioty, które czują potrzebę przedstawienia swoich postulatów podczas manifestacji?
Obywatele i NGO-sy nie zrezygnowali ze zgromadzeń, bo wiele się w Polsce dzieje. Nie jest łatwo wyjść na ulicę – nie zawsze będzie to bezpieczne. Jednym z powodów są niepewne, bardzo często zmieniane przepisy i to jak stosują je organy państwa, w tym policja. Zbieramy informacje, które mogą się przydać tym, którzy planują organizację lub choćby uczestniczenie w manifestacji.
Rozporządzenie wskazuje, jakie zgromadzenia możemy organizować w czasie epidemii
O prawie do organizowania zgromadzeń piszemy w poradnik.ngo.pl. Ustawa – Prawo o zgromadzeniach z 2015 r., po poważnej nowelizacji z roku 2016, nie jest doskonała i budzi duże wątpliwości. Problem z przepisami pogłębi dodatkowo specjalna regulacja pandemiczna.
W czasie epidemii wprowadzono ograniczenia w organizowaniu manifestacji, nieprzewidziane w ustawie. Te ograniczenia znajdujemy w rozporządzeniu Rady Ministrów. Obecne rozporządzenie jest z dnia 7 sierpnia 2020 r., ale jest to już kolejna wersja aktu, który często się zmienia (od chwili wydania został znowelizowany już 7 razy!) lub wydawany jest w całości od nowa. Trzeba więc bardzo uważać i sprawdzać czy dotarliśmy do aktualnej wersji rozporządzenia.
Zgromadzenia do 150 osób
Podstawowym ograniczeniem, które wprowadza rozporządzenie do prawa organizowania zgromadzeń, jest ograniczenie liczby osób, które mogą w nich uczestniczyć.
paragraf 25 ustęp 1 rozporządzenia
Do odwołania zakazuje się organizowania zgromadzeń w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. - Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 631), z wyłączeniem zgromadzeń organizowanych na podstawie zawiadomienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1, art. 22 ust. 1 albo decyzji, o której mowa w art. 26b ust. 1 tej ustawy, przy czym maksymalna liczba uczestników nie może być większa niż 150 osób.
(podkreślenia red.)
Z przedstawionego wyżej fragmentu rozporządzenia wynika, że zakazuje on zgromadzeń, ale stwarza wyjątek dla tych, które są zgłaszane (tzw. zwykłych, w tym zwykłych zgłaszanych w trybie uproszczonym, a także zgromadzeń cyklicznych), pod warunkiem wspomnianego już ograniczenia ich wielkości.
Nie jest natomiast jasne, czy rozporządzenie skutecznie zakazuje zgromadzeń spontanicznych, czy odwrotnie – pomija je (w opinii zawartej w broszurze „Jak protestować…”, do której odsyłamy niżej – pomija).
więcej o rodzajach zgromadzeń: Rodzaje zgromadzeń, obowiązki organizatorów, zakaz i rozwiązanie zgromadzenia
[aktualizacja 30.09.2020] Sytuacja się zmienia - śledź przepisy
W epidemii przepisy są często zmieniane, dlatego ich śledzenie to nasz obowiązek. Zapowiedź zmian dotycząca bezpośrednio zgromadzeń pojawiła się np. 30 września. Zobacz tweet poniżej.
Wkrótce zostanie przedstawiony przez @MZ_GOV_PL projekt rozporządzenia, który wprowadzi nowe limity liczby osób biorących udział w zgromadzeniach:
— Kancelaria Premiera (@PremierRP) September 29, 2020
🟩 strefa zielona do 100 osób
🟨 strefa żółta do 75 osób
🟥 strefa czerwona do 50 osób
Czytaj więcej ➡️ https://t.co/VWUeDIMTaR pic.twitter.com/NG49hjxo95
Jak zachować się podczas manifestacji
Zachowanie uczestników zgromadzenia reguluje Prawo o zgromadzeniach (zobacz: Jak powinni zachować się uczestnicy manifestacji).
W czasie epidemii trzeba jednak przestrzegać dodatkowych zasad – oczywiście z rozporządzenia. Przede wszystkim uczestnicy zgromadzenia muszą mieć maseczki („obowiązani są do zakrywania ust i nosa”), a także podczas manifestacji muszą zachować odległość co najmniej półtora metra (jeden uczestnik od drugiego).
Niepewne przepisy i zachowanie władz
Jak wspomnieliśmy rozporządzenie, które reguluje dziś zasady manifestowania, zmienia się wyjątkowo często. Do tego dochodzi interpretacja przepisów i ich stosowanie przez administrację. Tę sytuację ilustrują m.in. interwencje Rzecznika Praw Obywatelskich, wskazujące na kontrowersje związane z zachowaniem władzy wobec obywateli w trakcie zgromadzeń.
Zobacz:
- Nie tylko poniżające traktowanie… Końcowy raport KMPT o zatrzymaniach 7 sierpnia w Warszawie. Są konkretne zalecenia dla MSWiA i policji, rpo.gov.pl
- Policjanci z Wrocławia nie chcieli tłumić protestów - dowódcy upokorzeni. Adam Bodnar pisze do KGP, rpo.gov.pl
- Selektywne zatrzymania po "Tęczowym Disco”. Rzecznik występuje do stołecznej policji, rpo.gov.pl
Trzeba więc zdawać sobie sprawę, że organizując zgromadzenie lub choćby w nim uczestnicząc stąpamy dziś po niepewnym gruncie.
Informacje przygotowane przez organizacje pozarządowe. Skorzystaj!
Co robisz, gdy zatrzymuje Cię @PolskaPolicja? Stresujesz się i nie wiesz co począć? Tymczasem masz swoje prawa. Poznaj je, przekaż znajomym, rodzicom, koledze ze stadionu albo koleżance z pracy. Nowy spot #WolnychSądów📽⤵️@SylwiaGAbram @ejchartdubois pic.twitter.com/Mt8V38Jm8n
— #WolneSądy (@WolneSady1) August 27, 2020
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
