Kongres Profesji i Zawodów Pomocowych. Są standardy poradnictwa i zapowiedzi nowych aktów prawnych
Zawody pomocowe powinny mieć swoją ustawę, a prezydent może skorzystać ze swoich uprawnień, żeby wnieść ją do Sejmu. Kongres Profesji i Zawodów kontynuuje prace Kongresu Poradnictwa. Jakie efekty przynoszą spotkania na Politechnice Warszawskiej?
Lipcowy Kongres Poradnictwa (2019) oraz lutowe (2020) spotkanie dotyczące zawodów pomocowych, to kontynuacja działań, których początkiem była prezydencka nowelizacja ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej. Wychodząc od tego systemu i działających w jego ramach prawników i doradców, Kancelaria Prezydenta poszerza krąg swoich zainteresowań o kolejne profesje i obszary. Następnym ważnym krokiem jest ustawa o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych (CUS). Co łączy osoby, które działają na wielu polach i rozmawiali 25 lutego na Politechnice Warszawskiej? Jak sami twierdzą, jest to człowiek.
Standardy poradnictwa
Od poradnictwa się zaczęło, dlatego też podczas Kongresu zapoznano nas z pierwszymi konkretami z tego obszaru. To standardy poradnictwa, wypracowane przez grupę roboczą (pod auspicjami Narodowej Rady Rozwoju) w Kancelarii Prezydenta RP. Standardy są propozycją. Projekt wskazuje standardy wspólne dla wszystkich głównych nurtów poradnictwa: prawnego, obywatelskiego, psychologicznego, rodzinnego, konsumenckiego, zawodowego i prozdrowotnego.
„Celem (…) standardów jest wskazanie osobom zajmującym się poradnictwem podstawowych wytycznych do etycznego, skutecznego i kompetentnego wykonywania swoich obowiązków (…)” – przeczytamy we wstępie do przedstawionego projektu. Jednocześnie „standardy nie wyczerpują wszystkich wskazówek i wymagań odnośnie do etycznego, skutecznego i kompetentnego doradzania, każda specjalność poradnicza ma swoja specyfikę, niekiedy wymagania prawne, kodeksy etyczne czy dobre zwyczaje, które powinny być uwzględniane przy wykonywaniu poradnictwa”.
Jaką więc rolę mają w istocie pełnić proponowane wspólne standardy? Przedstawiający projekt Piotr Szukalski tłumaczył, że chodzi o integrację poradnictwa – żeby różne jego nurty poczuły wspólnotę.
Wypracowane standardy koncentrują się na siedmiu obszarach:
- profesjonalizm
- rzetelność
- poufność
- bezstronność
- samodzielność klienta
- prawo odmowy prowadzenia sprawy
- niekomercyjny charakter usługi poradniczej.
Program grantowy dla organizacji poradniczych
Podczas lipcowego Kongresu wicepremier Piotr Gliński wspominał o możliwości stworzenia specjalnego programu dla NGO-sów, które zajmują się poradnictwem. Byłby to kolejny program realizowany przez Narodowy Instytut Wolności. O tych planach mówił podczas lutowego Kongresu Radosław Podogrodzki dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.
Program to nadal plany. Pracuje nad nimi zespół w KPRM, który spotkał się do tej pory dwa razy. Zaczęto od próby ustalenia czy oddzielny program grantowy dla "branży" w ogóle jest potrzebny – czy nie wystarczy dodać nieco środków do budżetu Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich (PROO). Refleksja na ten temat doprowadziła w zespole do wniosku, że oddzielny program ma sens. Dyrektor zastrzegł, że nie chodzi o zrobienie klona PROO – przygotowany program nadal jednak miałby z PROO sporo wspólnego. Jego obsługę zapewni Narodowy Instytut Wolności, a środki w ramach programu będą przeznaczone na wsparcie instytucjonalne, w tym na pomoc doraźną. Środki mają być kierowane do istniejących podmiotów i wzmacniać ich potencjał – podnosić jakość usług. Jedną z kluczowych spraw wydaje się właśnie zdefiniowanie kręgu beneficjentów – określenie na potrzeby konkursów, które organizacje mogą do nich aplikować i co to są "organizacje poradnicze".
Paneliści zgodni – łączy ich człowiek
Główną część Kongresu Profesji i Zawodów Pomocowych poprzedziło pięć równoległych paneli pod wspólnym tytułem „Co nas łączy, co nas różni”. Panele te dotyczyły:
- poradnictwa, doradztwa
- opieki i wychowania
- pracy socjalnej
- pracy środowiskowej
- terapii.
Podczas sesji plenarnej moderatorzy poszczególnych paneli opowiadali, do jakich wniosków dochodzono podczas tych spotkań i jakie problemy przedstawiali ich uczestnicy.
Reprezentantów wszelkich zebranych na Kongresie zawodów i profesji łączy praca z człowiekiem, który jest w centrum ich zainteresowania. Łączy ich też to, że potrzebują się nawzajem (co wcale nie znaczy, że zawsze wiedzą o sobie i swoich działaniach dostatecznie dużo). Innym wspólnym elementem jest podobna praktyka i praca "w terenie". Formalnym łącznikiem jest też to, że większość zgromadzonych "jest na garnuszku instytucji publicznych".
Różnice wywodzą się często z regulacji prawnych - wiele profesji ma określone prawem ramy, nakłada się też na nie praca w ramach określonego systemu (inaczej działa się pracując w instytucji samorządowej, inaczej w organizacji społecznej), a także zróżnicowane "resortowe", widoczne np. w zestawieniu ochrona zdrowia - pomoc społeczna. Postulowana i coraz częściej praktykowana praca w multiprofesjonalnych zespołach może przełamać takie bariery, z najlepszym skutkiem dla adresatów działań.
Wracając do podobieństw, ale też potrzeb, w większości relacji przebijała się potrzeba docenienia działań poszczególnych profesji i wzmocnienia ich statusu. Chodzi przy tym o wzmocnienie nie tylko ściśle formalne i prawne, bo przecież z każdą regulacją pojawiają się nie tylko profity, ale też ograniczenia. Pieniądze nie zdominowały dyskusji, pojawiały się też jednak oczywiście postulaty wzmocnienia w sferze materialnej, czyli docenienia wysiłków przedstawicieli zawodów pomocowych również jeśli chodzi o zarobki.
Ze zgłoszonymi postulatami korespondowała zapowiedź prezydenta, mówiąca o możliwości przygotowania w Kancelarii i wniesienia do Sejmu projektu ustawy o działalności pomocowej. Czy będzie to kolejny, po nowelizacji ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej i ustawie o CUS-ach, akt prawny wypracowany pod auspicjami organizatorów Kongresu i (miejmy nadzieję) z udziałem jego uczestników? Z pewnością będziemy śledzić tę sprawę.
Była już tutaj mowa o wzmacnianiu znaczenia tych profesji zawodów pomocowych, była już tutaj mowa o podnoszeniu ich prestiżu, była także i mowa o konieczności właśnie tego ujednolicania. Myślę, że warto rozważyć dwie kwestie. Po pierwsze, stworzenie ustawy, jedni mówią o zawodach pomocowy, ja bym powiedział może: o działalności pomocowej. Czy nie warto byłoby stworzyć pewnych ram dla funkcjonowania wszystkich profesji i zawodów, które niosą w sobie działalność pomocową.
(…)
I rzecz druga. Była tutaj mowa także i o sile środowiska, pewnej reprezentacji. Można rozważyć radę profesji i zawodów pomocowych jako pewną dobrowolną formę jakiegoś samorządu, ale nie obligatoryjnego, powtarzam, nie jakąś korporację zawodową, która by decydowała o dopuszczaniu do zawodu i tworzyła w efekcie system zamknięty, utrudniając dostęp, tylko właśnie coś, co pomagałoby wzmacniać znaczenie i poprawiać możliwość funkcjonowania osób, które czy to mają profesję, czy zawód zakresie świadczenia pomocy innym ludziom.
(wybrane fragmenty wystąpienia prezydenta na Kongresie)
Różnorodne praktyki społeczne w zakresie udzielania wsparcia pozwoliły wypracować określone profesjonalne metody pomagania, a z nich wyrosły liczne profesje i zawody pomocowe. Część z nich została w sposób szczególny uregulowana i zinstytucjonalizowana i należy do kategorii zawodów zaufania publicznego. Ich przedstawiciele, zrzeszeni w izby zawodowe, funkcjonują jako rozpoznawalni społecznie, cieszący się uznaniem specjaliści.
Współcześnie profesjonalne usługi są świadczone w Polsce także przez specjalistów wielu innych zawodów z rozwiniętą metodyką i deontologią pomagania oraz sprawdzonymi programami kształcenia na poziomie zawodowym i uniwersyteckim. Są to w przeważającej mierze zawody regulowane, ale ich społeczna rozpoznawalność i prestiż są mniejsze, niż na to zasługują.
(…)
Kongres Profesji i Zawodów Pomocowych (…) to wydarzenie inicjujące prace nad integracją profesji i zawodów pomocowych. Kongres będzie okazją do spotkania się przedstawicieli różnych środowisk zawodowych, wymiany doświadczeń, określenia tego, co profesjonalistów łączy.
(wybrane fragmenty z materiałów organizatorów, publikowanych przed Kongresem)
Prezydent RP na Kongresie Profesji i Zawodów Pomocowych, fotorelacja na stronie prezydent.pl
Źródło: inf. własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.