Publicystyka - ngo.pl

PROPOZYCJE ZMIAN W USTAWIE O EKONOMII SPOŁECZNEJ, materiał ze strony Departamentu Ekonomii Społecznej [KLIKNIJ]

W przygotowanej propozycji wskazano priorytetowe obszary do zmiany. Są to:

1. Poszerzenie przestrzeni ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej
Polega na rozszerzeniu definicji ekonomii społecznej, uzupełnieniu katalogu osób zagrożonych wykluczeniem oraz katalogu podmiotów ekonomii społecznej.

2. Zmiany w zasadach funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych
Modyfikacje powinny ułatwić działalność podmiotów, które uzyskały status PS.

3. Reintegracja społeczna i zawodowa w przedsiębiorstwach społecznych
Przebudowa obszaru reintegracji społecznej i zawodowej realizowanej przez PS poprzez rozszerzenie definicji i zmianę zasad współfinansowania ze środków publicznych.

4. Instrumenty prawne i finansowe dla przedsiębiorstw społecznych
Zmiany powinny przyczynić się do wzmocnienie instrumentów prawnych i finansowych rozwijających funkcjonowanie PS w przestrzeni prawnej i gospodarczej, które zwiększą atrakcyjność tej formy gospodarowania;

5. Ekonomia społeczna w usługach społecznych
Nowe rozwiązania powinny zwiększyć udział ekonomii społecznej w rozwoju usług społecznych oraz w procesie ich deinstytucjonalizacji, poprzez tworzenie bardziej elastycznych mechanizmów zlecania usług społecznych oraz udział w kreowaniu tych usług w lokalnej polityce publicznej.

6. Lepsza koordynacja
Proponowane zmiany powinny poprawić koordynację działań administracji rządowej i samorządowej, przyczynić się do rozwoju infrastruktury wsparcia ekonomii społecznej oraz zwiększenia jej roli w planowaniu i realizacji zadań publicznych.

Katalog podmiotów, które ustawa wymienia jako podmioty ekonomii społecznej wydaje się bogaty. Przypomnijmy, że wśród tych podmiotów znalazły się właściwie wszystkie organizacje pozarządowe! Mimo pierwotnie szerokiego kręgu podmiotów, które wskazuje się jako podmioty ekonomii społecznej ustawa, w obecnym kształcie wydaje się nie uwzględniać wszystkich, którzy z ekonomią społeczną czują się związani i realnie działają w tym obszarze. Przykładem mogą być kooperatywy spożywcze, o których rozmawialiśmy z Beatą Charycką i Izabelą Dembicką-Starską (zobacz nagranie rozmowy).

W propozycji postuluję się, żeby katalog podmiotów ekonomii społecznej został uzupełniony o: 

• podmioty spółdzielcze, w których co najmniej 30% członków jest jednocześnie ich pracownikami
• również działające w formie spółdzielni kooperatywy spożywcze, i inne spółdzielnie konsumenckie w których co najmniej 80% jej członków wykonuje w ramach swoich obowiązków członkowskich
• spółdzielnie non-profit.

Zarówno w samej ustawie, jak i na przestrzeni kilkudziesięciu lat funkcjonowania ekonomii społecznej w Polsce, ustaliło się, że mamy do czynienia z działaniami w dwóch obszarach. Są to: 

1. reintegracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (m.in. niepełnosprawnych, bezrobotnych, starszych, ubogich, ale także uchodźców)
2. realizacja usług społecznych.

Podobnie jak w przypadku kręgu podmiotów ekonomii społecznej, tak i w przypadku obszarów, tak naszkicowany zakres tworzy nam już teraz dużą przestrzeń, w której odnajdziemy wiele działań. Ale analogicznie jak z podmiotami, nie jest to przestrzeń wystarczająca i wydaje się wskazane, żeby próbować ją poszerzyć. 

Poszerzenie miałoby polegać na dopisaniu do definicji ekonomii społecznej działalności na rzecz wspólnot samorządowych oraz zrównoważonego rozwoju lokalnego. 

O tym ostatnim rozmawialiśmy z Janem Oleszczukiem-Zygmuntowskim, prezesem PLZ Spółdzielni (plz.pl).

Ciąg dalszy "poszerzania" znajdziemy w propozycjach dotyczących osób zagrożonych wykluczeniem społeczny. Tu również mamy do czynienia z pogubieniem części osób, które należałoby włączyć w obszar oddziaływania ekonomii społecznej, ustawy i podmiotów, które ona opisuje. 

W propozycjach znalazł się więc postulat uzupełnienia katalogu osób zagrożonych wykluczeniem. Należałoby do niego dodać:

• osoby w kryzysie bezdomności (nie tylko – jak dotąd – absolwenci CIS i KIS),
• uczestników lub absolwentów ochotniczych hufców pracy,
• osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, jeżeli ich dochód wynosi nie więcej, niż dochód z 6 hektarów przeliczeniowych,
• niebędących rolnikami domowników rolników podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników,
• osoby zamieszkałe na obszarze strategicznej interwencji w rozumieniu ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju.

W propozycjach wskazuje się również, że zapisane w ustawie o ekonomii społecznej sposoby pracy z osobami zagrożonymi wykluczeniem powinny by c bardziej elastyczne i lepiej odpowiadające na realne potrzeby. Symbolem są tu przepisy o indywidualnym programie reintegracji (IPR). Postulowana jest m.in. zmiana polegająca na odejściu od zasady obligatoryjności IPR-ów (przy korzystaniu ze środków publicznych). Przygotowanie takiego planu zależałoby od okoliczności związanych z indywidualną sytuacją pracownika. 

Postuluje się również zmianę definicji reintegracji społecznej - znów - poszerzenie. Zaproponowano, aby definicję uzupełnić o działania samopomocowe, a także świadczenia zdrowotne. Wskazano, że w wielu przypadkach te typy działań stanowią istotny komponent reintegracji. Jednocześnie obecny kształt definicji jest źródłem wątpliwości, czy wsparcie w tym zakresie mogło być realizowane.

Jednym z bardziej istotnych instrumentów wsparcia dla przedsiębiorstw społecznych jest obecnie dofinansowanie składek ZUS. Problem polega na tym, że zastosowanie tego instrumentu wymaga dziś dobrej woli dysponenta środków, wcześniejszego planowania i wypracowanych relacji między dotującymi i dotowanymi. Jest wo więc instrument o charakterze fakultatywnym.

Dlatego proponuje się zapisać w ustawie obligatoryjne dofinansowanie składek na ubezpieczenia społeczne dla pracowników przedsiębiorstw społecznych objętych indywidualnymi planami reintegracyjnymi. Byłby to ważny krok wspierający reintegrację osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 

Ponadto, analogicznie do rozwiązań z ustawy o spółdzielniach socjalnych, czy z ustawy o działalności pożytku, proponuje się uzupełnienie ustawy o ekonomii społecznej o ogólny katalog instrumentów wsparcia. Zestawienie ma obejmować:

• dotacje na cele nie związane z realizacją zadania publicznego,
• pożyczki,
• poręczenia i gwarancje,
• usługi lub doradztwa w zakresie finansowym, księgowym, ekonomicznym, prawnym i marketingowym,
• preferencji w zakresie wynajmu lokali użytkowych.

Odpowiedzią mogą być zmiany w ustawie o ekonomii społecznej. Niemal dwa lata od wejścia w życie ustawy, zebrano informacje o jej działaniu w praktyce i zaproponowano poprawki. Ty też możesz podzielić się swoim doświadczeniem i wnioskami! 

WYPEŁNIJ ankietę, w której wyrazisz opinię o z propozycji zmiany ustawy 👉https://forms.office.com/r/PFc0dE2m2j

Projekt „SAMO-ES. Samoorganizacja przedsiębiorstw społecznych jako odpowiedź na wyzwania społeczne” realizowany jest w partnerstwie, które tworzą Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych (lider), Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” z Cieszyna, Stowarzyszenie na rzecz Spółdzielni Socjalnych, Stowarzyszenie Klon/Jawor.

ℹ️ Odwiedź nas: www.samo-es.pl