Publicystyka - ngo.pl

Ostatnie badania prowadzone przez Stowarzyszenie Klon/Jawor pokazują, że gotowość włączania się organizacji pozarządowych w dialog obywatelski i współpracę z władzami publicznymi znacząco wzrosła. Wskaźnikiem, który bardzo jasno pokazuje to zjawisko, jest rosnąca liczba Rad Działalności Pożytku Publicznego (RDPP) – innowacyjnego narzędzia dialogu na poziomie lokalnym, rekomendowanego przez ustawę o działalności pożytku publicznego już od 2010 roku.

Jakie jest znaczenie RDPP dla rozwoju lokalnego, dla polepszania współpracy między różnymi sektorami, dla zwiększania potencjału organizacji społecznych? Można to określić dwoma słowami: potencjalnie znaczne. Trzeba oczywiście ważyć różne czynniki osłabiające rangę RDPP, do których należą między innymi nieczytelny sposób wyłaniania członków pozarządowych, mała częstość spotkań czy waga dyskutowanych spraw (są Rady będące jedynie instrumentem szybkich konsultacji). Przy wszystkich swoich ograniczeniach Rady wciąż są najlepszym możliwym miejscem dla prowadzenia dialogu między społecznikami, radnymi i urzędnikami. Dialogu mającego swoje zasady i granice, poza którymi znajdują się – czy też powinny się znajdować – inne podmioty współpracy, przede wszystkim rady organizacji pozarządowych (lub inne formy ich reprezentacji, takie jak federacje czy koalicje).

RDPP mają swoje zadania, które z jednej strony wyznaczają przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Z drugiej strony w wielu jednostkach samorządu realizują twórczo zdefiniowane przez siebie role inicjatywne, koordynacyjne, kontrolne. Dobre przykłady przebijają się do świadomości członków Rad, którzy z roku na rok coraz lepiej rozumieją swoje zadania, potrafią też efektywnie wykorzystywać posiadane przez Rady potencjały. Gdyby można zebrać informację o społecznym udziale pozarządowych członków i członkiń RDPP w tych ciałach, okazałoby się, że dana gmina, powiat lub województwo samorządowe od swoich mieszkańców co roku otrzymuje prezent w formie setek godzin bardzo merytorycznej pracy ochotniczej.

Z drugiej strony obserwuje się stale rosnącą popularność rozmaitych narzędzi angażujących poszczególnych mieszkańców do samodzielnego działania i decydowania o najbliższym otoczeniu, a budżet obywatelski należy do coraz częściej wdrażanych form konsultacji społecznych w Polsce. Zmienia się również sposób wykorzystywania funduszy sołeckich, które pozwalają – decyzją mieszkańców – na sfinansowanie lokalnych projektów społecznych.

Obserwacja stałego wzrostu liczby różnych inicjatyw sąsiedzkich i pozarządowych w samorządach, jak też wzrastającego zaangażowania mieszkańców chociażby w proces tworzenia budżetów obywatelskich, pokazuje, że wyposażenie osób w nieco więcej wiedzy, przykładów i zachęty na rzecz tworzenia Rad Działalności Pożytku Publicznego może przynieść wyjątkowe rezultaty. Od kilku lat z wieloma RDPP współpracują ośrodki wsparcia – organizacje skupione w Sieci SPLOT. Ważnym wydarzeniem w tej pracy była inicjatywa powołania Konwentu Wojewódzkich Rad Działalności Pożytku Publicznego, które to ciało aktywnie uczestniczy w debatach i konkretnych pracach nie tylko na poziomie regionów, ale i kraju.

Służyć temu powinno m.in. takie święto, jak Dzień RDPP, zaproponowane kilka lat temu przez Sieć SPLOT i współpracujące z ośrodkami wsparcia Rady, a obchodzone 27 listopada. Z tej okazji składamy wszystkim, którzy byli lub są zaangażowani w prace Rad Działalności Pożytku Publicznego ogromne podziękowania za Waszą pracę i czas oddany sprawom społeczności, życząc przy tym sił, pomysłów i życzliwości.

Zbigniew Wejcman – Prezes Zarządu Sieci Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT.